Trong những ngày cuối cùng của năm 2010, được sự hỗ trợ của tổ chức quốc tế,Việt Nam công bố kết quả khảo sát nghèo đô thị tại Hà Nội và TP.HCM.

Theo đó, Hà Nội và TP.HCMlà hai đô thị lớn, với các chỉ tiêu kinh tế xã hội ở mức cao, nhưng vẫn tồn tạichênh lệch về thu nhập cũng như tiếp cận các dịch vụ xã hội giữa các nhóm dâncư, đặc biệt là nhóm dân di cư không hộ khẩu và dân thường trú có đăng ký hộkhẩu.

Qua kếtquả khảo sát cho thấy, ngoài phương pháp đo lường truyền thống và phổ biến vềnghèo dựa trên khía cạnh kinh tế, Việt Nam đã bắt đầu quan tâm hơn đến khía cạnhxã hội để có thể đánh giá đầy đủ được mức sống của các tầng lớp dân cư trong xãhội đời sống.

Dựa trênkết quả điều tra nghèo đô thị với 8 chiều đói nghèo là thu nhập, giáo dục, y tế,tiếp cận hệ thống an sinh xã hội, chất lượng và diện tích nhà ở, dịch vụ nhà ở,tham gia các hoạt động xã hội, an toàn xã hội, nhóm chuyên gia đã áp dụng chỉ sốnghèo đa chiều (một chỉ số mới được Liên hợp quốc sử dụng trong Báo cáo Pháttriển con người năm 2010) để đưa ra bức tranh toàn diện hơn về tình trạng nghèoở hai thành phố.

Ở cả haithành phố, 3 chiều đóng góp nhiều nhất vào chỉ số nghèo đa chiều là thiếu hụt vềtiếp cận hệ thống an sinh xã hội, thiếu hụt tiếp cận các dịch vụ nhà ở (điện,nước, thoát nước,  rác thải…) và thiếu hụt về chất lượng và diện tích nhà ở.

Chỉ sốnghèo đa chiều ở TP.HCM cao hơn Hà Nội, nông thôn cao hơn thành thị và người dicư cao hơn người có hộ khẩu. Đối với cư dân có hộ khẩu, ba đóng góp lớn nhất vàochỉ số nghèo đa chiều lần lượt là an sinh xã hội, dịch vụ nhà ở, và chấtlượng/diện tích nhà ở.

Đặcbiệt, chỉ số nghèo đa chiều rất cao đối với nhóm dân di cư đang có ít nhất mộtthiếu hụt, trong đó an sinh xã hội cũng là yếu tố đóng góp hàng đầu. Đáng chú ý,người di cư không hộ khẩu đang thực sự gặp phải vấn đề khó khăn trong tham giacác tổ chức và hoạt động xã hội.

Nhữngkết quả rút ra từ nghiên cứu nghèo đô thị càng làm rõ thêm nhận định ban đầurằng, đối với Hà Nội và TP.HCM, công tác giảm nghèo chỉ dựa trên tiêu chí thunhập/chi tiêu là chưa đủ. Những chính sách giảm nghèo, nâng cao đời sống ngườidân – nếu có cần dựa trên cách đánh giá nhiều chiều này. Không những thế, cần cónhững chính sách dài hạn nhằm giúp bộ phận dân di cư, chiếm một phần lớn trongsố những người nghèo, ở hai thành phố thoát khỏi tình trạng thiếu hụt những điềukiện sống cơ bản.

Kết quảkhảo sát nghèo đô thị khuyến nghị, trong thời gian tới chính quyền hai thành phốcần xây dựng kế hoạch giảm nghèo cùng với hệ thống giám sát, đánh giá hiệu quảnghèo đô thị với hướng nhìn đa chiều và trọng tâm vào một số lĩnh vực.

Bao gồm:tăng cường hệ thống an sinh xã hội, các dịch vụ nhà ở (dịch vụ điện, nước, nướcvà rác thải), diện tích, chất lượng nhà, phổ cập giáo dục trung học cơ sở và huyđộng trẻ em đến trường, tạo công bằng trong tiếp cận các cơ sở giáo dục cônglập, chăm sóc y tế và bảo hiểm y tế, và huy động tham gia của người dân, cụ thểlà dân di cư, vào các hoạt động xã hội và tổ chức xã hội. Việc thoát khỏi thiếuhụt những điều kiện sống cơ bản không còn là bài toán quá khó.


Theo Thục Quyên
Pháp luật Việt Nam