Ngân hàng Nhà nước đang xemxét khả năng không cho phép các ngân hàng huy động, cho vay vàng vì lo ngại rủiro. Tuy nhiên, quy định này nếu ban hành sẽ làm mất cơ hội thu hút nguồn vốn lớncủa xã hội phục vụ phát triển kinh tế.
Quen sử dụng vàng như một phươngtiện thanh toán, tích trữ phổ biến, lượng vàng nhập khẩu, lưu thông và nắm giữtại Việt Nam rất lớn. Do vậy, thay vì cấm, ngân hàng Nhà nước có thể sử dụngchính sách, công cụ quản lý để kiểm soát rủi ro.
Lượng vàng trong dân rất lớn
Theo ông Huỳnh Trung Khánh,trưởng đại diện Hội đồng Vàng thế giới tại Việt Nam, chưa có số liệu thống kêchính thức và chính xác, nhưng theo ước lượng, lượng vàng hiện người dân trữkhoảng 500 tấn vàng, tính quy đổi theo giá hiện tại tương ứng khoảng 325.000 tỉđồng (17 tỉ USD).
“Không cho phép huy động vàng,mất đi một cơ hội huy động nguồn vốn rất lớn trong xã hội”, ông Khánh nhận định.
| |
| Tận dụng được nguồn vàng trong dân còn có thể giúp giảm được việc vay nợ nước ngoài |
Hiện Việt Nam có khoảng hơn một chục ngân hànghuy động, cho vay vàng. Mặc dù lượng vàng đổ vàocác ngân hàng chưa nhiều, thời kỳ cao điểm nhấtcũng chỉ được khoảng 30% nguồn tích trữ trongdân cư, nhưng cũng là một khoản vốn rất đáng kể.
Đơn cử, với Eximbank, ông TrươngVăn Phước, tổng giám đốc cho biết, lượng vàng huy động thời gian qua khoảng hơnchục tấn.
Sau khi Thủ tướng Chính phủ quyếtđịnh đóng cửa sàn vàng, ngừng kinh doanh vàng trên tài khoản ở nước ngoài, cácngân hàng đã đồng loạt giảm mạnh lãi suất huy động vàng, thậm chí có nơi còntính thêm phí kiểm đếm.
Chủ tịch hội đồng quản trị mộtngân hàng thương mại cổ phần tại Hà Nội lý giải, thời gian gần đây, cùng với sự“leo thang” chóng mặt của giá vàng (mức tăng giá trung bình 25%/năm), lượngkhách vay vàng giảm mạnh bởi e ngại khả năng trả nợ. Lượng vàng huy động được,ngân hàng chủ yếu bán ra hoặc qua sàn vàng, thị trường vàng trong nước để thutiền về hoặc ra thị trường vàng quốc tế (kinh doanh vàng qua tài khoản nướcngoài, xuất khẩu), sau đó cho vay lại.
Tuy nhiên, với quyết định mới củaChính phủ, các ngân hàng chỉ còn “cửa” bán trong nước. Thanh khoản hẹp lại, rủiro tăng, các ngân hàng buộc phải hạn chế huy động.
Không nên cấm?
Thành viên hội đồng Tư vấn chínhsách tài chính, tiền tệ quốc gia Cao Sỹ Kiêm đồng tình với chủ trương ngừng huyđộng, cho vay vàng. Ông phân tích, tại nhiều nước, hoạt động này là bình thường,nhưng họ có công cụ kiểm soát rủi ro, quản lý chặt chẽ.
|
Không tán đồng với ý kiến này, ông Huỳnh TrungKhánh cho rằng, rủi ro có thể kiểm soát đượcbằng chính sách, biện pháp và công cụ quản lý.Cụ thể, theo ông Khánh, với ngân hàng và kháchvay vàng, đều có thể “bảo hiểm” rủi ro bằng cáchsử dụng hợp đồng kỳ hạn. Với cơ quan quản lý là ngânhàng Nhà nước, cần yêu cầu các ngân hàng định kỳbáo cáo lượng huy động, lượng cho vay hay bán ra;phương án trả nợ; đồng thời kiểm tra, kiểm soáttrạng thái của các đơn vị này...
Ông Nguyễn Thành Long, tổng giámđốc SJC, chủ tịch hội đồng quản trị Eximbank kiến nghị, NHNN có thể đứng ra thumua vàng làm dự trữ quốc gia, đồng thời để can thiệp thị trường khi cần thiết.Ông Long cũng cho rằng: “Ngân hàng Nhà nước không nên cấm các ngân hàng huy độngmà để họ chủ động cân đối. Như vừa qua, đầu ra hạn hẹp, các ngân hàng tự giảmhoặc ngừng huy động mà việc giảm lãi suất là một cách điều tiết”.
Việc đóng cửa sàn vàng đã khiếncác ngân hàng phải giảm huy động vàng, nên phần huy động dành cho đầu cơ qua sànvàng (gây bất ổn vĩ mô) xem như đã không còn. Nếu áp dụng thêm biện pháp cấm huyđộng vàng để chống đầu cơ là không cần thiết. Bởi trước khi các sàn vàng ra đời,hoạt động huy động và cho vay vàng vẫn tồn tại.
Một số ý kiến khác cũng lập luậnrằng, nếu tận dụng được nguồn vàng trong dân không chỉ giúp tăng nguồn vốn trongnước, mà còn giúp giảm được việc vay nợ nước ngoài vì khát vốn và thâm hụt, nếucó cơ chế để tạo sự liên thông, hoán đổi giữa vàng và ngoại tệ giữa thị trườngtrong nước và quốc tế.
Đồng thời, để lành mạnh hoá hoạtđộng huy động và cho vay vàng, ngân hàng Nhà nước có thể định về tỷ lệ huy độngvàng trên tổng tài sản, tỷ lệ dự trữ bắt buộc, tỷ lệ cho vay vàng trên huy động…
Theo Lam Tường
