Nghệ An, mảnh đất miền Trung đầy nắng gió, không chỉ nổi tiếng với những làn điệu ví dặm ngọt ngào mà còn sở hữu một kho tàng ẩm thực phong phú, độc đáo. Trong số đó, có một loại đặc sản quý hiếm, ẩn mình dưới làn nước biển xanh biếc mà không phải ai cũng có cơ hội được thưởng thức, đó chính là con rum biển.

Con rum biển được biết đến là đặc sản của Nghệ An.
Con rum biển, hay còn được biết đến với cái tên mỹ miều hơn là hải sâm, mang một vẻ ngoài có phần kỳ lạ. Chúng khoác lên mình chiếc áo màu xám đất, thân hình trụ tròn, thon dài tựa như quả dưa chuột mập mạp. Toàn thân chúng được bao phủ bởi lớp chất nhớt trơn tuột, khiến người ta có phần e dè khi chạm vào.
Quan sát kỹ hơn, ta sẽ thấy phần thân của rum biển phình to ra ở giữa, hai đầu thon nhỏ dần, đặc biệt là phần đầu có vô vàn những chiếc tua nhỏ xinh, mềm mại. Thoạt nhìn, loài hải sản này có vẻ đáng sợ, thậm chí là không mấy thiện cảm, nhưng ẩn sau vẻ ngoài xù xì ấy lại là một món đặc sản vô cùng thơm ngon và bổ dưỡng, một món quà quý giá mà biển cả ban tặng cho người dân xứ Nghệ.

Rum biển còn được biết đến với cái tên mỹ miều hơn là hải sâm, mang một vẻ ngoài có phần kỳ lạ.
Loài hải sâm đặc biệt này thường xuất hiện dọc các bãi ngang của huyện Diễn Châu như Diễn Hải, Diễn Hùng, Diễn Kim... hay ở huyện Quỳnh Lưu. Vào mùa rum, người dân nơi đây lại tất bật chuẩn bị lưới, rồi theo những con thuyền rẽ sóng ra khơi, đến sáng hôm sau mới cập bến trở về. Những chuyến đi biển đầy gian truân và vất vả, đổi lại là những mẻ rum biển tươi ngon. Thuyền nào gặp may mắn sẽ săn được từ 40-50 kg rum, còn lại thì trung bình mỗi thuyền cũng thu hoạch được từ 10-30 kg. Thành quả lao động tuy không quá lớn, nhưng cũng đủ để mang lại niềm vui và nguồn thu nhập ổn định cho bà con ngư dân.
Tờ Phụ nữ & Pháp luật dẫn lời anh Thái, một ngư dân chất phác ở xã Diễn Hải, Diễn Châu, chia sẻ thêm rằng, ngoài việc sử dụng lưới để đánh bắt, vào những ngày hè nắng gắt, người dân còn lặn mình xuống biển sâu, dùng những chiếc cào bằng kim loại để xúc rum đang ẩn mình trú dưới lớp cát mịn. Bằng phương pháp này, những con rum biển thu được thường có kích thước lớn hơn so với việc đánh bắt bằng lưới.
Tuy nhiên, đây cũng là một công việc vô cùng nguy hiểm và tiềm ẩn nhiều rủi ro, đòi hỏi người thợ lặn phải có sức khỏe tốt, kinh nghiệm dày dặn và sự gan dạ, dũng cảm. Sau khi khai thác, rum biển sẽ được các thương lái thu mua tận nơi với mức giá dao động từ 100-200 nghìn đồng/kg, tùy thuộc vào kích cỡ và chất lượng của từng con.

Việc đánh bắt rum biển chủ yếu dựa vào thủ công và kinh nghiệm của thợ lặn.
"Trước đây, rum biển ít được người biết đến, giá bán ở chợ chỉ vài chục nghìn/kg. Nhưng vài năm trở lại đây, chúng bỗng nhiên trở thành một "cơn sốt" trên thị trường, thuyền về có bao nhiêu hàng, thương lái cũng thu mua sạch. Nhờ đó mà những ngư dân ở đây có thêm một khoản thu nhập đáng kể. Đây là một loài hải sản quý hiếm, số lượng ít và chỉ xuất hiện theo mùa, thường bắt đầu từ khoảng đầu tháng 2 cho đến tháng 6 hàng năm," anh Thái bộc bạch.
Anh Thái cũng không quên nhắc nhở rằng, con rum biển rất trơn, dễ bị tuột khỏi tay, vì thế ngư dân phải hết sức khéo léo, nhanh nhẹn và có kinh nghiệm. Nếu không có kinh nghiệm, chỉ cần chạm nhẹ vào rum một cái là chúng sẽ biến mất không dấu vết ngay lập tức.
Để có được những món ăn ngon từ rum biển, công đoạn sơ chế cũng đòi hỏi sự tỉ mỉ và kỳ công. Theo đó, người dân sẽ đem rum ngâm với nước ngọt trong khoảng 30 phút để xả bớt vị mặn. Sau đó, dùng dấm hoặc chanh bóp đều, cạo sạch lớp nhớt bên ngoài và loại bỏ hết nội tạng. Cuối cùng, cắt bỏ những hạt trắng nhỏ trong khoang bụng rồi rửa lại thật sạch bằng nước gừng sả để khử mùi tanh và tăng thêm hương vị thơm ngon.
Từ rum biển, người ta có thể chế biến thành vô vàn những món ăn hấp dẫn và bổ dưỡng như rum biển nấu chè, cơm cháy rum biển, súp rum biển, rum biển om nấm... Những món đặc sản này thường xuất hiện trong thực đơn của các nhà hàng sang trọng và được thực khách vô cùng yêu thích. Ngoài ra, người dân còn lấy rum đem phơi khô, tán thành bột mịn để dùng dần. Giá bột rum rất cao, có thể lên tới khoảng 1,5 triệu đồng/kg. Trước đây, rum biển ở ven biển xứ Nghệ rất nhiều và rẻ, nhưng do bị săn bắt quá mức nên nguồn rum ngày càng trở nên khan hiếm.

Sau khi khai thác, rum biển được sơ chế hết sức kỳ công.
Tờ Tri thức & Cuộc sống dẫn thông tin, theo y học cổ truyền, hải sâm (rum biển) có vị mặn, tính ấm, có tác dụng bổ thận, tráng dương, ích tinh, dưỡng huyết, nhuận táo, chống lão hóa, giảm ho, tiêu độc, cầm máu... Rum biển thường được sử dụng trong các trường hợp tâm khí hư, thận khí suy, khí huyết kém, suy nhược cơ thể... Với những công dụng tuyệt vời như vậy, không khó hiểu khi rum biển trở thành một món đặc sản được săn lùng và yêu thích đến vậy.

Theo Doisongphapluat