Hôm qua (15/8) đánh dấu tròn40 năm ngày Tổng thống Mỹ Richard Nixon xóa bỏ chế độ bản vị vàng. Đây là mộtmốc thời gian quan trọng khi các nước trên thế giới hiện đang lo lắng về nguy cơxảy ra một cuộc khủng hoảng tài chính quốc tế mới, hãng tin CNBC bình luận.
Bản vị vàng là chế độ tiền tệ mà pháp luật quy định dùng vàng để đúc tiền vàng.Trong quá trình phát triển, chế độ này tiến triển dưới hình thức của 3 chế độkhác nhau: bản vị tiền vàng, bản vị vàng thỏi và bản vị hối đoái vàng.
Chế độ này đã duy trì từ khi thỏa thuận Bretton Woods ra đời năm 1944 quy địnhmức tỷ giá cố định giữa vàng và USD là 35 USD/oz vàng. Vào năm 1971, đồng USDđược giao dịch ở mức 35 USD/oz vàng, nhưng hiện tại đã lên tới 1.750 USD/oz.
Hệ thống Bretton Woods quy định tỷ giá cố định nhưng có thể điều chỉnh giữa cácđồng tiền và sự ràng buộc giữa tỷ giá với giá trị của vàng. Tuy nhiên, các biệnpháp kiểm soát nhằm hạn chế sự dịch chuyển bất lợi của dòng vốn từ quốc gia nàysang quốc gia khác đã khiến hệ thống này sụp đổ.
Theo các chuyên gia phân tích của hãng GoldCore, tiền giấy ngày càng trở nên kémgiá trị, và khi "mọi người mất niềm tin vào tiền giấy của một quốc gia, thì đồngtiền đó trở nên vô giá trị". Trong khi "vai trò của vàng như công cụ lưu giữ giátrị và là tài sản tài chính quan trọng đang được đáng giá cao".
Các chuyên gia GoldCore cho rằng, "những lời kêu gọi đưa vàng trở lại nắm vaitrò trong hệ thống tài chính toàn cầu" đang ngày một tăng", đặc biệt trong bốicảnh nguy cơ một cuộc khủng hoảng tiền tệ quốc tế mới đang có nhiều khả năng xảyra.
Kết thúc phiên giao dịch hôm qua trên thị trường New York, giá vàng lao lên vùng1.758 USD/oz, nhờ đồng USD mất giá khoảng 1% so với rổ 6 loại tiền tệ chủ chốtkhác và việc dầu thô tăng giá khá mạnh trước thềm diễn ra cuộc họp cấp cao giữaPháp và Đức để thảo luận về cuộc khủng hoảng nợ công châu Âu.
Cụ thể, giá vàng tương lai giao tháng 12 tăng 15,4 USD lên 1.758 USD/oz. Đến6h05 theo giờ Việt Nam, giá vàng tương lai đã lên 1.767 USD/oz. Giá vàng giaongay tăng 1% lên 1.763,3 USD/oz. Giá kim loại bạc phiên đầu tuần cũng tăng khámạnh, với 1,8% lên 39,71 USD/oz.
Trên thực tế, từ cuối năm ngoái, Chủ tịch Ngân hàng Thế giới (WB) RobertZoellick cũng cho rằng, các nền kinh tế hàng đầu thế giới nên cân nhắc áp dụnglại chế độ bản vị vàng trên cơ sở có điều chỉnh, để định hướng cho tỷ giá giữacác đồng tiền.
 |
| Vàng ngày càng có giá, trong khi đồng USD suy giảm mạnh |
Ông Robert Zoellick khi đó cho rằng, đã đến lúc thế giới cần một hệ thống tỷ giámới, thay thế cho hệ thống tỷ giá thả nổi mà ông gọi là “Bretton Woods II” hiệnnay. “Bretton Woods II” đã được duy trì kể từ khi hệ thống tỷ giá cố địnhBretton Woods sụp đổ vào năm 1971.
Theo ông, hệ thống mới “có sự tham gia của đồng USD, Euro, Yên Nhật, Bảng Anh vàNhân dân tệ. Hệ thống này cần được quốc tế hóa và sau đó hướng tới tài khoản vốnmở”. Ngoài ra, “hệ thống mới nên cân nhắc dùng vàng để tham chiếu kỳ vọng củathị trường về lạm phát, giảm phát và giá trị đồng tiền trong tương lai”.
“Những thay đổi từ năm 1971 tới nay cũng không kém gì giai đoạn từ 1945 đến 1971- sự thay đổi thúc đẩy thế giới từ Bretton Woods I sang Bretton Woods II… Mặc dùsách vở coi vàng như một dạng tiền cổ, nhưng các thị trường đang coi vàng nhưmột loại tài sản tiền tệ thay thế cho tiền giấy”, ông nói.
