Liên tiếp các vụ gian lận trong mua nhà thu nhập thấp (TNT) được phát hiệncộng với hơn 21% trên tổng số nhà TNT ở CT1 Ngô Thì Nhậm (Hà Đông) được bàngiao nhưng chưa có người đến ở đã chỉ ra nhiều bất cập trong việc bán nhàTNT.

Có nhà chưa cần về ở

Đầu tiên là vụ mua bán trao tay trái phép căn hộ số 1702 tại dự án CT1, NgôThì Nhậm, quận Hà Đông, Hà Nội. Cơ quan công an phát hiện bà Cao Thị Loan,người được suất mua nhà thu nhập thấp đã bán căn hộ này với giá 1,1 tỉ đồngcho người khác.

Một cán bộ Sở Xây dựng (Hà Nội) nhận định, đây rất có thể là hình thức "mượntên" mua suất của các đối tượng buôn bán chuyên nghiệp. Biết bà Loan thuộcdiện được ưu tiên, các đối tượng này đã chủ động làm hồ sơ mua suất sau đóbán luôn căn hộ giúp bà Loan để kiếm chênh lệch.

Tiếp sau vụ việc trên, cơ quan công an đã phát hiện thêm 4 trường hợp bấtthường khác. Các trường hợp này không mua bán trái phép nhưng lại thuộc diệnkhông đủ điều kiện là đối tượng được mua nhà thu nhập thấp.

Chưa hết, tại dự án nhà thu nhập thấp Kiến Hưng (Hà Đông) - vừa bốc thămsuất mua nhà đầu tháng 6.2011, một đối tượng đã gửi đơn tới Sở Xây dựng HàNội để "tự thú" về việc đã có miếng đất rộng 82m2 với giấy chứng nhận mangtên mình nhưng vẫn "lỡ" trúng suất mua nhà giá rẻ!..

Không chỉ hàng loạt các vụ gian lận mua bán nhà trái phép đã được phát hiện,theo báo cáo mới nhất của công ty cổ phần Vinaconex Xuân Mai - chủ đầu tư dựán chung cư đầu tiên của Hà Nội dành cho người TNT -  hiệnvẫn còn 69 căn hộ tại tòa CT1 Ngô Thì Nhậm, Hà Đông, tuy đã nhận bàn giaođược 3 tháng nhưng vẫn chưa dọn tới ở, tương đương 21% tổng số căn hộ.

Nhà thu nhập thấp: Chưa tìm đúng người
Bao nhiêu người mua nhà thu nhập thấp có thu nhập thấp?

Đáng chú ý, lý do được các hộ dân đưa ra là do con cái họ phải học hết nămhọc này tại nơi cu trú cũ; có lý do chưa chọn được ngày đẹp để dọn nhà, haychưa đủ tiền để sắm đồ đạc cho căn hộ mới... Xin được nói lại, đây là nhữngngười đã đăng ký trong hồ sơ mua nhà là đang không có nhà hoặc có diện tíchquá chật chội.!

Bên cạnh đó, mục sở thị một vài căn hộ TNT ở tòa nhà CT1 Ngô Thì Nhậm đã vềở, không khó để nhận ra một cuộc sống không quá khó khăn về kinh tế nhưngười ta thường nghĩ nếu không nói là có phần khá giả để được có một suất ưutiên mua nhà ở đây.

Khó để xác định thu nhập

Nhằm ngăn chặn tình trạng “bỏ trống” và gian lận trong mua bán nhà TNT, mớiđây, lãnh đạo Sở Xây dựng Hà Nội đã yêu cầu các chủ đầu tư dự án nhà TNTtrên toàn thành phố bổ sung một số nội dung mới vào hợp đồng mua bán căn hộ.Cụ thể, sau 3 tháng kể từ khi bàn giao căn hộ, nếu bên mua không đến ở thìcoi như không có nhu cầu ở và cơ quan quản lý sẽ thu hồi căn hộ.

Sở cũng yêu cầu thêm vào hợp đồng điều khoản “nếu bên mua cho người khác sửdụng nhà hoặc vi phạm quy chế quản lý nhà thì sẽ chấm dứt hợp đồng mua nhà”cũng như bổ sung ảnh các thành viên hộ gia đình trong hồ sơ mua nhà…

Có thể thấy, thực tế đây chỉ là cách giải quyết “bề nổi” bởi điều khó khănnhất hiện nay trong việc xác minh đối tượng đủ điều kiện mua nhà TNT chínhlà xác định thu nhập và thực trạng về nhà ở.

Rõ ràng, vấn đề thu nhập của những người đang hưởng lương ngân sách nhà nướcluôn là một dấu hỏi lớn trong dư luận, bởi nếu thực sự họ chỉ sống bằng đúngđồng lương thì riêng việc chi tiêu trong gia đình cũng sẽ không đủ, nói gìđến mua nhà.

Nhà thu nhập thấp: Chưa tìm đúng người

Việc xét duyệt hồ sơ mua nhà TNT nên giao cho cơ quan nhà nước thực hiện

Trong khi đó, thói quen sử dụng tiền mặt trên thị trường đã khiến việc xácđịnh thu nhập của mỗi người là khó khả thi. Và từ đó, chúng ta cũng khôngthể biết đối tượng được mua nhà đã có nhà chưa và có bao nhiêu cái, khi màviệc xác nhận tình trạng nhà ở cũng chỉ khoanh vùng trong một phạm vi hẹp!

Và ở góc độ doanh nghiệp, chủ đầu tư đáng lẽ chỉ cần quan tâm đến việc xâynhà để bán cho khách hàng dựa trên những quy định khung của thành phố nhưbảo đảm chất lượng xây dựng, lãi suất theo quy định… thì họ lại phải làmthêm nhiệm vụ xét duyệt hồ sơ, phối hợp cùng phát hiện, xử lý sai phạm…

Theo Chủ tịch HĐQT Công ty CP Vincom, ông Lê Khắc Hiệp, thật khó cho doanhnghiệp khi phải đứng ra xét duyệt hồ sơ mua nhà giá rẻ. Việc này nên giaocho cơ quan Nhà nước.

Mặt khác, nhiều chuyên gia cũng cho rằng, nên phát triển loại hình nhà chothuê dành cho các đối tượng chính sách. Như vậy, thay vì xây nhà để bán chongười thu nhập thấp, thì nên hình thành quỹ nhà do Nhà nước hỗ trợ một phầnđể cho người thu nhập thấp thuê, trả tiền hàng tháng hoặc theo kỳ.

Với điều kiện phải đặt cọc trước một khoản tiền hợp lý trước khi ký hợp đồngthuê, việc quản lý nhà cho thuê sẽ bảo đảm đúng đối tượng, đúng mục đích vàtránh gian lận.

Đây cũng là cách để bảo đảm bảo sự công bằng cho những đối tượng khác trongxã hội - những người chưa bao giờ được xác nhận là có thu nhập thấp trongkhi thực chất lại có thu nhập thấp hơn nhiều người được nhờ ưu đãi này mà cónhà.

TheoLan Hương
Dân trí