Chỉ số huyết áp phụ thuộc vào lượng máu mà tim đang bơm (huyết áp tâm thu) và mức độ cản trở dòng máu chảy trong động mạch (huyết áp tâm trương). Động mạch càng hẹp, chỉ số huyết áp càng cao. Theo Hiệp hội Tăng huyết áp Quốc tế (ISH), huyết áp thấp hơn 130/85mmHg được xem là bình thường. Huyết áp từ 130/85mmHg đến dưới 140/90mmHg gọi là bình thường – cao. Huyết áp từ 140/90mmHg trở lên gọi là cao.
Cao huyết áp là bệnh lý tim mạch nguy hiểm được xem là “kẻ giết người thầm lặng” vì toàn bộ sự tiến triển của bệnh thường diễn ra trong âm thầm không có triệu chứng. Cao huyết áp (hay tăng huyết áp) là một bệnh lý mãn tính khi áp lực của máu tác động lên thành động mạch tăng cao.
Huyết áp tăng cao gây ra nhiều áp lực cho tim và là căn nguyên của nhiều biến chứng tim mạch nghiêm trọng như: Tai biến mạch máu não, suy tim, bệnh tim mạch vành, nhồi máu cơ tim... Ngoài việc dùng thuốc được kê đơn từ bác sĩ để kiểm soát huyết áp, bạn có thể tham khảo một số cách khác giúp chữa cao huyết áp tại nhà hiệu quả.
Những mẹo vặt chữa cao huyết áp
1. Tăng cường hoạt động và tập thể dục nhiều hơn
Theo nghiên cứu, tập thể dục nhịp điệu và sức bền có thể làm giảm huyết áp đáng kể, đặc biệt là đối với nam giới. Khi bạn thường xuyên tăng nhịp tim và nhịp thở, theo thời gian, tim của bạn sẽ khỏe hơn và bơm ít hơn. Điều này gây ít áp lực hơn lên động mạch và làm giảm huyết áp của bạn.
2. Giảm cân nếu bạn thừa cân
Nếu bạn thừa cân, giảm 2 đến 5kg có thể làm giảm huyết áp của bạn. Ngoài ra, bạn sẽ giảm nguy cơ mắc các vấn đề y tế tiềm ẩn khác.
3. Cắt giảm lượng đường và carbohydrate tinh chế
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng hạn chế đường và carbohydrate tinh chế có thể giúp bạn giảm cân và giảm huyết áp. Theo một đánh giá năm 2014, đường đặc biệt là fructose, có thể làm tăng huyết áp của bạn hơn muối. Trong các thử nghiệm kéo dài ít nhất 8 tuần, đường làm tăng huyết áp thêm 5,6 mmHg tâm trương và 6,9 mmHg tâm thu.
Một nghiên cứu năm 2020 so sánh các chế độ ăn kiêng phổ biến khác nhau cho thấy rằng đối với những người có cân nặng hoặc béo phì hơn, chế độ ăn ít carb và ít chất béo đã giảm huyết áp tâm trương trung bình khoảng 5 mmHg và huyết áp tâm thu 3 mmHg sau 6 tháng. Một lợi ích khác của chế độ ăn ít carb, ít đường là bạn cảm thấy no lâu hơn, vì bạn đang tiêu thụ nhiều protein và chất béo hơn.
4. Ăn nhiều kali hơn và ít natri hơn
Tăng lượng kali và cắt giảm lượng muối trong khẩu phần ăn hàng ngày cũng có thể làm giảm huyết áp của bạn. Kali có tác dụng làm giảm tác động của muối trong hệ thống và giảm căng thẳng trong mạch máu. Tuy nhiên, chế độ ăn giàu kali có thể gây hại cho những người bị bệnh thận, vì vậy hãy nói chuyện với bác sĩ trước khi tăng lượng kali.
Có nhiều loại thực phẩm tự nhiên có hàm lượng kali cao như: Thực phẩm từ sữa ít chất béo, chẳng hạn như sữa và sữa chua, cá, trái cây (chuối , mơ , bơ và cam), Rau (khoai lang, khoai tây, cà chua, rau xanh và rau bina)
5. Ngừng hút thuốc
Hút thuốc làm tăng huyết áp tức thời nhưng tạm thời và tăng nhịp tim. Về lâu dài, các chất hóa học trong thuốc lá có thể làm tăng huyết áp bằng cách làm hỏng thành mạch máu, gây viêm và thu hẹp động mạch. Các động mạch bị xơ cứng gây ra huyết áp cao hơn. Các chất hóa học trong thuốc lá có thể ảnh hưởng đến các mạch máu của bạn ngay cả khi bạn đang hút thuốc lá thụ động.
6. Thiền hoặc tập yoga
Chánh niệm và thiền định là những phương pháp giúp giảm căng thẳng. Yoga thường bao gồm các kỹ thuật kiểm soát hơi thở, tư thế và thiền định, cũng có thể có hiệu quả trong việc giảm căng thẳng và huyết áp.
Một đánh giá năm 2013 về yoga và huyết áp cho thấy huyết áp trung bình giảm 3,62 mmHg tâm trương và 4,17mmHg tâm thu khi so sánh với những người không tập thể dục. Các nghiên cứu về thực hành yoga bao gồm kiểm soát hơi thở, tư thế và thiền định có hiệu quả gần gấp đôi so với thực hành yoga không bao gồm cả ba yếu tố này.
