Chỉ đạo mới nhất của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) trong cuộc họp mở rộng ngày7/9 đã đạt được một sự đồng thuận rất cao từ tất cả các tổ chức tín dụng(TCTD). Tuy nhiên, trên thực tế, vẫn còn rải rác những hiện tượng các TCTDlách luật. Và kỳ vọng về sự hình thành một mặt bằng lãi suất mới, lại đangphụ thuộc vào quá nhiều yếu tố…
Tính tới ngày 11/9, đã có 34 ngân hàng ra văn bản chỉ đạo thực hiện đúng lãisuất huy động 14% bằng VND và USD, nghiêm cấm tất cả các chi nhánh, phòng giaodịch thỏa thuận các khoản chi ngoài lãi suất với khách hàng.
Rải rác lách luật
Đại diện một TCTD trên địa bàn TP HCM cho biết có hai lý do để tổ chức này tíchcực hưởng ứng chỉ đạo của NHNN: Thứ nhất, nếu không thực hiện nghiêm theo chỉđạo của Thống đốc Nguyễn Văn Bình, lãnh đạo có nguy cơ bị cách chức. “Thống đốcnói, và khả năng sẽ làm thật. Vào thời điểm nhạy cảm này, ai làm ngân hàng cũngkhó tránh ý nghĩ là rất có thể sẽ có một, hai đơn vị nào đó nếu vi phạm, sẽ bịmang ra “xử trảm” làm gương.
Thứ hai, nếu không giảm lãi suất huy động, ngânhàng khó có thể đẩy mạnh cho vay và tiếp cận khách hàng tổ chức để duy trì tăngtrưởng tín dụng vào những tháng cuối năm, trong khi nhiều TCTD khác đã tung đadạng các chương trình giảm lãi suất ưu đãi dành cho DN và hộ cá thể, khiến cácTCTD sẽ phải cạnh tranh ráo riết hơn”.
Ghi nhận tại một số NHTM trên địa bàn TP HCM cho thấy trong những ngày vừa qua,số người gửi tiết kiệm đến rút tiền để chuyển kênh gửi tiền không nhiều. Một sốkhách hàng vẫn mặc cả lãi suất nhưng đều bị các nhân viên phòng giao dịch từchối khéo.
 |
| Các chuyên gia kinh tế cho rằng đã có nhiều điều kiện để cho thấy một mặt bằng lãi suất mới là không còn xa (Ảnh: DĐDN) |
Chị Hồng Anh, nhà ở quận Gò Vấp cho biết chị đã thử thỏa thuận lãisuất với hai phòng giao dịch của hai ngân hàng khác nhau, nhưng kết quả vẫn là14%/ năm. Rốt cục, chị vẫn giữ nguyên sổ tiết kiệm kỳ hạn một tháng, lãi suấttheo đúng quy định ở một phòng giao dịch của Sacombank, sau khi nhận được lờihứa của nhân viên: “Chị yên tâm, bất cứ khi nào có chương trình... tăng lãisuất, ngân hàng sẽ lập tức điều chỉnh cho chị ngay”.
Tuy nhiên, theo thông tin từ website của NHNN, ngày 9/9, cơ quan Thanh tra, giámsát ngân hàng- NHNN đã có một loạt văn bản về việc kiểm tra đột xuất một số TCTDtại Hải Phòng, Hà Nội, Đà Nẵng, Ninh Bình và TP HCM đã có dấu hiệu vi phạm lãisuất huy động trên 14%/năm.
Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng đã đề nghịGiám đốc NHNN tại các địa bàn Hải Phòng, Hà Nội, Đà Nẵng, Ninh Bình, Hồ Chí Minhcủa các NHTM cho kiểm tra ngay các khoản tiền gửi, phải thu, phải trả, chiếtkhấu giấy tờ có giá, cho vay phát sinh trong các ngày 8/9 và 9/9/2011 để rút rakết luận.
Ngày 12/9, khi bài báo này lên trang thì những thông tin về các NHTM có dấu hiệuvi phạm vượt trần lãi suất huy động trên website của NHNN đã được gỡ bỏ.
