Nghiên cứu mới: Bổ sung đủ vitamin D có thể giảm 35% nguy cơ ung thư gan, 57% nguy cơ xơ gan!Việc bổ sung vitamin D đúng cách không chỉ hỗ trợ xương, miễn dịch mà còn bảo vệ gan hiệu quả.
Khi gan - một cơ quan thầm lặng - gặp vấn đề, gan thường không trực tiếp "kêu đau" mà thay vào đó, sẽ gửi cho chúng ta tín hiệu thông qua một số biểu hiện tinh tế. Đặc biệt đối với các bệnh gan mãn tính như xơ gan, các triệu chứng ban đầu thường tiềm ẩn và dễ bị bỏ qua. Việc hiểu rõ những dấu hiệu này rất quan trọng để phát hiện và điều trị sớm xơ gan.
Tại sao bệnh xơ gan khó phát hiện sớm?
Gan là một cơ quan có khả năng tái tạo và dự trữ chức năng đáng kinh ngạc. Ngay cả khi chỉ còn 30% tế bào gan khỏe mạnh, cơ thể vẫn có thể duy trì các chức năng sinh lý bình thường. Bản chất "thầm lặng" này khiến xơ gan khó phát hiện ở giai đoạn đầu. Khi các triệu chứng trở nên rõ ràng, bệnh thường đã tiến triển đến mức đáng kể.
Xơ gan là giai đoạn tiến triển của nhiều bệnh gan mạn tính, đặc trưng bởi tình trạng xơ hóa lan tỏa, hình thành giả tiểu thùy và hình thành nốt tái tạo trong mô gan. Quá trình này diễn ra dần dần và có thể mất nhiều năm, thậm chí nhiều thập kỷ. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu của xơ gan là rất quan trọng để ngăn chặn sự tiến triển của bệnh và ngăn ngừa các biến chứng.
Những dấu hiệu cảnh báo xơ gan khi thức dậy vào buổi sáng
1. Mệt mỏi kéo dài và thiếu năng lượng
Sau một đêm nghỉ ngơi, đa số mọi người thức dậy với tinh thần sảng khoái. Nhưng bệnh nhân xơ gan thường cảm thấy mệt mỏi triền miên, dù ngủ đủ giấc vẫn thấy kiệt sức, năng lượng không hồi phục.
Khác với mệt mỏi thông thường, tình trạng này liên quan trực tiếp đến suy giảm chức năng chuyển hóa của gan. Gan chịu trách nhiệm dự trữ và giải phóng glycogen để cung cấp năng lượng cho cơ thể. Khi chức năng gan suy giảm, khả năng điều chỉnh đường huyết kém đi, dẫn đến thiếu hụt năng lượng. Đồng thời, xơ gan ảnh hưởng đến chuyển hóa cơ, gây yếu cơ. Suy giảm chức năng giải độc gan còn làm tăng amoniac trong máu, ảnh hưởng đến chức năng não và tăng cảm giác mệt mỏi.
Đáng lưu ý, mệt mỏi này không thuyên giảm dù đã nghỉ ngơi và sẽ nặng dần theo tiến triển bệnh. Nếu thấy bản thân liên tục thức dậy trong tình trạng mệt mỏi bất thường, cần đặc biệt lưu tâm.
2. Khó chịu vùng bụng và các vấn đề tiêu hóa
Cảm giác đầy bụng, khó chịu ở bụng, hoặc kèm theo buồn nôn và chán ăn sau khi thức dậy vào buổi sáng có thể là dấu hiệu sớm của bệnh xơ gan. Gan là cơ quan quan trọng trong hệ tiêu hóa, chịu trách nhiệm tiết mật và giúp tiêu hóa và hấp thụ chất béo.
Khi chức năng gan bị suy giảm, việc tiết mật sẽ giảm, khiến việc tiêu hóa chất béo trở nên khó khăn, dẫn đến đầy hơi và khó chịu ở bụng. Tăng áp lực tĩnh mạch cửa, một biến chứng thường gặp của bệnh xơ gan, có thể gây tắc nghẽn và phù nề ruột, ảnh hưởng đến chức năng ruột và làm trầm trọng thêm các vấn đề tiêu hóa.
Nhiều bệnh nhân xơ gan cũng bị đau nhẹ, âm ỉ hoặc khó chịu ở vùng bụng trên bên phải, do gan to kéo căng bao gan. Nếu bạn thường thức dậy vào buổi sáng với bụng chướng và chán ăn, đặc biệt là không thích đồ ăn nhiều dầu mỡ, bạn nên cảnh giác với các vấn đề về gan.
3. Thay đổi tinh tế ở da và lòng trắng mắt
Nhìn kỹ vào gương khi rửa mặt vào buổi sáng có thể hé lộ một số dấu hiệu của bệnh gan. Người bị xơ gan thường có những dấu hiệu sớm của bệnh vàng da, lòng trắng mắt hơi vàng và da dần sẫm màu.
Vàng da là tình trạng tăng nồng độ bilirubin trong máu do suy giảm khả năng xử lý bilirubin của gan. Trong giai đoạn đầu của bệnh xơ gan, sắc vàng này có thể rất mờ nhạt, chỉ có thể nhận thấy dưới ánh sáng tự nhiên. Ngoài vàng da, bệnh nhân xơ gan còn có thể bị ban đỏ lòng bàn tay, tình trạng đỏ bất thường ở các mấu nối thenar và út dưới của lòng bàn tay và xuất hiện các nốt sao mạch trên da.
Những biểu hiện trên da này là do khả năng bất hoạt estrogen của gan bị suy giảm, dẫn đến nồng độ estrogen trong cơ thể tăng cao và gây giãn mao mạch. Những biểu hiện này thường rõ ràng hơn trên mặt và tay khi chúng ta vừa thức dậy vào buổi sáng, giúp chúng ta dễ dàng quan sát.
4. Thay đổi nhận thức nhẹ
Gan không chỉ là cơ quan tiêu hóa mà còn đóng vai trò quan trọng trong quá trình giải độc. Khi chức năng gan bị suy giảm, các độc tố trong cơ thể (đặc biệt là amoniac máu) không thể được đào thải hiệu quả. Các độc tố này có thể đi qua hàng rào máu não và ảnh hưởng đến chức năng não.
Bệnh não gan giai đoạn đầu có thể biểu hiện bằng những thay đổi nhận thức nhẹ như lú lẫn khi thức dậy, khó tập trung, mất trí nhớ tạm thời hoặc phản ứng chậm. Những triệu chứng này thường nhẹ đến mức có thể bị nhầm lẫn với chứng mất ngủ. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, các triệu chứng rõ rệt hơn như thay đổi tính cách và bất thường về hành vi có thể xuất hiện.
Sự suy giảm rõ rệt về chức năng nhận thức vào buổi sáng có thể liên quan đến sự chậm lại của quá trình chuyển hóa gan và sự tích tụ độc tố vào ban đêm. Sau một ngày hoạt động, quá trình chuyển hóa gan tăng tốc và các triệu chứng có thể giảm bớt, khiến nhiều người bỏ qua tín hiệu quan trọng này.
* Thông tin trong bài chỉ mang tính tham khảo, không thay thế chẩn đoán y khoa. Nếu có triệu chứng bất thường, vui lòng thăm khám bác sĩ chuyên khoa!
Theo Thương trường
