Việc doanh nghiệp đẩy mạnh đầutư dự án nhà cho người thu nhập thấp đang mở ra cơ hội sở hữu nhà ở cho hàngtriệu người gặp khó về chỗ ở.
Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam, nếu chỉ trông vào lươngthì người dân tại các thành phố lớn sẽ khó mà có điều kiện sở hữu một căn nhà,cho dù giá của nó chỉ vào khoảng 400 - 500 triệu đồng.
Trong câu chuyện với chúng tôi, Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam đã lý giải thẳng thắnnhiều nguyên nhân khiến giấc mơ mua nhà của người dân xa rời hiện thực cũng nhưvì sao cơ quan quản lý không thể giám sát được giá thành của mỗi căn hộ là baonhiêu.
Ông Nam nói:
- Hiện nay có nhiều người “than” rằng, cho dù là nhà giá rẻ nhưng với mức giá500 - 600 triệu đồng/căn thì họ không thể với tới bởi lương của họ cũng chỉ 3 -4 triệu đồng/tháng. Tôi cho rằng điều đó là hoàn toàn đúng.
Thu nhập của người dân hiện nay nhìn chung vẫn thấp, trong khi giá bất động sảnvẫn quá cao, nên việc có hàng trăm triệu đồng để mua nhà là chuyện không đơngiản, thậm chí là ngoài khả năng.
Do đó, có thể sắp tới nhà nước cũng sẽ tập trung phát triển mạnh nhà ở xã hộicho thuê để họ chuyển hướng sang đi thuê nhà ở xã hội. Ở nhiều nước trên thếgiới, tỷ lệ thuê nhà thường là 50 - 60%, còn nước ta hiện nay mức trung bình chỉlà hơn 5%.
Lương thấp, nên từ bỏ giấc mơcó nhà
Nhưng liệu có mâu thuẫn không,bởi trước đây chính ông đã từng cho rằng, thunhập 2 triệu đồng/tháng cũng có thể có nhà Hà Nội?
Tôi cho rằng hai điều này về cơ bản không có gì mâu thuẫn nhau. Trước đây tôinói thu nhập 2 triệu đồng/tháng vẫn có thể có nhà là đối với những đối tượng nằmtrong tiêu chuẩn những người được mua nhà ở xã hội. Còn với những người bìnhthường, nếu chỉ trông vào thu nhập đó thì tôi có thể đảm bảo ăn tiêu còn khôngđủ, nói gì đến việc mua được nhà.
Nếu chỉ trông vào thu nhập lương hiện nay chắc chắn không ai có thể mua được nhàtại các đô thị lớn. Đó là chưa kể đến, nguồn cung đối với phân khúc này rất hạnchế vì vốn triển khai rất khó khăn. Trong số 33 dự án được đề xuất và phê duyệtvà cam kết thực hiện, cố gắng lắm thì Ngân hàng Phát triển Việt Nam cũng mớigiải quyết được một dự án khoảng 300 tỷ đồng.
Hiện mức giá trung bình của nhà thu nhập thấp vào khoảng 7-8 triệu đồng/m², tương ứng với 400-500 triệu đồng/căn khoảng hơn 50 m².Với những người thu nhậpchỉ bằng lương 2 -3 triệu đồng/tháng, sau khi trừ tất cả các khoản chi phí ăn ở,sinh hoạt hằng ngày, giả dụ có tiết kiệm được 1 triệu đồng/tháng thì cũng khôngthể mua được nhà ở Hà Nội hay một số thành phố lớn khác.
Tính như vậy để những người có thu nhập trong mức này nên từ bỏ giấc mơ mua nhàở Hà Nội để chuyển sang tính chuyện đi thuê nhà ở sẽ phù hợp với thực tế hơn.Hiện nay, giá bất động sản đang quá cao, ai cũng muốn có nhà quả là một điều quákhó. Chỉ có một cách hiệu quả nhất để giải quyết bất cập trên là phải sớm lậpcác quỹ tiết kiệm nhà ở.
 |
| Ông Nguyễn Trần Nam |
Nhưng nếu lập quỹ tiết kiệmnhà ở thì nhiều người đặt câu chuyện ai sẽ quản lý, giám sát và rất có thể sẽnảy sinh tiêu cực?
