Căn bếp nhỏ trên tầng hai nhà chị Hà, 34 tuổi, ở quận Tân Bình, TPHCM thơm mùi bột đậu xanh đang sên và những nồi xôi nấu từ nếp cái hoa vàng. Vốn có nghề nấu xôi khúc bán khắp Sài Gòn mà 2 năm nay, chị Hà chuyển giao cho người nhà làm. Phần mình, chị tập trung làm và phát triển nghề làm xôi hoa đậu.
"1,5 kg xôi nếu bán không thì được khoảng 150.000 đồng nhưng nhờ biết cách làm hoa từ bột đậu xanh trang trí, tôi bán ổ xôi đó được 500.000 đồng. Sáng tạo mới nâng giá trị món xôi lên gấp 3 lần", chị Hà cho biết.
Đĩa xôi trông giống một chiếc bánh sinh nhật (Ảnh: Diệp Phan).
Năm 2018, khi mang bầu đứa con đầu lòng, chị Hà về quê Thái Nguyên nghỉ dưỡng rồi tình cờ xem một video hướng dẫn làm món ăn đẹp mắt này.
"Mình nấu xôi nhiều năm nhưng chưa từng biết xôi hoa đậu là gì. Ổ xôi được ém chặt trong khuôn, được trang trí thêm những bông hoa tạo nên từ bột đậu, nhìn xa cứ tưởng là bánh kem. Là người mê bếp, muốn chinh phục nhiều món mới nên tôi quyết định làm thử", chị Hà nhớ lại.
Để bắt đầu, chị cũng nấu xôi, cho in khuôn rồi xay bột đậu xanh để bắt hoa. Nhưng không giống như hoa bắt từ kem mềm mịn, bột đậu xanh đặc quánh, không lọt qua đui dù chị đã cố bóp thật chặt. Đến lúc bột lọt ra ngoài, thì việc tạo hình cánh hoa sao cho giống mẫu cũng là điều khó khăn với chị, càng cố gắng bao nhiêu, chị càng không thể làm một bông hoa như ý. Suốt cả tuần, chị Hà cứ làm xôi rồi lại đổ cả vào thùng rác.
Những ngày nhiều đơn hàng, chị Hà miệt mài nặn hơn 400 bông hoa đậu xanh như thế này để trang trí. Đặc biệt, để có bông hoa đẹp, tự nhiên, chị phải đứng liên tục suốt nhiều giờ đồng hồ (Ảnh: Diệp Phan).
Động lực để chị Hà quyết tâm làm cho bằng được đó là khao khát thoát nghèo. Bởi, chị Hà vốn chỉ học hết cấp 2, rồi theo người dì từ quê Thái Nguyên vào Sài Gòn làm nghề bán hàng với mức lương 900.000 đồng/tháng. Cả năm chỉ dám sắm cho mình vài bộ quần áo, còn lại ,chị gửi cả về quê phụ cha mẹ nuôi 3 người em ăn học.
Năm 2010, cô gái 22 tuổi quyết định ở lại Sài Gòn học bổ túc cấp 3, nuôi mộng sau này có thể làm được một việc có thu nhập tốt hơn bán hàng. Nhưng học phí mỗi tháng đã mất 500.000 đồng, Hà nhẩm tính sẽ khó sống nếu tiếp tục bám công việc này nên nghĩ sẽ làm việc khác.
Chị Hà đang nặn một chiếc lá từ bột đậu xanh để trang trí "bánh" xôi (Ảnh: Diệp Phan).
Từng thấy cửa hàng đặc sản Hà Nội nơi mình làm việc có bán xôi khúc, Hà quyết định thử dù trước đây chưa từng nấu qua món ăn này. Sau nhiều lần nấu thử, ngày đầu tiên chở xôi ra vỉa hè, Hà bán được 20 phần, lời 100.000 đồng và bén duyên với nghề xôi từ đó. Không có tủ lạnh để trữ nguyên liệu, mỗi ngày, Hà phải dậy từ 1h sáng để kịp nấu xôi bán vào sáng sớm.
