Nhắc đến virus corona (Covid-19), ai cũng có cảm giác lo sợ bởi nó có tốc lây lan nhanh. Mọi người biết đến chúng với các triệu chứng cơ bản như sốt, ho, đau họng... tương tự như cúm mùa, tưởng tượng mơ hồ đến một loại bệnh đến nay vẫn chưa có thuốc chữa, có thể gây chết người mà không biết chắc chắn căn bệnh này gây tổn thương cho cơ thể như thế nào.
Tạp chí National Geographic cho biết, không giống như các chủng virus corona gây bệnh cảm lạnh thông thường, những chủng corona gây ra bệnh SARS, MERS và Covid-19 đều lây từ động vật sang người, sau đó lây lan khắp cơ thể, chính vì vậy chúng cũng nghiêm trọng hơn hẳn.
Hình minh họa.
Có lẽ điều đó đã giúp lý giải vì sao dịch Covid-19 đến nay đã khiến hơn 1.500 người trên toàn cầu tử vong, con số này đã vượt qua số người chết vì SARS. Không những vậy, ngay thời điểm tỷ lệ tử vong vì Covid-19 chỉ bằng 1/10 SARS thì tốc độ lây lan của coronavirus cũng đã nhanh hơn.
Dựa trên các nghiên cứu mới về COVID-19 và những hiểu biết về SARS, MERS, mới đây các nhà khoa học đưa ra một số giải thích về tác động của virus corona trên cơ thể người.
1. Hai lá phổi
Đối với hầu hết bệnh nhân, virus corona sẽ bắt đầu và kết thúc đều ở phổi, nguyên nhân bởi các triệu chứng của virus corona đều tương tự như bệnh cúm, chủ yếu gây ra các tác động ở đường hô hấp.
Virus corona lây lan bắt đầu khi người bệnh ho hoặc hắt hơi, làm văng những giọt bắn chứa virus sang người bên cạnh. Các triệu chứng ban đầu của bệnh nhân nhiễm virus corona tương tự như bệnh cúm thông thường: Đầu tiên bệnh nhân có thể bị sốt, ho, rồi tiếp tục tiến triển thành viêm phổi hoặc nặng hơn.
Sau đại dịch SARS, WHO quan sát thấy căn bệnh này thường tấn công phổi theo 3 giai đoạn: Giai đoạn 1: Virus corona sẽ xâm nhập và sinh sôi. Giai đoạn 2: Virus gây rối loạn hệ miễn dịch. Giai đoạn 3: Gây tổn thương phổi.
Tuy nhiên, không phải bệnh nhân nào cũng sẽ trải qua cả 3 giai đoạn, chỉ có khoảng 25% bệnh nhân SARS bị suy hô hấp - biểu hiện chính của bệnh nặng. Tương tự như vậy, các dữ liệu sơ bộ cho thấy Covid-19 gây ra các triệu chứng nhẹ ở 82% bệnh nhân, số còn lại bị nặng hoặc nguy kịch.
Giai đoạn 1:
Giáo sư Matthew B.Frieman, một chuyên gia đến từ Đại học Maryland của Mỹ cho biết, theo quan sát có thể thấy Covid-19 cũng sẽ tiến triển giống như SARS. Những ngày đầu mới nhiễm, virus corona nhanh chóng tấn công các tế bào phổi.
Virus corona gây ra SARS trước đây rất "thích" tiêu diệt các tế bào lông mao, như vậy đường hô hấp sẽ tràn ngập chất bẩn, dịch lỏng và virus. Cách thức tấn công này của Covid-19 cũng tương tự như vậy, bằng chứng là có rất nhiều bệnh nhân nhiễm corona bị viêm phổi ở cả hai phổi, kèm triệu chứng khó thở.
Giai đoạn 2:
Bị kích thích bởi sự xâm nhập của virus, cơ thể người bệnh bắt đầu phản ứng bằng cách tăng cường tế bào miễn dịch vùng phổi để cố gắng loại bỏ virus độc hại, khắc phục tổn thương. Nếu làm việc đúng cách, quá trình này sẽ giúp giới hạn khu vực nhiễm virus. Nhưng đôi khi tế bào miễn dịch của cơ thể phản ứng quá mức, chúng sẽ giết chết mọi thứ, không phân biệt virus hay mô khỏe mạnh.
Như thế, bệnh nhân sẽ càng trở nên tổn thương hơn vì chính hệ miễn dịch của mình. Các chất bẩn càng tích tụ trong phổi, khiến tình trạng viêm phổi ngày một trầm trọng.
Giai đoạn 3:
Ở giai đoạn này, phổi sẽ tiếp tục bị tổn thương và có thể dẫn đến suy hô hấp. Ngay cả khi bệnh nhân không chết, phổi của họ cũng sẽ bị tổn thương vĩnh viễn.
Trước đây khi đại dịch SARS xảy ra, Tổ chức Y tế thế giới WHO cũng đã cho thấy phổi của những bệnh nhân nhiễm SARS có nhiều lỗ thủng nhìn như "tổ ong". Đến nay, bệnh nhân nhiễm virus corona cũng bị ảnh hưởng tương tự.
Hình minh họa.
Những lỗ "tổ ong" ở phổi được tạo ra bởi hệ thống miễn dịch bị kích thích quá mức. Khi điều đó xảy ra, bệnh nhân thường phải đặt máy thở để hỗ trợ hô hấp.
Trong khi đó, viêm phổi cũng có thể làm làm các túi khí chứa đầy dịch nhầy và mủ. Trong trường hợp nghiêm trọng, chất lỏng ngập đầy phổi khiến người bệnh không thể thở được, đó là cách người nhiễm virus corona đã chết.
2. Đường tiêu hóa
Khi dịch SARS và MERS diễn ra, có gần 1/4 bệnh nhân bị tiêu chảy. Theo ông Frieman, đến nay vẫn chưa rõ liệu các triệu chứng tiêu hóa có liên quan đến Covid-19 hay không vì các bệnh nhân bị đau bụng, tiêu chảy là rất hiếm. Nhưng việc một loại virus gây hại đường hô hấp có thể tàn phá đường tiêu hóa là hoàn toàn có thể. 2 nghiên cứu đăng trên tạp chí New England Journal of Medicine và trang medRxiv phát hiện Covid-19 có trong các mẫu phân người, điều ấy cho thấy virus corona có thể lây lan qua con đường này.
3. Gan
Khi virus corona tấn công hệ hô hấp, gan của bệnh nhân thường là cơ quan phải chịu đựng tổn thương. Các bác sĩ đã phát hiện ra dấu hiệu tổn thương gan ở bệnh nhân nhiễm SARS, MERS và Covid-19, thường là nhẹ, nhưng nếu trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến suy gan. Lý do bởi khi virus xâm nhập vào máu, chúng có thể bơi đến bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể người.
4. Thận
6% bệnh nhân SARS và 1/4 số bệnh nhân MERS bị tổn thương thận cấp tính. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng coronavirus mới có thể làm điều tương tự. Theo một nghiên cứu năm 2005 đăng trên tạp chí Kidney International, 91,7% bệnh nhân SARS bị suy thận đã chết.
Hình minh họa.
Theo giáo sư Kar Neng Lai, ĐH Hong Kong cho biết chấn thương thận cấp tính ở bệnh nhân SARS có thể là do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm huyết áp thấp, nhiễm trùng huyết, thuốc kháng sinh rối loạn chuyển hóa...
Theo Báo dân sinh
