Tạp chí Science, một trong những tờ báo về nghiên cứu khoa học hàng đầu thế giới,mới đây đã công bố 10 thành tựu khoa học quan trọng nhất trong thập niên đầutiên của thế kỷ 21.
Trong danh sách này có cả khám phá về "bằng chứng rõ ràng"cho sự tồn tại của nước trên sao Hỏa cũng như các đột phá trong việc tìm kiếmnhững hành tinh khác.
Hãy cùng điểm lại các đột phá khoa học lớn nhất trong 10 năm vừa qua theo bìnhchọn của tạp chí Science:
Vũ trụ học chính xác
Trong thập kỷ qua, các nhà nghiên cứu đã đúc rút được một công thức rất chínhxác về các thành phần của vũ trụ cũng như những chỉ dẫn về sự kết hợp chúng. Cụthể là, theo các nhà khoa học, vũ trụ bao gồm 4% vật chất thông thường, 23% vậtchất tối và 73% năng lượng tối.
Những tiến bộ này đã biến ngành vũ trụ học thành một khoa học chính xác, với mộtlý thuyết tiêu chuẩn mà hiện còn rất ít chỗ trống cho các ý tưởng khác.
Siêu vật liệu
Bằng cách tổng hợp những vật liệu có tính quang học độc đáo, khác thường, cácnhà vật lý đã khởi xướng một số cách thức mới nhằm định hướng và điều khiển ánhsáng, tạo ra những thấu kính chống lại mọi giới hạn cơ bản về sự phân giải. Họthậm chí đã bắt đầu chế tạo các "áo choàng" theo phong cách phù thủy HarryPotter, có thể làm cho đối tượng mặc chúng trở thành vô hình trước mắt thường.
Bộ gen "tối"
Các nhà khoa học đã phát hiện thấy rằng, các gen chỉ chiếm 1,5% trong toàn bộ bộgen. Phần còn lại của bộ gen, bao gồm cả các phân tử RNA nhỏ mã hóa và không mãhóa, cũng chứng tỏ vai trò quan trọng không kém các gen.
Các hành tinh ngoài Trái đất
Trong năm 2000, các nhà nghiên cứu mới chỉ biết tới 26 hành tinh ngoài hệ mặttrời của chúng ta. Nhưng đến năm 2010, con số này đã tăng vọt tới 502 hành tinhvà vẫn đang không ngừng lớn thêm.
Các nhà thiên văn học đang hy vọng có thể tìmthấy nhiều hành tinh giống Trái đất hơn trong vũ trụ khi có trong tay những côngnghệ tân tiến hơn. Hiện tại, kích thước và quỹ đạo của những hành tinh lớn hơn,đã được khám phá đang tạo ra cuộc cách mạng trong sự hiểu biết của các nhà khoahọc về cách thức hình thành và phát triển của các hệ thống hành tinh.
DNA cổ đại
Khám phá rằng "các phân tử sinh học" giống như collagen và DNA cổ đại có thể tồntại hàng chục ngàn năm và cung cấp thông tin quan trọng về những cây cối, độngvật và con người đã chết từ lâu, là một bước đột phá lớn đối với lĩnh vực cổsinh vật học.
Việc phân tích các cỗ máy thời gian nhỏ bé này hiện có thể tiết lộnhững biển đổi để thích nghi về kết cấu mà bằng chứng về bộ xương đơn giản khôngthể cung cấp cho chúng ta, chẳng hạn như màu lông của một con khủng long haycách những con voi ma mút lông lá chống chịu với cái lạnh như thế nào.
Nước trên sao Hỏa
Một nửa trong số hơn 10 sứ mệnh khám phá sao Hỏa trong thập kỷ qua đã cung cấpbằng chứng rõ ràng rằng, hành tinh đỏ từng chứa đựng đủ nước, trên bề mặt hoặcbên trong nó, để biến đổi việc hình thành đá và có thể duy trì cả sự sống.
Sốnước này có thể từng hiện diện trên sao Hỏa quanh thời điểm mà sự sống bắt đầuxuất hiện trên Trái đất. Ngày nay, trên sao Hỏa vẫn còn đủ độ ẩm để khuyến khíchcác nhà khoa học trên Trái đất nỗ lực tìm kiếm các vi khuẩn sống và hô hấp ởhành tinh này.
Tái lập trình tế bào
Trong thập kỷ qua, quan niệm rằng sự phát triển là con đường một chiều, đã cóbước rẽ ngoặt bất ngờ. Hiện tại, các nhà nghiên cứu đã tìm ra cách để "tái lậptrình" các tế bào phát triển đầy đủ thành những "tế bào vạn năng", lấy lại khảnăng trở thành bất kỳ loại tế bào nào trong cơ thể.
Kỹ thuật này đã được sử dụngđể tạo ra các dòng tế bào từ các bệnh nhân mắc những chứng bệnh hiếm. Tuy nhiên,giới khoa học vẫn hy vọng phát triển được vật liệu thay thế, phù hợp về mặt ditruyền cho các tế bào, các mô và các cơ quan.
Bộ gen tổng hợp microbiome
Một thay đổi lớn trong cách chúng ta nhìn nhận các vi khuẩn và virus lưu trútrong cơ thể người đã dẫn các nhà nghiên cứu tới khái niệm "microbiome" hay cácbộ gen chung của cơ thể và những sinh vật khác sống trên hoặc bên trong nó.
Do90% của các tế bào trong cơ thể chúng ta thực sự là vi sinh vật nên các nhà khoahọc đang bắt đầu hiểu rõ việc các gen vi khuẩn có khả năng tác động lớn đến mứcđộ nào đối với bao nhiêu năng lượng mà chúng ta hấp thu được từ thức ăn cũng nhưcách các hệ miễn dịch của chúng ta đối phó với những nhiễm trùng.
Sự viêm sưng
Cách đây không lâu, sự viêm sưng được biết đến như là "người bạn tri kỷ" đơngiản đối với cơ chế hàn gắn thương tổn của chúng ta, được hình thành trongkhoảng thời gian ngắn để giúp các tế bào miễn dịch tái xây dựng những tổn thươngmô do chấn thương hoặc nhiễm trùng gây ra.
Tuy nhiên, hiện nay, các nhà nghiêncứu tin rằng, sự viêm sưng đó cũng là một động lực thúc đẩy phía sau các bệnhmãn tính, vốn cuối cùng sẽ giết chết gần như tất cả chúng ta, bao gồm những cănbệnh như ung thư, Alzheimer, tiểu đường, xơ vữa động mạch và béo phì.
Nghiên cứu sự biến đổi khí hậu
Trong vài trở lại đây, các nhà khoa học về khí hậu cuối cùng đã đồng thuận rằng,thế giới của chúng ta đang thực sự nóng lên và con người đứng đằng sau quá trìnhđó. Các nhà nghiên cứu cũng nhất trí rằng, những quá trình tự nhiên không có khảnăng kiểm soát sự biến đổi khí hậu đó như họ từng nghi ngờ.
Theo Thanh Bình
VietNamNet
