Thức online, ngủ cũng online,ra quán café cũng mang theo laptop để "tranh thủ", không có laptop thì để sẵn"dế yêu" kết nối Internet mọi lúc mọi nơi. Không chỉ các bạn trẻ, nhiều ngườilớn, đặc biệt là giới làm việc văn phòng giờ đây cũng đang là con nghiện của cáctrang mạng xã hội (MXH) như Facebook (FB), Zing me (ZM)… Dấn sâu vào cuộc chơinày đồng nghĩa với các "con nghiện" tự đưa mình vào những mối nguy, thảm họakhông có hồi kết.

"Tám" không biên giới 

Nếu như trước đây báo chí vẫnthường phản ánh tình trạng các bạn trẻ thức thâu đêm suốt sáng để chat, viếtblog trên Yahoo thì bây giờ những thú vui ấy dường như không còn sành điệu nữa.Dân ghiền mạng hiện nay đã tìm được một cách giải trí khác, đó là vào nhữngtrang mạng xã hội để "thể hiện" mình. Với nhiều tính năng như tạo được các đườngdây liên kết rộng khắp, có thể cập nhật thông tin của mình mọi lúc mọi nơi, tảihình ảnh nhanh, các game hấp dẫn… các mạng xã hội như FB, ZM… đang thu hút mộtsố lượng "tín đồ" đông đảo không chỉ ở Việt Nam mà trên khắp thế giới. Chỉ cầnliếc qua một lượt số bạn bè của chúng tôi (nhiều độ tuổi và nghề nghiệp khácnhau) thì thấy hơn 80% họ đều có tài khoản trên FB và hoạt động hết sức thườngxuyên.

 Mạng xã hội ảo - lợi bất cập hại
Trở thành "nô lệ" của mạng xã hội, các "con nghiện" đối mặt với nhiều mối nguy về sức khỏe lẫn tinh thần.

A.T. - một người chị họ củatôi hiện đang là nhân viên văn phòng của một công ty lớn năm nay 27 tuổithừa nhận "tao ghiền MXH rồi". Mỗi sáng khi bước chân vào cơ quan thì việcđầu tiên của chị là mở máy tính, check thông tin trên trang của mình xem mọingười có bình luận gì mới, nếu có tất nhiên là có sẽ một dòng trả lời lại.Sau đó sẽ "dạo" một lượt các trang của bạn bè, khen bức ảnh đứa bạn kia mớiup lên, tám một câu gì đó với đứa bạn nọ, sau đó lại treo một status (tìnhtrạng) nói lên tâm trạng hôm nay của mình, đại khái như là "có dấu hiệu tăngđộ rồi, phải cai máy tính + FB gấp gấp thôi, haizzz, dấu hiệu của tuổi già"…Thế rồi sau đó chị mới yên tâm đi làm công việc của mình. Tất nhiên là mắtvẫn thỉnh thoảng "nghía" qua máy tính một chút xem dân tình có động tĩnh gìhay không, và cũng chẳng phải đợi lâu, chỉ khoảng vài tiếng sau là hàng loạtcomment (phản hồi) khác đã xuất hiện ngay sau dòng status, thế là thay vìthực hiện phương châm mới đề ra là "cai FB", bà chị tôi lại tiếp tục lao vàocuộc "tám" liên tu bất tận.


Thậm chí trong những câu chuyện bên bàn café ngoài thế giới "thực", đề tàivề mạng xã hội ảo vẫn được tiếp diễn. Nào là, mày biết tin gì chưa, con Bvừa được thằng người yêu bao cho một chuyến đi du lịch ở Singapore đấy, taothấy nó vừa khoe hình trên FB". Rồi thì: "Hình như con Y đang "kết" thằng Hphải không mày, tao thấy nó cứ tán tỉnh thằng này trên MXH mà thằng kia thìcứ trả lời ậm ờ". Rồi một cô kể vanh vách chuyện của người này vừa đượcthăng chức thế nào, người kia vừa bị bồ đá ra làm sao, "hot girl" nào mặc áođầm gì, xấu hay đẹp… tất tần tật về những người quen biết và cả những ngườithậm chí không quen biết.

Hỏi ở đâu mà bạn biết nhiều thôngtin như thế thì cô trả lời đơn giản: nhờ MXH. Hóa ra sở thích hằng ngày của côlà lang thang trên các trang web cá nhân của người khác để "tìm hiểu" thông tin,"mở mang" kiến thức và các "mối quan hệ" xã hội.

