Những điều kiện và giới hạnmới, chặt chẽ hơn đối với hoạt động cho vay để đầu tư, kinh doanh chứng khoánđang được Ngân hàng Nhà nước tính đến.
Sau khi tổ chức lấy ý kiến của các thành viên thị trường, Ngân hàng Nhà nước đãxây dựng và công bố dự thảo thông tư quy định về các tỷ lệ bảo đảm an toàn tronghoạt động của tổ chức tín dụng.
Dự kiến thông tư này sẽ hoàn thiện và ban hành trong năm 2011, quy định 6 tỷ lệbảo đảm an toàn trong hoạt động của tổ chức tín dung, bao gồm: tỷ lệ an toànvốn, tỷ lệ khả năng chi trả, tỷ lệ tối đa của nguồn vốn ngắn hạn được sử dụng đểcho vay trung và dài hạn, tỷ lệ dư nợ cho vay so với tổng tiền gửi, giới hạn cấptín dụng và giới hạn góp vốn, mua cổ phần.
Một điểm được chú ý trong dự thảo là những điều kiện mới, những điều chỉnh vềgiới hạn liên quan đến việc cấp tín dụng để đầu tư, kinh doanh cổ phiếu.
Theo nội dung của dự thảo, điều chỉnh đầu tiên liên quan đến việc cấp tín dụnglĩnh vực này của các ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài là yêu cầu phảicó chất lượng tín dụng tốt hơn.
Nếu theo Quyết định số 03/2008/QĐ-NHNN về việc cho vay, chiết khấu giấy tờ cógiá để đầu tư và kinh doanh chứng khoán, điều kiện đặt ra là ngân hàng đó phảicó tỷ lệ nợ xấu so với tổng dư nợ tín dụng dưới 5%. Còn theo dự thảo thông tư dựkiến sắp ban hành, điều kiện này là phải dưới 3%.
Bên cạnh đó, một điều kiện mới được bổ sung là trước và sau khi cấp tín dụngngân hàng phải đảm bảo tỷ lệ về khả năng chi trả, có tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu10% trở lên và tuân thủ các tỷ lệ bảo đảm an toàn khác theo quy định.
Như vậy, chỉ với hai điều kiện và sự điều chỉnh trên, nếu được giữ nguyên khiban hành thì thông tư này sẽ tạo một khoanh vùng mới đối với các ngân hàng đượcphép cho vay đầu tư, kinh doanh chứng khoán. Thực tế, yêu cầu tỷ lệ nợ xấu dưới3% và tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu 10% trở lên vẫn là thách thức đối với nhiềungân hàng thương mại, kể cả ngân hàng có quy mô hàng đầu trên thị trường.
Một điều chỉnh khác đáng chú ý là về giới hạn cấp tín dụng để đầu tư, kinh doanhcổ phiếu.
 |
| Hiện tổng dư nợ cho vay để đầu tư, kinh doanh cổ phiếu khoảng hơn 10 nghìn tỷ đồng (Ảnh minh họa: batdongsansonglinh.com.vn) |
Nửa cuối năm 2007, thị trường chứng khoán chao đảo khi Chỉ thị 03 của Ngân hàngNhà nước ban hành, quy định các ngân hàng chỉ được cho vay đầu tư, kinh doanhchứng khoán tối đa 3% tổng dư nợ.
Ngày 1/2/2008, Quyết định số 03 ra đời, giớihạn đó được xác định là 20% vốn điều lệ. Mới nhất, tại Điểm 9, Điều 8 Thông tưsố 13/2010/TT-NHNN năm 2010 quy định “tổng dư nợ cho vay và chiết khấu giấy tờcó giá đối với tất cả khách hàng nhằm đầu tư, kinh doanh chứng khoán không vượtquá 20% vốn điều lệ của tổ chức tín dụng”.
Và sắp tới, theo dự thảo của thông tư mới, tại Điều 16 quy định “tổng dư nợ cấptín dụng của ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đối với tất cả khách hàngđể khách hàng đầu tư, kinh doanh cổ phiếu không được vượt quá 3% vốn tự có củangân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài”.
Sự điều chỉnh này chắc chắn sẽ tạo nhiều tranh luận, bởi đó là một thay quantrọng, liên quan đến nghiệp vụ cho vay lĩnh vực này của các ngân hàng thươngmại. Phía sau đó là dòng chảy tín dụng vào thị trường chứng khoán và phản ứngcủa thị trường. Hiện tại, trong cơ cấu vốn tự có của các ngân hàng thương mạichủ yếu vẫn là vốn điều lệ, nên giới hạn đó là một điều chỉnh lớn.
Tuy nhiên, Ban soạn thảo dự thảo thông tư lại cho rằng giới hạn 3% vốn tự có làphù hợp với tình hình thực tế, cũng như đưa ra những phân tích, lập luận liênquan.
Cụ thể, theo số liệu thống kê, hiện nay dư nợ cho vay để đầu tư, kinh doanh cổphiếu của các ngân hàng thương mại nhà nước khoảng 2,5% vốn tự có, của ngân hàngthương mại cổ phần khoảng 4,5% vốn tự có, của chi nhánh ngân hàng nước ngoàikhoảng 1,9% vốn tự có và tổng dư nợ cho vay khoảng hơn 10 nghìn tỷ đồng.
Thực hiện Nghị định số 141 về mức vốn pháp định của tổ chức tín dụng, cơ bản đến31/12/2010 các tổ chức tín dụng phải đảm bảo có đủ mức vốn pháp định, trong đóđối với ngân hàng thương mại phải có tối thiểu 3.000 tỷ đồng vốn điều lệ.
“Khi đó, mức vốn tự có của các ngân hàng thương mại sẽ tăng cao hơn. Với tỷ lệgiới hạn quy định tại Điều 16 là 3% là phù hợp với tình hình thực tế và việc mứcvốn tự có sẽ tăng lên khi có đủ mức vốn pháp định, sẽ vẫn đảm bảo an toàn cho tổchức tín dụng trong hoạt động cấp tín dụng này, không ảnh hưởng đến thị trườngchứng khoán, số dư cấp tín dụng để đầu tư, kinh doanh cổ phiếu sẽ cao hơn hiệnnay”, bản giải trình lập luận.
Ngoài ra, giải thích cho việc bổ sung một số điều kiện nói trên, Ban soạn thảocho rằng: “Do tính chất rủi ro cao, để bảo đảm an toàn trong hoạt động này,Khoản 3 Điều 15 dự thảo Thông tư quy định các điều kiện để ngân hàng thương mại,chi nhánh ngân hàng nước ngoài được thực hiện là rất cao, đặc biệt là yêu cầuđiều kiện về tỷ lệ an toàn vốn phải từ 10% trở lên”.
Theo Minh Đức
VnEconomy
