Ồ ạt tăng giá: Điện 5%, xăng 10%, gas 20%

Lạm phát chưa yên đã tănggiá ồ ạt

Mới chỉ một tháng rưỡi sautết mà giá cả các mặt hàng liên tiếp tăng như một chuỗi nối nhau khiến chongười dân thêm lo ngại khi mà lạm phát chưa thực sự giảm thì áp lực tăng giámới đac cận kề.

Mặt hàng đầu tiên gây tănggiá trong năm 2012 phải kể đến gas. Giá gas không độc diễn tăng trên thịtrường nhưng nó như là nhân vật tiên phong khiến mọi người không được mộtphút an lòng với gá cả và lạm phát.

Cụ thể, từ ngày 1/3, hầu hếtcác hãng đã tăng giá gas ở mức cao nhất từ trước tới nay lên thêm 52.000đồng/bình 12 kg. Giá tới tay người tiêu dùng tăng vọt lên 477 nghìnđồng/bình 12 kg và ở nhiều cửa hàng bán lẻ có mức trên 500 nghìn đồng.

Trước áp lực dư luận, giá gassau đó 2 ngày đã được giảm 16.000 đồng/bình sau khi Bộ Tài chính điều chỉnhthuế nhập khẩu về 0%. Mặc dù vậy, tính chung trong hai tháng đầu năm 2012,giá gas đã có 6 lần được điều chỉnh tăng. Với 4 lần tăng giá và hai lần giảmgiá, với mức khá thấp.

Cụ thể, trước đo vào1/1/2012, giá gas đã tăng thêm 24.000 đồng/bình. Tiếp đến hôm 5/1, giá bánlẻ của nhiên liệu này lại được điều chỉnh tăng lên 8.000 đồng/bình do thuếnhập khẩu tăng từ 2% lên 5%. Đầu tháng 2 giá gas cũng được tăng thêm 42nghìn đồng/bình. Tính từ đầu năm, gas đã tăng giá khoảng 120 ngàn đồng.Tương đương khoảng 20%, trong khi đó mức điều chỉnh giảm là không đáng kể.

Và hôm nay, xăng dầu đãđi tiếp một bước trên lộ trình khẳng định để đẩy sóng giá lên cao hơn.Không nằm ngoài lo ngại của nhiều người, giá xăng dầu đã được điều chỉnhtăng thêm 2.100 đồng lít (xăng) và 1.000 đồng/lít (dầu diesel) từ 16hchiều 7/3.

Đây là lần đầu tiên xăng dầutăng giá trong năm 2012 nhưng là một mức tăng khá mạnh, tới 10%. Giá xăngdầu tăng đã được dự đoán từ trước, nhưng mức tăng cao tới 10% và thời điểmtăng hiện nay khiến khá nhiều người khá bất ngờ.

Thông tin tăng giá xăng trongngày 7/3 dường như đã nhấn chìm mọi hy vọng lach quan từ lời hứa giảm lãisuất từ Ngân hàng nhà nước, thay vào đó, lại là một mối lo ngại về phản ứngdây chuyền từ việc tăng giá xăng dầu và các nguyên liệu khác

Từ tăng giá xăng hôm nay,không thể quên động thái tăng giá diện cuối 2011 nhưng những tác động của nósẽ rơi vào 2012. Từ ngày 20/12/2011, giá bán lẻ điện bình quân sẽ lên mức1.304 đồng mỗi kWh, tăng 62 đồng so với giá bán hiện hành. Mức giá tăng xấpxỉ 5% này sẽ tác động nhiều vòng lên lạm phát và con số ước tính khoảng3,69% lạm phát tăng thêm.

Tuy nhiên, mọi việc khôngdừng lại ở đó, với lộ trình giá thị trường đã được khẳng định đẩy mạnh, cộngvới áp lực thua lỗ và thiếu điện... khả năng tăng giá điện có thể còn tiếptục trong năm 2012. Điều đó càng trở nên đáng ngại hơn khi 2011, Chính phủđã đồng ý hai lần tăng giá điện.

Thực tế, Bộ Công thương cũngđã từng cho biết, giá điện sẽ phải điều chỉnh. Vấn đề chỉ còn là cân nhắcthời điểm phù hợp.

Trong khi đó, đề xuất mới đâycủa ngành than về tăng giá cũng đã nhận được sự đồng tình của các cơ quanchức năng trên quan điểm đi theo giá thị trường và chấm dứt bù chéo.

Vì thế, trong đề xuất mớinhất của mình, Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam cho rằng, từ1/3/2011, giá điện đã tăng 15,28%, trong khi giá than cho điện mới tăng 5%.Như vậy, mức giá hiện nay mới bằng 51 - 55% giá than thương phẩm tùy theotừng chủng loại. Do vậy, năm 2010 số tiền ngành than bù cho giá điện là3.000 tỷ đồng và năm 2011 là 5.000 tỷ đồng. Vì vậy, Tập đoàn đã có văn bảnđề nghị điều chỉnh giá than theo lộ trình đảm bảo giá năm 2012 bằng giáthành, dần tiến tới giá thị trường.  Mức điều chỉnh dự kiến có thể lên đến10%.

Trong bố cảnh các nguyên liệuđầu vào tăng và dự báo sẽ còn tăng thì việc lên giá của các mặt hàng: Sữa 3- 10%, Mỹ phẩm 5 - 10%, áp lực tăng giá từ cúm gia cầm, biến đổi thờitiết... đã làm cho người dân như cảm nhận gần hơn một làn sóng tăng giá đangập đến khi lạm phát vẫn chưa qua. Tình hình có vẻ bi đát hơn cho người dânkhi các dịch vụ y tế cũng đã bắt đầu sẽ tăng từ tháng tới.