Suốt nhiều năm, cô một mình vác nửa tạ nếp đi cầu thang lên tầng 3 nhà trọ. Sau gần 10 năm lập nghiệp ở Sài Gòn, cũng đến lúc mỗi tháng cô kiếm được từ 20 -30 triệu đồng từ xôi khúc. Cuộc sống tuy đỡ vất vả hơn ngày xưa, nhưng với cô, nếu chỉ làm xôi thông thường để bán thì chỉ đủ ăn, nuôi con chứ chẳng có dư.
Một ổ xôi hoa đậu 1,5kg xôi và trang trí những bông hoa như thế này thường mất khoảng 3-4 tiếng, giá dao động 400 - 500 nghìn đồng (Ảnh: Diệp Phan).
Thấy giá trị kinh tế của món xôi hoa đậu cao hơn nhiều, Hà quyết tâm phải làm cho bằng được. Chưa thể biết làm ngay, Hà đăng ký một khóa học online dạy làm món ăn này. Tuy nhiên không phải cứ học xong là có thể làm ngay. Bà mẹ bỉm sữa phải mất gần 3 tháng luyện tập mới có thể cho ra những bông hoa từ đậu xanh đẹp mắt.
Năm 2020, chị Hà trở lại Sài Gòn, quyết tâm phát triển nghề xôi hoa đậu. Ban đầu, chị làm thử một vài mẫu rồi đăng lên Facebook cá nhân và chào mối với những khách sỉ xôi khúc của mình trước đây. Nhiều người thấy món xôi đẹp mắt nên đặt thử, chủ yếu dùng trong những dịp đặc biệt như đầy tháng, thôi nôi, khai trương hay dịp cúng rằm…
Xôi hoa đậu nhìn xa trông giống bánh kem, kỹ thuật bắt hoa trang trí cũng tương tự, nhưng mất nhiều công sức hơn.
Mỗi ngày, chị Hà có thể làm khoảng 3 ổ xôi như thế này (Ảnh: Diệp Phan).
Chị Hà thường dùng bột đậu xanh, hoặc đậu trắng để xay bột, sau đó sên chín. Để tạo màu cho hoa, chị thường dùng thêm màu thực phẩm để trộn chung với bột. Bột đậu trắng khó làm, giá thành cao nên thường dùng để làm những bông hoa màu trắng như mao lương, hoa sen… Ổ xôi làm nhiều hoa trắng trang trí, thường giá sẽ cao hơn 100.000 đồng so với những màu sắc khác.
Từ một vài đơn hàng mỗi tháng, đến nay, mỗi ngày chị có từ 2 -3 đơn hàng làm xôi hoa đậu. Thu nhập mỗi tháng lên đến gần 40 triệu đồng.
Chị Hà cho biết, nguyên liệu làm món ăn rất đơn giản, rẻ tiền nhưng công sức, tâm huyết bỏ ra rất nhiều (Ảnh: Nhân vật cung cấp).
Để kịp giao xôi cho khách thường đặt vào buổi sáng, chị Hà phải nặn hoa trước vào buổi tối rồi bảo quản trong tủ lạnh. Nhiệt độ thấp sẽ làm hoa cứng hơn, dễ dàng lấy ra để trang trí trên dĩa xôi. Thông thường, chị khuyên khách hàng nên sử dụng món ăn trong vòng 8 tiếng để đảm bảo độ ngon, hương thơm của xôi, hoa đậu. Nếu không dùng hết, vẫn có thể bảo quản tủ lạnh, hâm nóng lại trước khi ăn.
Món xôi được nâng lên một tầm cao mới. (Ảnh: Nhân vật cung cấp).
Từ việc học làm xôi hoa đậu để phục vụ đam mê và kiếm thêm thu nhập, chị Hà giờ đã trở thành một giáo viên có lớp học dạy làm món ăn này. Không giấu nghề, những học viên tham gia khóa học online hay trực tiếp đều được chị hướng dẫn nhiệt tình. Đặc biệt, bà chủ trẻ khẳng định, ai cũng có thể khởi nghiệp được với việc làm xôi hoa đậu này vì vốn bỏ ra rất ít, thị trường lại tiềm năng.
"Tôi thấu hiểu được sự khó khăn của những chị em khi bắt đầu một công việc mới. Tuy nhiên, chỉ cần có quyết tâm, kiên trì và đam mê thì mọi người đều có thể làm được", chị Hà chia sẻ.
Theo Dân Trí