DN chưa dám vay
Quan sát các chỉ thị nghiêm ngặt và động thái giám sát, thanh tra nghiêm túc từphía NHNN, giới chuyên môn cho rằng rất có khả năng đây sẽ là thời điểm khởi đầucho một mặt bằng lãi suất mới.
Một chuyên gia phân tích: Hiện nay, đã có nhiều điều kiện để cho thấy một mặtbằng lãi suất mới là không còn xa.
Trong đó, ba điều kiện cơ bản đã hội đủ, baogồm: Các NHTM tích cực (và khó lách) việc huy động vốn đúng trần quy định, đồngthời rất nỗ lực, thậm chí “chịu lỗ” để giảm lãi suất đầu ra nhằm tăng tín dụngcho vay; NHNN đã bốc thuốc lãi suất hợp lý, đặc biệt có phương án cung tiền ranền kinh tế trong một chừng mực trước mắt đủ để đáp ứng thanh khoản của cácNHTM; cộng với chính sách điều chỉnh tăng lương của Chính phủ sẽ chính thức ápdụng từ ngày 1/10 tới đây, về bản chất cũng là hình thức “cung tiền” nhằm hỗ trợngười lao động và qua đó kích thích tiêu dùng. Với ba điều kiện này, nếu khôngcó sự thay đổi nào đột biến, lãi suất huy động ở 14% và lãi suất cho vay 17-19%không phải là mặt bằng lãi suất khó thực hiện.
Vấn đề đặt ra là với lãi 17-19%, nhiều DN vẫn không dám vay, vì đây chưa phải làlãi suất tạo điều kiện cho các DNNVV “sống khỏe”. Và cũng không phải DN nào muốnvay là vay được.
Ông Nguyễn Xuân Phương - giám đốc Cty Trùng Dương (Bình Dương)cho hay trong nhiều tháng qua, điều mà DN ông quan tâm nhất chính là lãi suấtbao giờ hạ. Nhưng khi lãi vay đã giảm xuống 17-19, thì DN của ông vẫn án binhbất động các dự án. Lý do là kinh doanh trong lĩnh vực xuất khẩu gỗ, bình quântrên mỗi đơn hàng DN ông phải cộng thêm từ 10-30% thuế khai thác các loại gỗ tựnhiên, nhẩm tính đơn giản thì chỉ cần lãi vay cộng thuế suất tài nguyên, DN đãkhó “thở”.
|
Cũng theo ông Phương, không cứ DN kinh doanh trong một lĩnh vực đặcthù, với thuế suất đặc thù như Trùng Dương mới “sợ” lãi suất, mà bạn bè ông,nhiều DN ở Tân Uyên hay Bến Cát (Bình Dương), “thủ phủ” của các khu công nghiệpđầu tiên tại VN, cũng không “mặn mà” với lãi suất 17-19%. “Xách hồ sơ đi vay lãisuất ưu đãi không hề dễ dàng. NHTM hạ lãi suất, chấp nhận chịu chi phí cao, thìlại càng săm soi hồ sơ kinh doanh của DN thật kỹ, nhằm giảm tối đa phần tríchlập dự phòng rủi ro. Nhiều DN thân quen của tôi đã “xách hồ sơ” đi vay như vậy,và tay không trở về”, ông Phương nói.
DN đã khó, dĩ nhiên các hộ gia đình có nhu cầu vay vốn sản xuất kinh doanh,hoặc tiêu dùng như sửa chữa nhà cửa, mua phương tiện đi lại... càng không dễđể được hưởng “lãi suất ưu đãi”.
Cung đã vào guồng, nhưng cầu chưa sẵn sàng,một mặt bằng lãi suất mới dịch chuyển theo xu hướng tăng lên, hay giảmxuống, rõ ràng là điều rất khó dự đoán. Trong khi đó, việc hình thành, ổnđịnh và chi phối xu hướng dịch chuyển của nguồn cung vốn, của mặt bằng lãisuất hiện nay, lại vẫn đang phải phụ thuộc vào nhiều yếu tố chủ quan lẫnkhách quan khác.
Theo Lê Mỹ
DĐDN
