Thời tiết đã ảnh hưởng đến nhiềusự kiện quan trọng trong lịch sử loài người, trong đó có sự suy tàn của đế chếLa Mã và đại dịch khủng khiếp thời Trung cổ.
Đừng cho rằng những thay đổi nhỏ trong nhiệt độ trái đất và lượng mưa không ảnhhưởng nhiều đến xã hội loài người. Lịch sử chứng minh khí hậu đã góp phần tácđộng đến những diễn biến quan trọng của con người. Theo đó, một giai đoạn thờitiết ẩm ướt kéo dài đã làm bùng nổ bệnh dịch hạch trong thời Trung cổ. Và 300năm thời tiết bất thường xảy ra trùng với sự suy tàn của đế chế La Mã, theonghiên cứu trên website New Scientist.
 |
| Đế chế La Mã sụp đổ vào năm 476 ( Ảnh: Wikipedia) |
Trong nỗ lực tìm hiểu hệ thống thời tiết cổ đại để có cái nhìn rõ hơn về tìnhhuống hiện nay, các chuyên gia của Viện Nghiên cứu liên bang Thụy Sĩ tại Zurichđã hợp tác với những nhà khảo cổ để cùng tích lũy kho dữ liệu gồm hơn 9.000 mẫugỗ có niên đại cách đây 2.500 năm. Những mẫu này được trích xuất từ cây còn sốnghoặc các mảnh còn sót lại trong những tòa nhà và đồ đạc bằng gỗ tại Pháp và Đức.Bằng việc đo chiều rộng vòng tăng trưởng của gỗ, các chuyên gia có thể xác địnhđược nhiệt độ và lượng mưa theo từng năm.
Về tổng quát, các kết quả phân tích cho thấy mức độ thay đổi khí hậu như hiệnnay chưa từng xảy ra trong 2.500 năm trước. Tuy vậy, những thay đổi khí hậu dùnhỏ trước đó vẫn tác động mạnh đến văn hóa theo nhiều cách khác nhau. Ví dụ,tình trạng chuyển biến khí hậu khắc nghiệt bất thường trong chu kỳ từ năm 250đến 550 trùng hợp với giai đoạn suy tàn đặc biệt về kinh tế và chính trị tạichâu Âu.
Cụ thể là sự tan rã nhanh chóngcủa đế chế La Mã vào năm 476. Ngược lại, khi thời tiết ổn định lại trong khoảngtừ năm 700 đến 1.000, các xã hội bắt đầu hồi sinh và phát triển tại khu vực nôngthôn ở miền đông bắc châu Âu. Cùng thời gian đó, các thuộc địa của Na Uy mọc lêntại Iceland và Greenland.
Khí hậu cũng đóng một vai trò trong cơn đại dịch tả khủng khiếp, quét sạchkhoảng phân nửa dân số khu vực Trung Âu vào năm 1347. Trong các thập niên trướckhi đại dịch bùng nổ, nghiên cứu của Thụy Sĩ phát hiện những mùa hè ẩm ướt vàmột đợt rét đậm xảy ra, tương ứng với sự bắt đầu mạnh mẽ của thời kỳ tiểu bănghà, kéo dài từ thế kỷ 16 đến 19. Điều kiện thời tiết như vậy có lẽ đã góp phầnlàm cho nạn đói lan rộng, sức khỏe con người trên phạm vi châu Âu suy giảm và dễmắc dịch tả hơn.
Một đợt lạnh đặc biệt đã giángxuống vào đầu thế kỷ 17, tương ứng vào cuộc chiến tranh 30 năm ở châu Âu, thờiđiểm nhiều người bỏ chạy khỏi châu lục này và di cư đến châu Mỹ. Theo các nhàkhảo cổ, điều kiện thời tiết đã tạo thêm áp lực khiến người ta bỏ xứ ra đi.
Theo Hạo Nhiên
TNO