Thách thức 1 con số

Lạm phát tháng 2/2012 so vớicùng kỳ mới chỉ kéo được xuống con số 16,4% và vẫn còn khá rủi ro. Tuynhiên, với xu hướng tăng giá hiện nay càng khiến cho nền kinh tế vốn chưathoát khỏi những khó khăn kéo dài lại phải gánh thêm những áp lực mới

Không thể phủ nhận, loạt tănggiá vừa quan của  giá xăng, dầu, khí và điện sẽ tác động mạnh đến chỉ số lạmphát, vốn mới được kéo từ đỉnh cao 18,5% (năm ngoái) xuống 16,4% (so vớicùng kỳ) vào cuối tháng 2/2012.

Chưa nói đến việc điện có thểtăng giá bất cứ lúc nào trong thời gian tới khi mà Bộ Công thương đã bật đènxanh, việc xăng dầu tăng giá với mức cao 10% vào lúc này sẽ thực sự một áplực lớn đối với kiềm chế lạm phát.

Hiện tại chưa có tính toánnào cho thấy xăng dầu tăng giá lần này sẽ tác động bao nhiều phần trăm lênchỉ số CPI. Mặc dù vậy, con số này chắc chắn là không nhỏ bởi tác động cộnghưởng của nó.

Mỗi lần tăng giá xăng, thị trường rung động, người dân run sợ. (Ảnh Hoàng Lộc)

Trong lần tăng giá cáchđây gần tròn 1 năm (ngày 29/3/2011), Cục quản lý giá (Bộ Tài chính) tínhtoán, với mức tăng 2.000 đồng đối với xăng (từ 19.300 lên 21.300đồng/lít) và 2.800 đồng đối với dầu diesel (lên 21.100 đồng) khi đó sẽtác động trực tiếp và làm tăng CPI lên thêm khoảng 0,4%.  Đây là mức tácđộng được "tính ra" sau vòng quay đầu tiên đồng tiền (tức là chưa tínhtới các các tác động tăng giá kèm theo).

Đáng ngại hơn, xăng dầu luônlà khởi điểm cho mọi chiêu trò, tác động tâm lý để tăng giá bên cạnh vai tròcủa một nhiên liệu đầu vào quan trọng, chi phối toàn bộ nền kinh tế của nó.

Trong khi đó, theo ông NgôTrí Long, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Khoa học thị trường giá cả,Bộ Tài chính, cho biết, CPI tháng 2 tăng 1,37% vẫn là mức cao. Bởi lẽ nămnay mục tiêu kiềm chế lạm phát là dưới một con số.

Đây là một khuyến cáo rấtđáng chú ý bởi ngay trong tháng 3 này (2012) vẫn có nhiều yếu tố gây sức éptăng giá. Cụ thể, dịch cúm gia cầm bùng phát sẽ tác động đến nguồn cung vàgây sức ép tăng giá đối với nhóm thực phẩm khác. Áp lực tăng giá xăng dầu,dự kiến tăng giá bán than tăng... gây áp lực đầu vào cho những ngành phânbón, giấy, xi măng...

Trong khi đó, giá điện đượccảnh báo sẽ còn tăng tiếp và tăng ngay trong năm nay. Vấn đề chỉ còn là thờigian. Được biết với mức tăng 5% thì đã tác động đến 0,36% CPI và nếu tăngtiếp thì CPI sẽ về đâu.

Trong hai tháng vừa qua, lạmphát đã là 2,36% như vậy, cả nước phải kiềm chế lạm phát ở mức 6,64% trong10 tháng còn lại của năm. Đây là một điều quá khó khi mà xăng dầu, than,gas... tăng mạnh như vậy và điện lại có thể tăng tiếp.

Trong khi đó, một nhân tố mớiđược hé lộ cho biết, thời gian vừa qua NHNN đã bơm ra thị trường một lượngtiền rất lớn thông qua việc mua một lượng lớn ngoại tệ. Dự trữ ngoại hốitrong 2 tháng đầu năm đã tăng tới 20% (so với cuối 2011). Giả sử số dư dựtrữ ngoại tệ kỳ trước là 15 tỷ USD thì số tiền mà NHNN đã bơm ra trong 2tháng qua là 3 tỷ USD quy ra tiền Việt.

Trong khi đó, lãi suất ngânhàng cũng được chỉ đạo phải giảm. Dù chưa thể nói là nới lỏng nhưng khi mộtlượng tiền mới được bơm ra thì luôn là nhân tố gây khó khăn cho kiềm chế lạmphát. Với dư địa còn hơn 6% cho 10 tháng còn lại nhưng thực sự là một tháchthức cho mục tiêu một con số.Thực tế, các chuyên gia tài chính cũng bày tỏlo ngại, năm 2012 Chính phủ đặt ra hai mục tiêu quan trọng, một mặt theo cơchế thị trường, mặt khác chỉ tiêu lạm phát dưới hai con số. Hai mục tiêu nàygần như trái ngược nhau, không gian chính sách và dư địa để cho doanh nghiệpphấn đấu là rất khó khăn. Với thực tế, tăng giá điện, xăng: giữ lạm phátdưới 10% là một thách thức quá lớn.

Theo VEF