Thanh Lam khó lường, Thanh Lamkhó nắm bắt, Thanh Lam cô đơn như một thuộc tính bởi đơn giản, chị không thểthuộc về ai ngoài chính chị? Câu chuyện sau đây biết đâu lại có thể khiến bạnnghĩ khác.
Thanh Lam chưa baogiờ hết “nóng”, mà tuyệt nhiên, không phải bằng những trò gây sốc thông thường.Dù giờ đây, người ghét chị có vẻ nhiều hơn, nhất là sau vụ chị “động” vào “divathứ 5” - Uyên Linh Idol. Bằng chứng là bao năm, cái ghế “diva số 1” của chị vẫnkhông ai dám “rắp tâm” soán ngôi; làng báo Tết 2011 vẫn tràn ngập các bài phỏngvấn nữ diva số 1... Chỉ có điều, trên ngôi vị độc tôn ấy, Thanh Lam dường nhưmỗi lúc một cô độc hơn trên bước đường sự nghiệp (?), Khi mỗi một lúc, lại thấynhững người đàn ông đồng thời là cộng sự thân thiết của chị lần lượt rời vị trí(dù chưa bao giờ đi hẳn). Thay vào đó, là những tìm kiếm mới, những sự hợp tácmới, có khi gây hẫng...
 |
Cái áo khôngquan trọng bằng cái móc áo
- Cuối cùng thìalbum chị cộng tác cùng Đàm Vĩnh Hưng đã không kịp ra vào dịp cuối năm qua nhưdự định. Tuy nhiên, chị có cảm thấy rằng: Album này nếu được chờ đợi thì chỉ làvới các fan của Mr. Đàm, còn với fan của Thanh Lam thì chưa chắc? Bởi đó vẻ nhưlà dấu hiệu của lúng túng, hoang mang ở nữ diva số 1. Rằng: có lẽ nào, một divasố 1 của dòng nhạc chính thống lại có lúc cần dựa hơi, tranh thủ lượng fan hùnghậu của một ngôi sao số 1 thuộc dòng nhạc thị trường…
- Đặt dấu hỏi là việccủa mọi người, còn với tôi thì cái gật đầu này đơn giản hơn nhiều. Nói sao nhỉ,nó cũng giống như thi thoảng, mình bỗng thích mặc một chiếc áo mới, không thuộcstyle của mình, để rồi sau khi cởi nó ra, lại vẫn trở về với chiếc áo mình yêuthích. "Chiếc áo đâu làm nên thầy tu" và cũng đâu ai bắt mình mặc nó cả đời đâu?Tôi nghĩ tới giờ này, tôi hoàn toàn có đủ bản lĩnh để biết lúc nào thì nên "mặc"hay "cởi" một "chiếc áo".
- Nhưng chẳng lẽchị không nghĩ chiếc áo đó là quá chật với chị sao?
- Đồng ý: album hátchung này chính xác là thuộc dòng nhạc phổ cập và là dòng nhạc Đàm Vĩnh Hưngđang theo. Cao hay thấp, chật hay rộ̣ng, điều đó tôi không cần biết và cũngkhông sợ, vì tôi nghĩ mình đủ tầm để kiểm soát nó. Theo tôi, chiếc áo chỉ chậtkhi một người chuyên hát nhạc sến vào một ngày đẹp trời bỗng muỗn chạy qua hátnhạc sang, nhạc chính thống - cái này tôi chắc có người cố cả đời không nổi.Chưa chắc hát nổi! Nhưng nếu là ngược lại, thì sự thể sẽ đơn giản hơn nhiều.Không tin, các bạn cứ chờ album ra thì biết. Thanh Lam hát nhạc sến thì phảikhác, những gì cất lên từ con tim, mà không đơn thuần từ cuống họng, sẽ khôngthể là trì trệ, uể oải...
- Chắc gì nhữngthứ đó đã chạm được vào tim chị?
- Với tôi, mỗi bàihát giống như một bộ phim ngắn, nơi tôi sẽ làm trọn khả năng hóa thân của mình,làm chủ được ngôn ngữ âm nhạc đã định hình ở mình. Yên tâm đi, dù mặc chiếc áonào đi chăng nữa thì tôi cũng không bao giờ xa rời quá mức cái mắc áo ấy củamình đâu.
- Không khó – hẳnrồi, nhưng vấn đề là cái công chúng chờ đợi ở một diva, lại là diva số 1, lẽ nàolà hai chữ ấy? Nếu như không muốn nói, hai chữ ấy có thể làm một diva dần đánhmất mình?