Suy nghĩ như thế là hoàn toàn sai lầm. Quỹ tiết kiệm nhà ở là một giải pháp rấthiệu quả đã được nhiều nước áp dụng. Cả nước hiện có khoảng 9 triệu người đi làmcông ăn lương, chỉ cần mỗi người đóng vào 1% thu nhập hàng tháng thì con số củaquỹ là cực kỳ lớn.
Số tiền này sẽ có cơ quan quản lý, tổ chức sử dụng. Khi người đó nghỉ hưu sẽđược rút về cộng với một ít lãi suất mang tính hỗ trợ trượt giá. Số tiền này sẽđược mang cho những người thu nhập thấp vay mua nhà với lãi suất chỉ bằng 1/4 -1/5 so với vay của ngân hàng thương mại.
Chỉ có điều, hiện vẫn có không ít người quan niệm ích kỷ rằng, họ có nhà rồi nênkhông phải nộp, mà chỉ những người chưa có nhà nộp vào giúp nhau thôi. Thử hỏi,những người thu nhập thấp, chưa có nhà mà tự góp với nhau thì đến bao giờ mới cóđủ tiền mua nhà?
Tôi cho rằng, không chỉ những người chưa có nhà, những ai có nhà rồi cũng nêngóp vào quỹ nhà ở thì mới mong người dân ai ai cũng có chốn an cư. Thậm chíchúng tôi còn tính là bất kỳ ai góp tiền vào quỹ thì sau một thời gian nhất địnhcòn được vay lại từ quỹ nếu có nhu cầu.
Trong khi nhà ở đang là vấnđề nan giải đối với hàng triệu người, Thứ trưởng suy nghĩ gì khi hàng đoàn xehơi hạng sang nối đuôi nhau xếp hàng đi đăng ký mua nhà ở xã hội mà báo chí phảnánh trong thời gian qua?
Nếu có thực tế đó, tôi cho rằng có khả năng có số người lợi dụng chính sách đểtrục lợi. Trong xã hội thì việc có một nhóm người muốn luồn lách sơ hở để kiếmlợi cũng là chuyện dễ hiểu. Nhiều khi, chính người dân mình lại trục lợi, kiếmlợi với nhau, trong đó có cả quan chức.
Trên thực tế, đến thời điểm này, tôi khẳng định rằng chưa có một nhà ở xã hộinào được bán, kể cả cho người thu nhập thấp. Những dự án đầu tiên này tôi chorằng không dám làm sai đâu vì có rất nhiều người đang “soi”, đặc biệt là báo chí.
Còn chuyện một số người sử dụng ôtô khi đi đăng ký thì có thể rơi vào các điềukiện, hoàn cảnh khác nhau như thuê, mượn, nhờ người quen chở... thì chúng takhông cấm được. Tất nhiên, nếu thực tế ôtô là của người đó thì khó nói đó làngười thu nhập thấp.
Cá nhân tôi không phản đối có thể có hiện tượng một số người giàu định lợi dụngtrục lợi nhưng chúng ta có để cho họ thực hiện được hay không lại là chuyện khác.Tôi khẳng định rằng, hiện tại chưa có nhà thu nhập thấp nào rơi vào tay ngườigiàu vì thực tế là chưa được bán.
Là người phụ trách về bất động sản, tôi chắc chắn đa số nhà sẽ đến đúng đốitượng, còn một số ít có vào tay người giàu hay không thì tôi chưa dám khẳng định.Về sau này nguồn cung nhiều lên, mua bán tràn lan sinh ra khó giám sát thì phảichấp nhận, còn những dự án đầu tiên này sẽ được giám sát rất chặt chẽ.
Không thể kiểm soát giá thànhcăn hộ
Với những người thu nhập thấpđã đành, ngay cả với những người thu nhập trung bình, khá... họ cũng khó muađược nhà ở Hà Nội vì ngay cả có giao dịch qua sàn vẫn có mức “chênh” hàng trămtriệu, hàng tỷ đồng?
