SARS-CoV-2 "tinh vi" ra sao khi làm "nổ tung" tế bào phổi để phát tán virus?

Ảnh: Tuấn Mark.

Tấn công xuống phổi rất nhanh

PGS.TS.BS Lê Tiến Dũng, Trưởng khoa hô hấp, Bệnh viện Đại học Y Dược, TP.HCM cho hay, virus SARS-CoV-2 có đặc điểm ái tính cao, thích đường hô hấp của con người. Khi xâm nhập vào đường hô hấp, virus sẽ ở vùng hầu họng và nhanh chóng đi xuống phổi. Khi đi xuống phổi, ADN của virus sẽ bắt chước tế bào ADN của tế bào lành trong cơ thể người.  

Virus sẽ gắn kết vào tế bào và nhân lên hình thành ra số lượng virus lớn. Khi virus tự nhân lên tới một số lượng lớn nhất định sẽ khiến cho tế bào phổi "nổ tung" phóng ra hàng nghìn virus mới. Người bệnh sẽ có triệu chứng ho hoặc tiết chất nhầy có virus.

Thời gian từ lúc virus tấn công đến khi có triệu chứng là 2-14 ngày, trung bình là từ 5-6 ngày. Một số bệnh nhiễm sẽ không có triệu chứng.

Theo PGS.TS Tiến Dũng, biểu hiện lâm sàng thường gặp của bệnh nhân nhiễm Covid-19 như: sốt, ho khan, mệt mỏi, đau cơ, ít gặp đau họng, đau đầu, ho có đờm, nghẹt mũ, nôn ói và tiêu chảy.

Trong một nghiên cứu mô tả 1.099 bệnh nhân tại Vũ Hán: sốt 88%, mệt mỏi 38%, ho khan 67%, đau cơ 14,9%, khó thở 18,7%. Các triệu chứng khác như: đau đầu, đau họng, chảy mũ, triệu chứng dạ dày ruột.

Một thống kê của GS. Nguyễn Văn Kính, Nguyên giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương trên 31 bệnh nhân Covid-19 đã điều trị khỏi bệnh tại bệnh viện. Các triệu chứng thường gặp ở các bệnh nhân như sau: sốt 50%, ho khan 77%, đau rát 22%, tiêu chảy 16%, đau mỏi 10%, khó thở 6% và các triệu chứng khác.

Triệu chứng của bệnh nhân mắc Covid-19 thường là sốt, ho, đau đầu... ảnh minh hoạ.

"Như vậy những triệu chứng thường gặp bệnh nhân mắc Covid-19: sốt, ho khan, đau nhức, mệt mỏi. Lưu ý phân biệt với bệnh cảm lạnh, triệu chứng ở cảm lạnh hiếm khi sốt, hắt hơi, sổ mũi, mệt mỏi. Đối với cúm mùa đại đa số bệnh nhân sốt cao 3-4 ngày, mệt mỏi, đau nhức tay chân...", PGS.TS Tiến Dũng nói.

Với người mắc Covid-19 có triệu chứng bệnh diễn biến nhẹ, sức đề kháng tốt bệnh nhân sẽ khỏi bệnh. Một số bệnh nhân triệu chứng nặng sẽ có tình trạng viêm phổi, có khoảng 80% biểu hiện của viêm phổi thường là nhẹ, sau đó tự hết. Trong số 20% trường hợp còn lại có khoảng 16% viêm phổi nặng và 4% suy hô hấp cấp (ARDS).

Hội chứng ARDS xảy ra sau khi virus đi vào phổi người bệnh. Lúc này cơ thể người bệnh sẽ xuất hiện các kháng thể chống lại virus đó. Nếu số lượng kháng thể không đủ, virus sẽ không bị tiêu diệt hoặc phản ứng kháng thể quá mạnh sẽ xảy ra các cơn bão cytokine cho bệnh nhân đi vào thể viêm phổi rất nặng nề, suy hô hấp.

"Một bệnh nhân nếu xảy ra Hội chứng ARDS phổi sẽ có hiện tượng đông đặc các phế nang do: virus, xác của virus, tế bào viêm, dịch viêm lấp đầy phế nang làm mất chứng năng trao đổi khí. Có khoảng 30-40% bệnh nhân sẽ tử vong khi rơi vào Hội chứng ARDS", PGS.TS Tiến Dũng phân tích.

Diễn biến của người bệnh mắc Covi-19

PGS.TS Tiến Dũng chia sẻ, 6 diễn biến của người mắc Covid-19 cụ thể như sau:

- Biểu hiện đường hô hấp trên: Bệnh nhân Covid-19 sẽ có biểu hiện đường hô hấp trên như ho khan, đau đầu. Ở người già và người suy giảm miễn dịch không có biểu hiện đặc trưng.

- Viêm phổi nhẹ: Ở người lớn viêm phổi nhẹ có dấu hiệu viêm phổi nhưng không nặng; Nếu ở trẻ em sẽ thở nhanh.

- Viêm phổi nặng: Bệnh nhân sốt nghi ngờ nhiễm khuẩn hô hấp, khó thở; Trẻ nhỏ ho, khó thở, tim tái, thở rít, co rút.

- Bệnh nhân suy hô hấp cấp tính ARDS: Bệnh nhân khi vào viêm phổi rất nhanh diễn biến theo từng giờ, suy hô hấp. Bệnh nhân ARDS bị tổn thương phổi rất nhanh, có những bệnh nhân trắng 2 phế trường trên phim chụp.

- Nhiễm trùng huyết: Ngưới lớn bị rối loạn nhiều cơ quan như: Thay đổi ý thức ngủ gà, lơ mơ; khó thở; nhịp tim nhanh, mạch yếu, chi lạnh; thiểu niệu hoặc vô niệu; xét nghiệm rối loạn đông máu, giảm tiểu cầu; nhiễm toan, tăng lactate, tăng bilirubin...

Trẻ nhỏ: nghi ngờ nhiễm trùng thay đổi thân nhiệt, bạch cầu bất thường.

- Sốc nhiễm trùng: Người bệnh hạ huyết áp kéo dài dù đã bù đủ dịch, người bệnh sẽ được sử dụng các thuốc vận mạch để duy trì... huyết áp động mạch thông thường và lactate huyết thanh. Hồi sức dịch thuốc vận mạch.

Trẻ nhỏ sốt nhiễm trùng huyết áp hạ, thay đổi ý thức, nhịp tim nhanh hoặc chậm, giãn mạch, thở nhanh da nổi bong, chấm xuất huyết, tăng lactate máu, giảm hoặc tăng thân nhiệt.

PGS.TS Tiến Dũng cho hay, bệnh nhân mắc Covid-19 có biểu hiện từ không triệu chứng đến rất nặng. Khi điều trị tùy theo biểu hiện của bệnh nhân để phác đồ điều trị thích hợp.

Sức khỏe

Đột biến kỳ lạ ở virus corona: Phát hiện biến thể có khả năng sinh sản gấp 270 lần chủng khác

Theo Trí Thức Trẻ