“Cán bộ nhà nước xúi giục chủ đầu tư đưa hối lộ đổi lấy việc chấp nhận cácdự án không đúng với quy hoạch đô thị, quy hoạch sử dụng đất…” chỉ là mộttrong nhiều hành vi tham nhũng điển hình đã được Ngân hàng thế giới (WB)“vạch trần” mới đây.
Điều chỉnh quy hoạch bị bóp méo
Báo cáo “đánh giá các yếu tố rủi ro gây tham nhũng trong quản lý đất đai”do WB phối hợp với hai đại sứ quán Đan Mạch và Thụy Điển thực hiện vừa đượccông bố ngày 25/11.
Kết quả của báo cáo dựa trên cuộc điều tra, khảo sát tại 5 tỉnh: Lạng Sơn,Bắc Ninh, Bình Định, Tiền Giang và TPHCM. Theo đó, có đến 78% những ngườiđược hỏi tin rằng có tình trạng tham nhũng liên quan đến quá trình giao/cấpđất, thu hồi nhất, bồi thường và hỗ trợ tái định cư.
Điển hình là ở TPHCM, có hiện tượng các nhà đầu tư câu kết với cán bộ nhànước để mua quyền sử dụng đất nông nghiệp với diện tích lớn sau đó tác độngđể sửa đổi quy hoạch sử dụng đất nhằm chuyển các diện tích này của họ thànhđất phi nông nghiệp.
“Rõ ràng, giá trị đất tăng sau khi quy hoạch sử dụng đất sửa đổi đượcduyệt và sẽ rất khó kiểm soát nếu có sự chia sẻ lợi ích trái phép giữa nhàđầu tư và công chức nhà nước” - nhóm nghiên cứu nhận định.
Theo nhóm nghiên cứu, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đô thị thường đưara những mục tiêu phát triển không rõ ràng, dẫn đến tiêu chí cấp đất khôngrõ ràng, giúp các cán bộ lập quy hoạch dễ dàng sửa đổi nếu bị các nhà đầu tưthuyết phục.
Một hiện tượng không khó nhận ra đó là các chủ đầu tư chi “các khoản chiphí ngoại giao” cho cán bộ lập quy hoạch đô thị, sử dụng đất để có thôngtin. Sự thiếu minh bạch, bao gồm độc quyền của nhà nước trong việc quy hoạchsử dụng đất đô thị sẽ làm tăng nguy cơ tham nhũng.
 |
| Những bất cập trong quản lý đất đai luôn là vấn đề cả xã hội quan tâm |
Nhóm nghiên cứu còn chỉ ra dạng tham nhũng liên quan đến việc dễ dàngchấp nhận các dự án đầu tư. Cụ thể, cán bộ nhà nước xúi giục chủ đầu tư phảiđưa hối lộ đổi lấy việc chấp nhận các dự án đầu tư không đúng với quy hoạchđô thị, quy hoạch sử dụng đất. Ở đây, chính quyền tự quyết định và các cánbộ nhà nước nắm độc quyền trong việc giới thiệu địa điểm đầu tư, mở cửa chohành vi tham nhũng.
Tại TPHCM, cán bộ giải thích rằng các dự án đầu tư ở địa phương thườngđược thông qua gợi ý của nhà đầu tư thay vì quy hoạch sử dụng đất. Tại HàNội cũng có bằng chứng chính xác xảy ra vấn đề tương tự đó là dự án “kháchsạn trong công viên Thống Nhất”, ban đầu đã được phê duyệt dựa trên đề nghịcủa chủ đầu tư.
Tổ chức giám sát không hiệu quả
Theo kết quả khảo sát, có đến 85% những người được hỏi nghĩ rằng các cánbộ địa chính gây khó dễ cho các tổ chức và cá nhân khi tiến hành thủ tục cấpsổ đỏ.
Và một trong những tình huống thường gặp phải là cán bộ địa chính gây khókhăn trong chấp nhận đơn xin cấp sổ đỏ, việc hoàn thiện hồ sơ xin cấp thườngrất phức tạp và người xin cấp phải đi lại nhiều lần.
Tại Lạng Sơn, người dân cho rằng họ không được cán bộ địa chính hướng dẫnthỏa đáng và thực tế nếu không trả thêm tiền, họ khó có thể hoàn thiện hồ sơxin cấp sổ đỏ.
Điều này cũng xảy ra gần giống với Bình Định, họ phải sử dụng “môi giới”để hoàn thành việc xin cấp sổ đỏ. “Thậm chí cán bộ cấp cao nghỉ hưu cũng khócó thể lấy được sổ đỏ nếu không hối hộ” một ý kiến đến từ Bình Định nêu.
Còn ở tỉnh Bắc Ninh, do hướng dẫn về “cơ chế một cửa” của thành phố khôngthống nhất với các phường nên người dân phải nhờ sự giúp đỡ của lãnh đạo địaphương hoặc trả hoa hồng hay sử dụng dịch vụ phi chính thức.
Đáng chú ý, tại TPHCM, các cán bộ địa chính, hầu hết ở cấp xã, có xuhướng đòi thêm giấy tờ mà pháp luật không yêu cầu như giấy chứng nhận kếthôn và trích lục bản đồ địa chính…
Rõ ràng, tham nhũng trong quản lý đất đai đã trở thành vấn đề nhức nhốitrong nhiều năm qua. Trong khi đó, theo nhận định của nhóm nghiên cứu, việctổ chức giám sát không hiệu quả, hệ thống thanh tra kiểm tra đất đai thìkhông chủ động và không độc lập.
Theo Lan Hương
Dân trí
