Mới đầu mùa mưa bão mà đê biểnở Cà Mau đã bị sạt lở nghiêm trọng. Những dãy rừng chắn sóng bảo vệ hàng trămngàn hecta đất sản xuất bên trong đã bị sóng cuốn phăng ra biển, để lại thân đêtan tành.

Cuối mùa bão năm 1997, Trung ươngquyết định đầu tư cho tỉnh Cà Mau tuyến đê biển Tây dài gần 93 km từ cửa sôngBảy Háp, huyện Phú Tân chạy dài đến Tiểu Dừa giáp ranh huyện An Minh - KiênGiang.

Vào năm 2000, lúc mới hình thành, mặt đê biển Tây ở Cà Mau rộng 6 m, nằm khuấtsâu trong dãy rừng phòng hộ nhưng đến nay, nhiều nơi không còn rừng, thân đê trơra mặc cho sóng biển tàn phá.

Tan tành đê biển Cà Mau
Một đoạn của đê biển ở Cà Mau bị sóng biển uy hiếp

Rừng mất phòng hộ

Tuần trước, mưa dầm, gió thốc mạnh từng cơn vào làng Hương Mai ở xã Khánh Tiến(U Minh - Cà Mau) làm hàng ngàn người dân sống trên thân đê và khu vực rừngphòng hộ ven biển Tây của tỉnh Cà Mau đứng ngồi không yên vì sóng biển dập ầmầm, cây rừng ngả nghiêng, trốc gốc.

Trong lúc những gia đình sống trên thân đê tất bật lùa gia súc, gia cầm và didời tài sản vào bên trong thì dãy rừng phòng hộ dài trên 500 m ở khu vực RạchDinh thuộc xã Khánh Tiến bị sóng biển đánh tan tành.

Sau khi cuốn hết cây rừng, nước biển dâng cao, sóng chồm khỏi đầu người, quấtliên tục nhiều ngày, gây sạt lở gần hết thân đê.

Gần đó, phía Lung Ranh, một đoạnđê dài trên 1,4 km bị sạt lở nghiêm trọng bởi dãy rừng phòng hộ vươn ra biển gần3 km đã bị gió, sóng biển cuốn mất. Phần còn lại của thân đê mỏng manh đang sạtlở dần từng ngày.

Ông Nguyễn Văn Sơn, một trong những cư dân cất nhà ven đê biển ở ấp 1, xã KhánhTiến, cho biết 3 năm trước, từ nhà muốn ra tới mé biển mò cua, bắt ốc phải vượtqua 0,5 km đường rừng.

Còn hiện nay, sóng biển ngoạm mất hết rừng, biển đã tiến đến sát nhà ông Sơn.Những ngày sóng dữ, triều cường dâng cao, gia đình ông Sơn phải vào bên trong đểtránh gió và sóng biển.

Không riêng xã Khánh Tiến mà dọc theo đê biển Tây qua các huyện Phú Tân, U Minh,Trần Văn Thời của tỉnh Cà Mau, nơi nào đê biển cũng bị sạt lở nghiêm trọng,nhiều nơi nguy cơ xóa rừng phòng hộ đang đến rất gần.

Xây kè, trồng lại rừng

Ông Tô Quốc Nam, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Cà Mau, cho biết đê biển sạt lởnghiêm trọng là do ảnh hưởng của những đợt gió mùa kết hợp triều cường dâng caokhác thường so với những năm trước.

Nhiều khả năng sự thay đổi dòng chảy và ảnh hưởng của việc biến đổi khí hậu đãlàm cho nước biển dâng cao khiến đê biển sạt lở và rừng phòng hộ bị sóng biểnnuốt mất.

Trước tình hình sạt lở nghiêm trọng này, tỉnh Cà Mau đã chủ động chi 6 tỉ đồngđể gia cố đê bằng cừ tràm và rọ đá. Bên cạnh đó, ngành nông nghiệp tỉnh Cà Maucòn xây thử nghiệm 300 m kè chắn sóng cách đê biển từ 50-80 m.

Phía trong kè, trồng lại rừng phòng hộ, nếu rừng phát triển tốt và kè ngăn đượcsóng dữ sẽ tiếp tục xây thêm kè, trồng rừng ở những điểm sạt lở còn lại.

Theo ông Tô Quốc Nam, về lâu dài, đê biển Tây qua tỉnh Cà Mau sẽ được nâng cấpkiên cố với tổng vốn đầu tư trên 700 tỉ đồng nhưng đây là đoạn đê thuộc dự ánnâng cấp đê biển do Trung ương đầu tư nên phải chờ các thủ tục cần thiết. Vìvậy, chưa biết bao giờ con đê mới hoàn thành.

Cũng theo ông Nam, muốn nâng cấp đê biển Tây thì phải di dời trên 1.000 hộ dânra 12 cụm tuyến dân cư với tổng vốn đầu tư khoảng 300 tỉ đồng.

Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất hiện nay là ngân sách địa phương còn hạn hẹp, trongkhi mỗi năm, Cà Mau chỉ nhận được vài tỉ đồng từ nguồn vốn của Chính phủ để didời dân ven đê, ven biển nên hiện vẫn còn hàng ngàn người dân phải sống ở nơiđầu sóng, ngọn gió.

Cần trên 3.000 tỉ đồng

Không chỉ có đê và rừng phòng hộ ven biển Tây dài trên 90 km từ Cà Mau đến giáp ranh tỉnh Kiên Giang bị xâm thực mà rừng phòng hộ ven biển Đông nằm dọc theo địa bàn huyện Đầm Dơi đến nơi giáp ranh với cửa biển Gành Hào của tỉnh Bạc Liêu cũng đang bị sóng biển gây hại. Chính vì vậy, tỉnh Cà Mau đang đề xuất Bộ NN-PTNT trình Chính phủ đề án nâng cấp đê biển Tây và làm mới đê biển Đông đi qua địa bàn tỉnh Cà Mau với tổng vốn đầu tư trên 3.000 tỉ đồng.
 

Theo Giang Thanh
Người lao động