ViệcNgân hàng Nhà nước đồng loạt nâng các mức lãi suất chủ chốt như lãisuất tái cấp vốn, lãi suất tái chiết khấu… lên 12%/năm theo Quyếtđịnh 379/QĐ-NHNN ngày 8/3 vừa qua được nhìn nhận là một mũi têntrúng hai đích.
Theo nhận định của chuyên gia, lãi suất VND có cơ sở để sớm hạnhiệt, đồng thời với quyết định này của NHNN sẽ xóa bỏ dần cơhội kiếm lợi lớn của các ngân hàng thương mại từ tận dụng nguồnvốn rẻ của NHNN.
Lãi suất VND sẽ sớm hạ nhiệt
Lãnh đạo một ngân hàng cho rằng, với việc tăng các mức lãi suấttrên, các ngân hàng sẽ phải chịu mức lãi suất cao hơn khi vay tiềntừ NHNN và khi đó lãi suất giao dịch trên thị trường liên ngân hàngsẽ tăng lên, theo đó, khi doanh nghiệp vay vốn từ ngân hàng vẫn sẽphải chịu mức lãi suất cao.
Hiện lãi suất cho vay VND đối với các lĩnh vực sản xuất kinhdoanh khác từ 16 - 18%/năm; đối với lĩnh vực phi sản xuất từ 18 -22%/năm. Thực tế, một số ngân hàng thương mại đã thừa nhận ngay saukhi NHNN nâng các loại lãi suất trên thị trường mở, lãi suất qua đêmtrên thị trường liên ngân hàng đã vọt lên 18 - 19%/năm.
Tuy nhiên, điều này được nhận định chỉ là phản ứng nhất thời. Vìlãi suất liên ngân hàng đã “nóng” lên mấy ngày gần đây do thị trườngđang khan vốn tiền đồng từ động thái thắt chặt tiền tệ để kiểm soátlạm phát của NHNN. Mới đây NHNN nâng lãi suất trên thị trường mởcũng là cơ hội để cho thị trường liên ngân hàng nóng lên.
Ngoài ra, lãnh đạo không ít ngân hàng nhỏ lo ngại, động thái siếttín dụng của NHNN ở lĩnh vực phi sản xuất cũng làm cho một số ngânhàng trước đó đã cho vay nhiều ở lĩnh vực này gặp khó khăn trongviệc chuyển dịch cơ cấu cho vay.
 |
| NHNN quyết tâm ổn định thị trường tài chính (ảnh: QĐ) |
Muốn giải quyết vấn đề này, các ngân hàng phải tăng huy động vốnđể cho vay, nhưng hiện nay trên thị trường tiền gửi vướng rào cảnkhi NHNN ban hành Thông tư 02/2011/TT-NHNN ngày 3/3 quy định mức lãisuất huy động vốn tối đa bằng VND không quá 14%/năm, đồng thời xử lýmạnh tay với ngân hàng thương mại nào vượt trần huy động.
Do đó, dù lãi suất liên ngân hàng đang nóng nhưng nhiều ngân hàngthương mại sẽ phải chấp nhận vay trên liên ngân hàng khi khó huyđộng tiền gửi từ dân cư. Dù vậy, theo nhận định của các chuyên gia,khi kiểm soát được sự biến động bất thường của USD, khống chế đượcthị trường ngoại tệ tự do thì đây sẽ là cơ hội để NHNN có thể giảmlãi suất VND trong thời gian tới. Khi Nghị quyết 11 đã đi vào cuộcsống, thì từ quý II trở đi, NHNN có thể hạ dần trần lãi suất huyđộng.
Hiện cạnh tranh huy động tiền gửi tại các ngân hàng thương mại đãtạm lắng xuống sau những biện pháp mạnh của cơ quan quản lý. Đây làtín hiệu tích cực cho thấy lãi suất thị trường sẽ hạ nhiệt trongthời gian tới.
Dòng vốn sẽ tập trung cho nền kinh tế
Sở dĩ, việc NHNN nâng mức lãi suất tái chiết khấu, lãi suất thịtrường mở lên 12%/năm, cao hơn mức trần lãi suất trái phiếu Chínhphủ và sát với lãi suất huy động vốn trên thị trường 1 (lãi suất huyđộng trong dân cư) đã chấm dứt tình trạng các ngân hàng thương mạitận dụng nguồn vốn rẻ từ NHNN để kiếm lợi nhuận.
Theo PGS.TS Trần Hoàng Ngân, thành viên Hội đồng tư vấn chínhsách tài chính-tiền tệ quốc gia, các ngân hàng thương mại sẽ mất cơhội “kiếm sống trên lương nhau” sau việc điều chỉnh các mức lãi suấttrên của NHNN.
Phân tích của TS Ngân cho thấy, trong năm 2010, để kéo mặt bằnglãi suất xuống theo chỉ đạo của Chính phủ, NHNN đã duy trì lãi suấttái chiết khấu và lãi suất thị trường mở ở mức 7%/năm, thấp hơn sovới mặt bằng chung.
Tuy nhiên, tận dụng lợi thế nắm giữ giấy tờ có giá, các ngân hàngthương mại đã vay vốn giá rẻ của NHNN, song không dùng lượng vốn nàyđể giảm lãi suất và đầu tư cho nền kinh tế mà lại đầu tư vào tráiphiếu Chính phủ để quay vòng kiếm lợi. Thậm chí nhiều ngân hàng còndùng nguồn vốn này cho các ngân hàng thương mại nhỏ khác vay trênthị trường liên ngân hàng.
Đó là lý do nhiều ngân hàng nắm giữ giấy tờ có giá trong năm quađều có lãi nhờ kinh doanh vốn trên thị trường liên ngân hàng. KhiNHNN nâng các mức lãi suất trên, cánh cửa lợi nhuận từ hoạt động nàycủa các ngân hàng thương mại đã bị thu hẹp, do vậy, dòng vốn qua đósẽ được tập trung cho nền kinh tế chứ không chảy vào trái phiếuChính phủ nhiều như trước.
Theo Kim Chi
Dân Trí