- Chưa cần dùng tớichữ diva ở đây, mà chỉ cần là một người làm nghề chuyên nghiệp, họ sẽ biết lúcnào nên lùi hay tiến, lúc nào nên dừng lại và bước lùi nào sẽ giúp cho bước tiếntiếp theo... Điều không thể chấp nhận ở một diva là sự giậm chân tại chỗ, cho dùcó những di chuyển của họ có lúc chỉ là những bước đi ngắn và không thoát khỏichòng chành, chới với. Và tôi không nghĩ cái tôi thiếu ở đây lại là một bản năngnhạy cảm.
- “Nhạy cảm” cầncó ở đây, dễ chừng cần được hiểu: “Cực đoan quá sẽ thiệt thòi” – nói như TùngDương, hay như chính chị từng tuyên bố: “Sau đỉnh cao, cái chị cần lúc này là bềrộng”?
- “Cực đoan sẽ thiệtthòi” ư? Đâu hẳn thế! Mỗi người đượ̣c công nhận thì đó là một thành quả và làmnghệ thuật, nếu không cực đoan, sẽ rất khó bảo vệ được con đường của mình, danhtiếng của mình. Đừng quên, chỉ có người giỏi mới dám cực đoan, bảo thủ!
- Cổ súy cựcđoan, nhưng đồng thời cũng bỏ phiếu cho sự linh hoạt, mềm dẻo – vậy rốt cuộc cáigọi là “cá tính nghệ sỹ, bản lĩnh sáng tạo” ở chị là gì?
- Là để đi đến cùngcái đích mình đã chọn, đã ngắ́m kỹ, đã luôn không ngừng trăn trở với nó, thì đôilúc, cần phải biết lấy ngắn nuôi dài. Phải tin rằng một khi mình đã sở hữu mộtngôn ngữ âm nhạc riêng, thì sẽ không ai có thể đánh cắp được điều đó ra khỏimình nữa. Lấy ngắn nuôi dài không có nghĩa là bớt cực đoan, mà là một cách đểnuôi dưỡng những điều lớn hơn, để được tiếp tục cực đoan, trong một đời sống âmnhạc không phải lúc nào cũng cho phép người nghệ sĩ được bay bổng bằng ý thích.Đúng là người giỏi thì thường cực đoan, nhưng để là người thông minh, đôi khicũng còn cần phải biết mềm mại nữa, phải biết mình đang đứng trong môi trườngnào và môi trường ấy cần gì ở mình để có thể tương thích.
- Có một cộng sựcủa chị nói rằng: Thanh Lam luôn nói rất đúng về những gì mình… sai, chị có thấy“lời khen” này đúng?
- Phải nói thế nàymới đúng: Thanh Lam luôn là người dám làm dám chịu và với một cá tính làm nghềđã được định hình, chắc chắn cô ấy sẽ ngày càng vững vàng để không dễ gì có thểlung lạc. Với tôi, tham vọng lớn nhất là khi chết đi phải để lại cái gì và vìtham vọng ấy, tôi sẽ không ngừng lao động đến tận cùng, khai thác đến tận cùngnhững gì tôi được cha mẹ trao cho, ông trời ban cho, thay vì để mình phải lệthuộc quá nhiều vào người khác. Chỉ khi người nghệ sĩ chết đi, giá trị thật củahọ mới bộc lộ rõ nhất, ảo ảnh về họ mới hiện ra thật nhất...
 |
Cảm xúc màvẫn phải dựa thì vứt
- Kinh nghiệm chothấy, khi một người phụ nữ tỏ ra vững vàng, mạnh mẽ thì tận cùng của họ, chínhlà phút yếu đuối nhất. Chị đã hầu như chưa bao giờ chịu dừng lại – quả vậy –nhưng giờ đây, khi không còn Quốc Trung, Lê Minh Sơn bên cạnh, thực sự chị cócảm thấy cô độc, hoang mang?
- Một cộng sự thânthiết, bất kể đó là người bạn đời của mình, người tình của mình hay em mình, bạnmình, thì vào quãng thời gian đầu lúc họ mới ra đi, lúc chỗ ngồi của họ hãy cònấm chỗ, việc mình lúng túng, hoang mang chắc chắn là có. Vì giờ là lúc mình phảibắt đầu "tự lập", phải một mình đối diện với những khao khát của mình. Rồi cũngphải quen! Và quen được, không đến mức khó như mình tưởng!
