Nói Nha Trang, người ta thường nghĩ ngay đếnbiển. Nhưng từ cửa biển Đại Cù Huân, ngược dòng sông Cái, bạn sẽ thấy mộtNha Trang khác.

Sông Cái Nha Trang dài 79km, bắt nguồn từ hònGia Lê, cao 1.812m, chảy qua các huyện Khánh Vĩnh, Diên Khánh và TP NhaTrang rồi đổ ra biển Đông.

Ngược dòng sông Cái Nha Trang
Cửa lớn hay Đại Cù Huân – nơi sông Cái đổ ra biển Nha Trang

Muốn tìm bến tàu du lịch trên sông, du kháchphải qua cầu Xóm Bóng, theo đường vào khu tắm bùn khoáng khoảng vài trăm métthì rẽ trái, hỏi thăm người dân địa phương để được chỉ dẫn. Bến tàu nằm giữanhững xưởng đóng tàu và điểm thu mua hải sản. Ngay khi xuống tàu, bạn nên đềnghị tài công quay mũi về hướng biển, làm một vòng qua hai cây cầu Trần Phúmới và Xóm Bóng, vì đây chính là nơi đẹp nhất của hành trình. Cửa Đại CùHuân ngay dưới chân tháp Bà với bến tàu tấp nập. Hàng trăm con tàu thong thảnghỉ ngơi sau những ngày đánh bắt hay lao xao chuẩn bị cho những hải trìnhmới. Những cụm đá rải rác đó đây như những hòn non bộ xinh xắn, miếu thờthần Nam Hải nằm trên một cụm đá ở giữa hai cây cầu, gọi là Hòn Miếu.

Ngược dòng sông Cái Nha Trang
Ven bờ sông Cái

Nép mình bên sông là những xóm làng yên ả,thanh bình. Nha Trang nằm gọn trong một thung lũng mà núi quây quần ba mặttây, nam, bắc nên phong cảnh nơi đây đúng là sơn thủy hữu tình. Tùy theo yêucầu, tài công sẽ cho tàu ghé lại bên cồn đất nổi giữa sông để bạn thưởngthức nước dừa ngọt mát, hay được chủ vườn hướng dẫn cho bạn tự tay hái xuốngnhững trái mận, xoài, ổi, cam vừa chín tới trên cây, ăn ngay theo kiểu “baobụng”. Dọc theo bờ nước lợ là những lồng nuôi cá chình trên sông. Chínhnhững chiếc vó, lờ, hom bắt cá, những con đò nhỏ, những nhịp cầu gỗ nối đôibờ mộc mạc, nguyên sơ… sẽ cho bạn cảm giác bình yên, gần gũi, thân quen,dường như phố biển Nha Trang lộng lẫy, hoa lệ đã lùi đi đâu đó rất xa.

Ngược dòng sông Cái Nha Trang
Làng chài Hà Ra

Tàu cập bến ở thôn Phú Vinh (xã Vĩnh Thạnh,TP Nha Trang). Xuyên qua những bờ tre cong vút cần câu, la đà xuống lối đi,du khách thong thả ghé thăm những ngôi nhà cổ có tuổi đời đã gần 200 năm,trong đó ngôi nhà cổ của ông Nguyễn Xuân Hải gần như còn giữ được nguyêntrạng. Ngôi nhà nằm lọt thỏm giữa khu vườn xanh mát rộng trên 4.000m², đượcxây dựng theo kiểu ba gian, hai chái nối liền nhau và có 36 cột gỗ. Ngói âmdương trên mái và thềm gạch trước sân nhà với những viên gạch, viên ngói cổđược ốp lát cách nay đã sáu đời người. Nội thất của ngôi nhà khá đồng bộ,những cây cột đen bóng, chiếc bàn, bộ ván ngựa cũ kỹ như thách đố với thờigian, đúng kiểu nhà truyền thống.

Ngược dòng sông Cái Nha Trang
Lò nung ở làng nghề làm lò đất

Điểm nhấn trong chặng dừng ở làng cổ Phú Vinhlà cuốc xe ngựa thăm các làng nghề ven sông Cái. Bạn có thể nhờ tài côngliên hệ giúp để thuê xe, người đánh xe sẽ kiêm luôn vai trò hướng dẫn. Vóngựa khoan thai rong ruổi trên đường làng, đưa bạn đến thăm nơi làm lòđất và dệt chiếu truyền thống. Làng gốm Lư Cấm, xã Ngọc Hiệp đã có hơntrăm năm tuổi nghề, là nơi hưng thịnh một thời với nhiều mặt hàng gốm khácnhau, nay chỉ còn sáu hộ dân giữ nghề làm lò đất. Nếu thích, du khách cóthể nhập cuộc để trở thành người thợ lò thử làm gốm qua các công đoạn nhưnhồi, đưa đất vào khuôn, dùng bàn xoay tạo dáng… để tự mình nắn ra mộtchiếc lò đất xinh xắn.

Làng nghề dệt chiếu cói ở thôn Ngọc Hội, xãVĩnh Ngọc, TP Nha Trang cũng đã có từ lâu đời. Bạn chắc chắn sẽ có nhữngtrải nghiệm thú vị khi tự tay kết mối, gạt khung, dệt nên những hoa vănsáng tạo trên nền tấm chiếu, chỉ qua bốn màu cơ bản trắng, đỏ, vàng, xanh.

Ngược dòng sông Cái Nha Trang
Du khách tham gia dệt chiếu

Rời Vĩnh Thạnh, trở lại với chiếc thuyền chờđón bạn để đưa đến điểm dừng chân cuối cùng của hành trình chính là khu tắmbùn khoáng. Rũ sạch ưu tư với gió bụi đường xa, bạn có thể “xả” mình thưgiãn ở đây một vài tiếng đồng hồ, trước khi quay trở về để kịp đón ánh hoànghôn lộng lẫy trên sông.

Một ngày trên sông Cái, Nha Trang bỗng hiệnra lấp lánh trong mắt bạn với vẻ đẹp khác, rất bình yên, lung linh nhẹ nhõm.

Theo Phương Anh
PNO