7. Áp dụng một số cách chữa cao huyết áp dân gian (thảo dược)
Một số loại thảo mộc được chứng minh là cách làm hạ huyết áp cao nhanh nhất. Tuy nhiên, cần phải nghiên cứu thêm để xác định liều lượng và thành phần trong các loại thảo mộc hữu ích nhất. Luôn kiểm tra với bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn trước khi bổ sung thảo dược. Họ có thể can thiệp vào thuốc kê đơn của bạn. Một số loại cây và thảo mộc được sử dụng để giảm huyết áp: Đậu đen, nước ép cần tây, táo gai Trung Quốc, rễ gừng, hoa súng, dầu mè, chiết xuất cà chua, trà
8. Hình thành một giấc ngủ ngon và thoải mái
Huyết áp thường giảm xuống khi bạn đang ngủ. Nếu bạn không ngủ ngon, nó có thể ảnh hưởng đến huyết áp của bạn. Những người bị thiếu ngủ đặc biệt là những người ở độ tuổi trung niên, có nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp.
9. Uống các chất bổ sung
Những chất bổ sung này có hứa hẹn trong việc giảm huyết áp:
Axit béo không bão hòa đa omega-3
Thêm axit béo không bão hòa đa omega-3 hoặc dầu cá vào chế độ ăn uống của bạn có thể mang lại nhiều lợi ích. Một phân tích tổng hợp về dầu cá và huyết áp cho thấy mức giảm huyết áp trung bình ở những người có huyết áp cao là 4,5 mmHg tâm thu và 3,0 mmHg tâm trương
Đạm whey
Phức hợp protein có nguồn gốc từ sữa này có thể có một số lợi ích sức khỏe ngoài việc có thể làm giảm huyết áp.
Magiê
Thiếu magiê có liên quan đến huyết áp cao hơn. Một phân tích tổng hợp cho thấy huyết áp giảm nhỏ khi bổ sung magiê.
Citrulline
L- citrulline uống là tiền thân của L-arginine trong cơ thể, một khối cấu tạo của protein, có thể làm giảm huyết áp.
10. Uống ít rượu
Rượu có thể làm tăng huyết áp, ngay cả khi cơ thể khỏe mạnh. Điều quan trọng là uống điều độ. Uống vừa phải là tối đa một ly mỗi ngày đối với phụ nữ và tối đa hai ly mỗi ngày đối với nam giới. Một đánh giá cho thấy mặc dù ban đầu uống hơn 30 gam rượu có thể làm giảm huyết áp, nhưng sau 13 giờ trở lên, huyết áp tâm thu tăng 3,7 mmHG và huyết áp tâm trương tăng 2,4 mmHg.
11. Giảm lượng caffeine
Caffeine làm tăng huyết áp, nhưng tác dụng này chỉ là tạm thời. Trong một nghiên cứu năm 2017, huyết áp tâm thu của 18 người tham gia đã tăng trong 2 giờ sau khi họ uống 32 ounce đồ uống có chứa caffeine hoặc nước tăng lực. Sau đó, huyết áp giảm nhanh hơn đối với những người tham gia uống đồ uống có chứa caffeine. Một số người có thể nhạy cảm với caffeine hơn những người khác. Nếu nhạy cảm với cafein, bạn có thể muốn cắt giảm lượng cà phê tiêu thụ hoặc thử cà phê không chứa caffein.
Những điều nên tránh khi bị cao huyết áp
- Hạn chế ăn thịt đỏ (thịt bò, thịt lợn), bánh ngọt, nước ngọt, thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa hay cholesterol (mỡ, nội tạng, da động vật, lòng đỏ trứng gà, các thực phẩm chiên, rán); không sử dụng hoặc hạn chế uống bia, rượu, cà phê...
- Bệnh nhân huyết áp cao cần có chế độ ăn nhạt, chỉ ăn khoảng 2-3g muối trong một ngày vì: Thành phần của muối ăn là Natri mà Natri làm tiết ra nhiều dịch tế bào, dẫn đến tim đập nhanh, huyết áp cao. Natri khiến cho các mạch máu trở nên hẹp hơn so với bình thường, sẽ cản trở quá trình lưu thông máu, ảnh hưởng tới quá trình vận chuyện máu đến tim, gây nên chứng cao huyết áp. Vì vậy cần hạn chế ăn những thức ăn chứa nhiều muối như dưa muối, cà muối...;những thức ăn chế biến sẵn như mì ăn liền, giò chả, lạp xưởng, đồ hộp...
- Giữ ấm khi thời tiết chuyển lạnh; không nên tắm khuya hoặc ở nơi gió lùa, nhất là với người bị tăng huyết áp, không nên tắm với nước quá nóng hoặc quá lạnh, tốt nhất nên tắm bằng nước ấm; tránh trạng thái căng thẳng thần kinh, xúc động mạnh, lo lắng…;sinh hoạt, ăn uống, nghỉ ngơi phải điều độ; ăn nhiều rau quả, kiêng rượu, bia, thuốc lá và các chất kích thích; không nên vận động thể lực quá mức như mang vác nặng, chạy nhanh…;điều trị các nguyên nhân gây tai biến mạch máu não như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, đái tháo đường, rối loạn nhịp tim…
Theo An Nhiên - Vietnamnet