Tuy nhiên, tôi khôngnghĩ, một cộng sự phải nhất thiết là một người có quan hệ tình cảm đặc biệt vớimình, mà quan trọng hơn, là phải cùng chí hướng. Còn cao hơn cả sự cộng sinh,chính là sự cộng hưởng. Hiểu theo nghĩa này thì lúc này tôi không thiếu nhữngcộng sự như thế và không lấy đó làm hoang mang. Nhưng dù gì đi nữa, với mộtngười làm nghề chuyên nghiệp, thì trước tiên vẫn phải luôn tự mình đối diện vớihoài bão của mình, phải "cần" trong sự "bất cần". Làm nghệ thuật mà để mình lệthuộc vào người khác, tới mức cảm xúc cũng phải dựa, thăng hoa cũng phải dựa thìvứt!
- Có thể vứt đimột mối quan hệ, thậm chí, cả một hoài bão, nhưng chẳng dễ vứt đi đâu được sự côđộc - chị có nghĩ thế?
- Biết vậy thì còn cốvứt đi để làm gì? Với một người phụ nữ giàu cá tính, tới mức sự nhạy cảm luôn làthái quá, thì tất yếu, họ sẽ luôn cảm thấy mình cô độc, ngay cả khi họ đang đigiữa chốn đông người, cũng cười cười nói nói như ai, cũng ồn ào giả lả, quầnquần áo áo, phấn phấn son son, thậm chí, kể cả khi cuộc sống của họ tưởng chừngđang yên ấm. Biết làm sao, khi cô đơn, với một số người, đó đã như là thuộctính!
- Chị biết làkhông ít sự nghiệp đã trở nên dang dở, lung lay chỉ vì bị mất đi chiếc kim chỉnam, một cánh tay đắc lực.
- Không có mẫu sốchung cho điều này, dù tan hợp là chuyện phổ biến trong showbiz. Đúng, tôi cóbiết, có người tụt hậu, thậm chí về “mo”, khi sự hoảng loạn, hoang mang đã khiếnhọ chẳng thể̉ làm được gì hơn. Không chỉ ở mình, mà trên thế giới, cũng cókhông ít trường hợp. Nhưng cũng có người vượt qua được, thậm chí còn làmđược hơn trước.
- Nhưng khi mộtcộng sự đồng thời là động lực tình cảm thì sự “hẫng” hẳn phải nhiều hơn chứ! Ítnhất là từ chỗ mỗi sản phẩm âm nhạc của mình được hưởng một “chế độ chăm sócmiễn phí” thì giờ đây, cái gì cũng phải đi thuê, và quan trọng nhất, thay vìnhững định hướng dài hơi, thì chỉ còn những “cộng tác thời vụ”…
- Chẳng có gì làmiễn phí ở đây cả, nếu như muốn tính chuyệ̣n đường dài với nhau. Trong tìnhyêu còn thế, huống hồ là trong công việc! Thế nên, tôi thường dạy con gái lớncủa tôi: Không ai tự dưng yêu mình cả, có chăng chỉ là lúc bắt đầu thôi, cònvề sau, phải là không ngừng nuôi dưỡng... Nói đâu xa, ngay cả một mối quan hệtưởng chừng như vô điều kiện nhất là tình mẫu tử, cũng vẫn đi kèm với đòi hỏi,áp đặt chính là đòi hỏi.
 |
Tôi hát hayhơn trước nhiều chứ!
- Hãy thử nhớ lạithời điểm khó khăn sau khi chị rời Quốc Trung và trước khi chị tìm ra người cộngsự mới Lê Minh Sơn, thể trạng tâm lý của chị lúc đó thế nào?
- Nguyên nhân thì cóthể̉ mỗi thứ một ít, có cái là chủ quan, là do mình chủ độ̣ng lựa chọn;cũng có cái là khách quan, là sự ba phải, bão hòa của đời sống âm nhạ̣cthiếu chuyên nghiệp đến mức phát ngán, nên đã có lúc, tôi cảm thấy như khôngthể̉ tiếp tục hát được nữa, đã muốn bỏ đi vì mặt bằng không đủ kích thíchcảm hứng sáng tạo... May thay lúc đó Lê Minh Sơn xuất hiện và điều mà đếngiờ tôi vẫn hết sức cảm ơn Sơn đó là đã giúp tôi lấy lại đượ̣c tinh thần để̉đối diện với mặt bằng ấy, thực tế ấy; rằng tốt hơn hết hãy chuyể̉n động đi,thay vì ngồi một chỗ kêu chán rồi để̉ mình rơi xuống hố. Bằng những lời độngviên nhiệt thành và có lửa, Sơn đã giúp tôi thắp lại niềm tin về hoài bão,rằng nếu sự phũ phà̀ng kia là có thật, thì hoài bão cũng là điều có thật.