Biết là "ghiền" nhưng khôngthể bỏ

Cuối năm 2009, tức là chỉ trongvòng 5 năm sau khi xuất hiện, mạng xã hội K.B đã đạt con số 350 triệu người cótài khoản truy cập, và theo thống kê mới nhất vào ngày 21/7/2010, con số này đãtăng với vận tốc chóng mặt lên đến 500 triệu người, tức là trung bình cứ 14người trên hành tinh thì có một người là thành viên của trang xã hội ảo. Nhữngcon số này đã tự bản thân nó nói lên sức hút cực kì to lớn của trang mạng xã hộinày. Và người Việt Nam nhất là giới trẻ cũng không phải là một ngoại lệ.

Tuy nhiên, nếu chỉ chơi một cáchvừa phải thì không nói gì, đằng này nhiều người, không chỉ các bạn trẻ mà cảngười lớn tuổi đã mắc bệnh "nghiện" khá trầm trọng. Như A.T., người chị của tôibây giờ thậm chí đi ra ngoài thỉnh thoảng cũng phải truy cập trang riêng củamình bằng điện thoại, chỉ là lướt qua thôi, để cho yên tâm! Thế mới thấy hàngkhối thời gian bị tiêu tốn chỉ dành cho việc cập nhật thông tin (mà đa số chỉđơn thuần là: hôm nay buồn quá, nhậu thui; hoặc: thứ sáu ngày 13 đã qua đón chàothứ 7 ngày 14; hay: thiệt là chán, sao học bài hoài không thuộc…) rồi chào hỏi,chia sẻ, chát chít với bạn bè, tạo dựng các mối quan hệ (nếu không muốn trangcủa mình bị mọi người bỏ quên trống hoác, không ai comment gì). Tâm lý chung củanhiều bạn trẻ là họ phải thường xuyên update (cập nhật) thông tin để khẳng định"sự tồn tại" của bản thân mình, nếu không họ sẽ có cảm giác bị tụt hậu "hàng thếkỷ", bị "cách ly" khỏi thế giới, bị "cắt đứt" mọi liên lạc với cuộc sống xungquanh.

Một tác hại nữa là vấn đề bảo mậtkhông được an toàn đã khiến cho thông tin và hình ảnh cá nhân của người chơi rấtdễ rơi vào tay người khác và bị sử dụng cho những mục đích xấu. Từng có chuyệnmấy cô nàng sinh viên trường K vì tải ảnh mặc đồ tắm lúc đi tắm biển ở Nha Trangbị kẻ xấu "cóp" (copy) rồi tung lên một trang web khiêu dâm khiến bạn bè, nhàtrường dị nghị đến nỗi stress. Bên cạnh đó, nghiện MXH cũng khiến cho các taychơi bị suy nhược nghiêm trọng gấp 2,5 lần so với người bình thường.

Một nghiên cứu của Trường Đại họcOhio, Mỹ cũng chỉ ra rằng những học sinh, sinh viên sử dụng mạng xã hội Facebookdành ít thời gian cho việc học và nhận điểm số thấp hơn so với những người khôngbận rộn với việc kết nối bạn bè qua mạng. Do vậy, giải trí là cần thiết nhưngcũng nên chừng mực, bạn cần phải học sách sử dụng internet một cách hữu ích hơn.

Internet giúp ích cho cuộc sống của chúng ta rất nhiều, nhưng những cái hại của nó thì không phải ai cũng nhìn ra. Nghiện internet, mà cụ thể ở đây là nghiện MXH thực chất là một căn bệnh, mà các nhà nghiên cứu gọi là "trầm cảm FB" (Facebook Depression), bệnh này thường gặp ở nhóm tuổi teen khi họ không thể thực hiện được những điều mong muốn như gửi tin nhắn, post hình ảnh lên trang cá nhân của mình. Hiện tượng này lặp đi lặp lại nhiều lần sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống tinh thần lành mạnh, làm con người mất cân bằng trong cuộc sống. Chưa kể những tổn thương về mặt thể xác như béo phì, đau lưng, đau đầu, nhức mỏi mắt, bồn chồn lo âu…

TheoKhuê Nguyễn

CAND