
Tiểu Lý và vợ ở Trung Quốc đều mới 30 tuổi, thường xuyên gặp vấn đề về dạ dày như đau bụng, ợ chua. Khi đi khám, cả hai đều được chẩn đoán mắc ung thư dạ dày giai đoạn giữa.
Sau khi tìm hiểu tiền sử, bác sĩ cho rằng nguyên nhân gây ung thư có liên quan đến những thói quen xấu như: thường để bát đĩa qua đêm mới rửa, dùng quá nhiều nước rửa bát nhưng không tráng sạch, không thay giẻ rửa bát thường xuyên, cất bát đĩa vào tủ kín khi chưa khô ráo... Hai vợ chồng rất bất ngờ vì còn trẻ đã mắc ung thư. Liệu có phải do nước rửa bát như lời đồn?
1. Ung thư gia tăng ở Trung Quốc, có phải do nước rửa bát?
Thành phần chính của nước rửa bát là chất hoạt động bề mặt, cùng với chất bảo quản, chất tạo màu, chất làm đặc và hương liệu. Tin đồn "nước rửa bát gây ung thư" xuất phát từ những sản phẩm kém chất lượng hoặc chứa formaldehyde vượt ngưỡng.
Formaldehyde là chất gây ung thư nhóm 1, có thể kích thích da và nội tạng, làm tăng nguy cơ ung thư. Tuy nhiên, cần xem xét liều lượng. Theo tiêu chuẩn quốc gia, hàm lượng formaldehyde trong nước rửa bát loại A không vượt quá 0,05%, loại B không quá 0,1%. Nếu mua sản phẩm đạt chuẩn, bạn có thể yên tâm sử dụng.
Cơ chế làm sạch dầu mỡ của nước rửa bát là nhờ chất hoạt động bề mặt giúp hòa tan dầu trong nước. Chất này thuộc nhóm ít độc hoặc không độc. Nghiên cứu cho thấy phải tiêu thụ 8g chất hoạt động bề mặt/kg cân nặng mới gây ngộ độc, trong khi lượng dùng khi rửa bát thông thường không đạt mức này.
Nếu vẫn lo lắng, bạn có thể pha loãng nước rửa bát trước khi dùng và tráng lại nhiều lần dưới vòi nước chảy.

Bác sĩ Miêu Quốc Bân, Trưởng khoa Cấp cứu Bệnh viện Ứng cứu Khẩn cấp, khuyến cáo: Không nên đổ trực tiếp nước rửa bát lên bát đĩa vì vừa lãng phí vừa khó tráng sạch. Ngoài ra, việc tiếp xúc trực tiếp với chất hoạt động bề mặt có thể gây kích ứng da, khiến tay khô và bong tróc.
Cách đúng là bạn hãy đeo găng tay, dùng miếng rửa bát nhúng vào nước rửa đã pha loãng để làm sạch.
2. Tin đồn "4 giờ không rửa bát = ăn độc", đúng hay sai?
Có hai căn cứ cho tin đồn này. Đầu tiên, vi khuẩn có thời gian thích nghi từ 1 đến 4 giờ sau khi xâm nhập vào môi trường mới. Sau khoảng thời gian này, tốc độ sinh sản sẽ tăng tốc đáng kể. Thứ hai, lượng dầu còn sót lại trong bát sẽ trở thành nơi sinh sôi của vi khuẩn, khiến chúng phát triển với số lượng lớn.
Trên thực tế, vi khuẩn gây bệnh chỉ làm tăng nguy cơ nhiễm trùng ngộ độc khi chúng đạt đến một số lượng nhất định. Khi rửa chén bát, một lượng vi khuẩn nhất định sẽ bị tiêu diệt, vi khuẩn gây bệnh sẽ không đạt đến mức gây nguy hại đến sức khỏe. Và không phải tất cả vi khuẩn đều có hại. Một số vi khuẩn vô hại cũng có thể được sản sinh khi ngâm bát đĩa, nhưng chúng sẽ không gây nguy hiểm cho sức khỏe.
Tuy nhiên, bạn không nên để bát đĩa không rửa trong thời gian dài, nếu không sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh về miệng. Tốt nhất là rửa bát đĩa ngay sau khi ăn.

3. 5 thói quen xấu khi rửa bát cần bỏ ngay
Bác sĩ Vương Lệ Hồng, Trưởng khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Trung ương Trịnh Châu, tỉnh Hà Nam, Trung Quốc nhắc nhở rằng mặc dù rửa bát là việc chúng ta làm hàng ngày nhưng có rất nhiều chi tiết cần chú ý và cần phải thay đổi những thói quen này.

- Không rửa ngay: Thức ăn thừa và nước bọt trên bát đĩa tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi.
- Không làm khô bát sau khi rửa: Nếu cất bát ướt vào tủ kín, vi khuẩn dễ phát triển. Không dùng khăn lau khô, nên phơi riêng từng chiếc.
- Không thay giẻ rửa bát thường xuyên: Nên thay mỗi tháng và chỉ dùng giẻ chuyên dụng.
- Không rửa sạch đáy bát: Đáy bát cũng là nơi vi khuẩn trú ngụ.
- Không khử trùng bát đĩa: Định kỳ đun sôi bát đĩa trong 5–10 phút hoặc dùng tủ sấy khử trùng.
Rửa bát tưởng đơn giản nhưng cần chú ý nhiều chi tiết. Hãy sửa ngay những thói quen xấu trên. Về nước rửa bát, nếu mua sản phẩm chất lượng và dùng đúng cách, bạn không cần lo lắng.
* Nội dung chỉ mang tính chất tham khảo, mọi quyết định điều trị cần dựa trên tình trạng cụ thể của bệnh nhân và chẩn đoán của bác sĩ chuyên khoa.

Theo Thương trường