- Và cũng vì“lửa” mà đám cháy ấy đã bùng lên ghê gớm. “Đẻ” dày thế, không mất sức mới là lạ!
- Con số chính xácthì tôi không nhớ, nhưng đúng là tới lúc này, thẳng thắn mà nói, việc làmlive show và ra album dồn dập như vậy quả tình không hẳn là một việc làmthông minh vì không phải thời điể̉m nào cũng là thiên thời, địa lợ̣i. Nhưngthôi, đã làm thì không nên ân hận. Và chăng, cái gì cũng phải có giá của nó,có đượ̣c thì phải có mất...
- Có công nhưngđồng thời cũng có thể là “có tội” nhỉ, tội “vắt kiệt” chị?
- Đã là gì, đã làbao so với những gì chúng tôi mơ ước mà gọi là vắt kiệt? Vắt kiệt được thếthì đã là tuyệt vời! Cái vắt kiệt đáng sợ nhất, đau nhất chính là môitrường âm nhạc lẫn lộn vàng thau ngoài kia kìa! Biết bao nhiêu hoài bãonghiêm túc đã bị vắt kiệt bởi nó.
- Chị hẳn biếtlà, có một album của chị, đã ra từ trước đó rất lâu nhưng tận tới giờ vẫn đượccông chúng và giới làm nghề nhắc đến như một trong những cột mốc ấn tượng của nữdiva số 1?
- Là “Mây trắng bayvề”?
- Chính xác! Chịnghĩ đó là vì tâm lý “ăn ít, ăn chậm thì dễ thấy ngon” hơn, hay phải là mộtnhiệt lượng trái dấu như Quốc Trung thì mới đủ lực để “hãm” bớt chị, mới giúpchị “bay” nhẹ nhàng như “mây trắng” được?
- Mây trắng bay nhẹnhàng, có thể̉ vì lúc ấy, mọi thứ đều tương đối trong trẻo, nhẹ nhõm, từ âmnhạc đến cảm xúc, cả niềm tin nữa. Ngày ấy, chúng tôi hát và làm nhạcmà không quá nặng nề chuyện kiếm tiền, đúng hơn là không biết làm kinh tế.Live show “Em và tôi” thắng lợi về danh tiếng nhưng hầu như Quốc Trung – ThanhLam không thu về đượ̣c một xu nào. 10 năm trời làm nghề (suốt từ năm tôi 18–28tuổi) hầu như chỉ biết trông vào đồng lương, mọi cống hiến hầu như đều miễnphí, rồi thì nhiệt huyết, tình yêu, tuổi trẻ - thử hỏi, làm sao cái đầu ngườita không trong trẻo đượ̣c? Đó cũng là lúc mình chưa đến nỗi khắt khe với chínhmình, trong âm nhạc, cũng như nhiều thứ khác... Nhưng cũng chính bởi thiếu đisự khắt khe mà tới giờ nhìn lạ̣i, tự mình, tôi thấy nó còn non nhiều chỗ.
- Đến Lev Tolstoymà còn có lúc muốn phủ nhận giá trị của… “Chiến tranh và hòa bình” cũng như toànbộ văn nghiệp của mình nữa là! Phủ nhận quá khứ có thể là khiêm nhường, nhưng cóthể, cũng là một cách người ta không muốn thừa nhận bước lùi trong hiện tại?
- Không, sao lại làbước lùi đượ̣c, khi mà thực sự giờ đây tôi tự cảm thấy mình hát hay hơn trướcnhiều, nhờ sự chín muồi về cảm xúc, sự dày dặn về nhận thức, vốn sống; còn ở“Mây trắng bay về” nếu nghe kỹ, các bạ̣n sẽ thấy: rõ ràng kỹ thuật hát, tinhthần hát trong đấy chưa thực sự chứa đựng đượ̣c nhiều ẩn ý phía sau nó, mà hầuhết, vẫn chỉ mới tạm là những cảm xúc bề mặt, thậm chí, có cảm xúc là vaymượn.
 |
Đàn ông quýnhất là giỏi!