Tôi cho rằng, nếu đâu đó xảy ra hiện tượng này là do chúng ta mới thực hiện giaodịch bắt buộc sàn sàn chưa lâu, nên việc giám sát, xử phạt chưa được nghiêm.
Qua thực tế tôi cũng biết rõ có những dự án mà chủ đầu tư đã thỏa thuận bán gầnhết căn hộ cho các đối tượng thân quen, sau đó chỉ dùng sàn giao dịch bất độngsản để làm thủ tục hợp thức hóa.
Từ năm nay trở đi bắt đầu sẽ có giám sát, kiểm tra đôn đốc... thanh kiểm tra cácsàn, thực chất nhiều sàn hoạt động thiếu tính chuyên nghiệp, hình thức, hợp pháphoá cho những sai trái của doanh nghiệp.
Tôi cho rằng, trong bất kỳ lĩnh vực nào cũng thế thôi, đều có cái đúng, cái saisong hành. Cũng có một số doanh nghiệp, sàn giao dịch thực hiện nghiêm túc quyđịnh này cần phải biểu dương, khen ngợi. Mục tiêu của chúng ta là làm cho cáiđúng ngày càng lấn át cái sai.
Vậy Thứ trưởng lý giải thếnào khi nhiều ý kiến cho rằng, cơ quan quản lý đã “làm ngơ” trong việc giám sátchi phí đầu vào của doanh nghiệp bất động sản (trong đó có cả những doanh nghiệpthuộc Bộ) nên giá nhà mới quá cao còn doanh nghiệp lại thu siêu lợi nhuận?
Tôi khẳng định rằng, những ai đưa ra quan điểm đó hay có suy nghĩ phải giám sátgiá thành căn hộ trong nền kinh tế thị trường hiện nay là quá lạc hậu, không cótính thị trường. Cách làm này chỉ được áp dụng cách 20 năm về trước.
Hiện nay, các quan hệ mua bán trên thị trường đều phụ thuộc quy luật cung - cầu,giá trị sử dụng. Do đó, khách hàng thời nay không quan tâm đến việc doanh nghiệplàm ra sản phẩm đó mất bao tiền, thậm chí nhiều khi đó là bí mật không được biết.Họ chỉ quan tâm giá thành sản phẩm đó có hợp lý và họ có chấp nhận hay không.
Bên cạnh đó, luật pháp hiện nay không quy định cơ quan quản lý phải giám sát giáthành sản phẩm của doanh nghiệp. Cho nên, nếu xây hai căn nhà như nhau thì xây ởHà Nội có thể rẻ hơn xây ở Điện Biên, vì chi phí vận chuyển vật liệu. Lúc đókhông thể quy định giá nhà ở Hà Nội rẻ hơn Điện Biên được.
Chủ trương tăng cường kiểm soát giá của Bộ Xây dựng và các cơ quan khác chỉ làđể chống đầu cơ mà thôi. Bởi lẽ, ngay như phân khúc nhà ở cao cấp Tp.HCM hiệncung đang lớn hơn cầu nên nhiều doanh nghiệp đành phải bán dưới giá thành xâydựng.
Tuy nhiên, cũng thừa nhận rằng, thực tế là lợi nhuận từ đầu tư bất động sản vẫnrất lớn có thể từ 50 - 100% nên mới có nhiều người lao vào bất động sản như vậy.Nhưng cũng có một quy luật khác của kinh doanh là lợi nhuận lớn thì rủi ro cũngnhiều. Nếu không có rủi ro thì lợi nhuận gần như cũng bằng không.
Giải pháp cơ bản mà chúng ta có thể đưa ra vào lúc này chỉ có thể là đẩy mạnhnguồn cung, thực hiện nghiêm túc bán qua sàn, đẩy mạnh nhà ở xã hội, tránh muabán lòng vòng.
Theo Từ Nguyên
VnEconomy