- 10 năm hầu nhưmiễn phí… - Câu chuyện thuộc về một thời, hơn là một người ấy, lẽ nào lại khiếnchị nản, và dẫn đến sự đứt gánh, ra đi?
- Không, không phảichuyện kiếm tiền. Thời làm cùng anh Trung, cũng có lúc chúng tôi kiếm đượ̣cchứ, nhờ các hợp đồng thu băng cho hải ngoạ̣i. Hay ngược lạ̣i, thời làm ca sĩtự do, cộng tác cùng Lê Minh Sơn, đành rằng tiền có thể̉ kiếm ra nhiều hơn,nhưng bù lạ̣i, cũng phải đầu tư nhiều hơn, rồi thì đĩa lậu...
Bạn nói đúng, đókhông phải là chuyện của một người, mà thời đó, cả làng người ta đều nhưthế, một thời là thế! Cái chính ở đây, là độ vênh trong nhịp bước, để̉ cóthể̉ song hành. Hơn ai hết, người biết rõ Quốc Trung có tài, Quốc Trung cóthể̉ làm đượ̣c nhiều hơn thế, là tôi. Nhưng cái anh thiếu, lúc đó, theo tôi,có thể̉ là sự quyết liệt, mạnh dạn.
- Võ đoán chorằng, có thể là lúc đó, cái bóng của chị quá lớn…
- Không, chuyện đókhông có, và đúng là võ đoán. Cái bóng ấy nếu có thì làm sao đủ lớn trướcmột người vào nghề tương đối suôn sẻ, với những bước đi thuận lợi nhất...Nhưng biết đâu, có thể̉ cũng chính vì điều kiện lý tưởng đó mà người đồnghành với tôi đã không được kích ứng bởi các áp lực – tuy gây mệ̣t mỏi nhưngcó khi là cần thiết, với một người nghệ sỹ.
- Nhưng bằngchứng là sau khi “thoát khỏi cái bóng”, đã ngay lập tức có một Quốc Trung của cakhúc, của world music, của “Đường xa vạn dặm”, hay thậm chí, có cả một “hộinhững người phát cuồng vì nhạc sĩ Quốc Trung” sau khi anh lên nói “lung tung vànổi tiếng” trên Idol?
- Chưa, kể̉ cả làthế! Bởi nếu biết rõ Quốc Trung, bạn sẽ hiể̉u bấy nhiêu vẫn chưa là gì cả, sovới những gì anh ấy có thể̉ làm cho âm nhạ̣c, so với nguồn năng lượng có tronganh ấ́y. Có thể̉ vì tôi luôn đặt rấ́t nhiều kỳ vọng vào tài năng và tâm huyếtcủa anh ấy, trước đây sống cùng đã thế, giờ cũng thế. Làm nghệ thuật dĩnhiên luôn cần đến cảm xúc, nhưng thay vì ngồi chờ cảm xúc, có lúc mình cũngcần “dẫn dụ” nó.
- Chị không nghĩviệc dẫn dụ cảm xúc ấy, với một nghệ sỹ biểu diễn thì sẽ dễ dàng hơn với mộtnghệ sỹ của phòng thu sao?
- Không, phòng thu cócái sướng của phòng thu chứ! Đã nhất của việc “bị nhốt" chính là được tựmình cởi trói, được một mình đối diện với cảm xúc thật nhất của chính mìnhma không bị ai, cái gì làm phiền cả...
- Một người thìđầy than (nhưng không chịu cháy hết), một người thì đầy lửa (nhưng lại khôngbiết tiết kiệm củi) – Xem ra những “cộng sự ruột” của chị lúc nào cũng… “có vấnđề” nhỉ, không bao giờ đủ cho một người toàn “làm khổ” đàn ông bằng hai chữ “kỳvọng”?
- Thì đấy, cộngQuốc Trung và Lê Minh Sơn lại thì thể̉ nào cũng ra một cộng sự hoàn hảo.Nhưng thế thì còn nói làm gì!
- Khi sự hoàn hảolà không thể, vậy thì ở thời điểm này, chị nghe ai?
- Dù còn hay khôngcòn đi bên cạnh, khi có việc cần hỏi, tôi vẫn gọi điện cho họ, vì những gìtốt nhất họ từng dành cho tôi. Đàn ông, quý nhấ́t là giỏi, nên tôi chỉ cóthể̉ nghe lời đàn ông giỏi. Nhưng cũng chưa biết đượ̣c, vì lắm khi tôi còn“giỏi” hơn họ ở chỗ bướng! Bướng và bảo thủ!
Theo Đẹp