Hồi tháng 6 năm nay, Utah là tiểu bang đầu tiên của Mỹ cho phép lưu hành tiềnUSD bằng vàng và bạc, do thất vọng trước chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ liênbang (FED) và việc đồng USD mất giá. Các nhà làm luật bang Utah đồng ý hợp thứchóa việc sử dụng các kim loại quý này như một loại tiền.
Tuy nhiên, việc sử dụng chúng khá khó khăn, do hầu hết doanh nghiệp Mỹ không sẵnsàng nhận USD bằng vàng và kim loại. Giải quyết vấn đề này, nhà thầu CraigFranco đã thành lập kho quản lý vàng, bạc, giúp người dân đem tiền USD kim loạiđến gửi và nhận lại thẻ ghi nợ để mua sắm, thanh toán các khoản chi tiêu.
Theo một bài báo mới đây trên tờ Financial Times, nhiều công ty công nghiệp Mỹđang đối mặt với tình trạng buộc phải thu hẹp sản xuất, cắt giảm việc làm, chodù một số nhà sản xuất được dự báo vẫn tăng trưởng mạnh, với số đơn hàng vàdoanh số ổn định.
Theo Financial Times, việc làm trong lĩnh vực sản xuất tại Mỹ chỉ tăng rất khiêmtốn trong vài tháng gần đây sau khi giảm mạnh trong năm 2009. Trong khi đó, cácsố liệu từ Viện quản lý nguồn cung Mỹ cho biết ngành công nghiệp nước này vẫnđang phát triển nhưng đã giảm tốc từ hồi tháng 3.
Hôm 13/8, phát biểu tại Michigan, Tổng thống Mỹ Barack Obama cho biết, sự bế tắctrong giải quyết trần nợ ở Washington ảnh hưởng xấu tới nền kinh tế bởi nó tạora sự không chắc chắn về định hướng quốc gia, trì hoãn các biện pháp để thúc đẩyviệc làm và tăng trưởng.
"Điều duy nhất khiến nước Mỹ tụt hậu là các hoạt động chính trị, ngăn cản các dựluật được thông qua. Do có một số người trong Quốc hội không đặt lợi ích của đấtnước lên trên lợi ích của đảng mình", Tổng thống Mỹ tuyên bố.
Ông cũng đề xuất đổi mới cắt giảm 2 điểm % trong thuế cho người lao động và mởrộng trợ cấp thất nghiệp, chương trình hết hạn vào 31/12, thành lập một ngânhàng cơ sở để tài trợ cho các hoạt động chi tiêu công cộng.
Cũng liên quan tới Mỹ, theo hãng tin Bloomberg dẫn nguồn Bộ Tài chính Mỹ, lượngtrái phiếu nước này do Trung Quốc nắm giữ đã tăng 0,5% trong tháng 6 lên hơn1.170 tỷ USD. Trong đó, giấy tờ có giá và trái phiếu tăng 1,655 tỷ USD, lên mứckỉ lục 1.160 tỷ USD, các khoản hối phiếu tăng 1,57 tỷ USD, lên 4,55 tỷ USD.
Trong khi đó, các nhà đầu tư nước ngoài khác lại tiến hành bán ròng trái phiếuMỹ lần đầu tiên kể từ 2009. Cụ thể, các nhà đầu tư nước ngoài đã bán 4,487 tỷUSD giấy tờ có giá và trái phiếu Mỹ trong tháng 6, sau khi mua 37,954 tỷ USDtrong tháng 5.
Nhật Bản là chủ nợ nước ngoài lớn thứ 2, giảm lượng nắm giữ tài sản Mỹ trongtháng 6 thêm 1,4 tỷ USD xuống 911 tỷ USD. Hồng Kông, tính riêng với Trung Quốc,cũng giảm 3,5 tỷ USD xuống chỉ còn nắm giữ 118,4 tỷ USD tài sản Mỹ trong tháng6.
Liên quan tới kinh tế khu vực châu Âu, theo hãng tin Bloomberg, Ngân hàng Trungương châu Âu tuần qua đã mua gần 32 tỷ USD trái phiếu của Italy và Tây Ban Nha,nhằm tháo gỡ ngòi nổ của quả bom nợ công.
Ngân hàng Trung ương châu Âu đã buộc phải mua trái phiếu Italia và Tây Ban Nhatừ ngày 8/8 sau khi các chính trị gia thất bại trong việc thuyết phục người dânrằng họ có thể giải quyết cuộc khủng hoảng nợ. Lãi suất trái phiếu 10 năm ở cả 2quốc gia này đã giảm xuống còn khoảng 5% trong tuần vừa qua.
Trong khi đó, hôm 14/8, Bộ trưởng Bộ Kinh tế Italy Giulio Tremonti kêu gọi Liênminh châu Âu (EU) xem xét kế hoạch phát hành trái phiếu chung bằng đồng Euro đểphối hợp đối phó với cuộc khủng hoảng nợ. Tuy nhiên, đề xuất này không nhận đượcsự ủng hộ của Đức.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Đức cho rằng, loại trái phiếu như vậy sẽ làm xói mòn nềntảng về đồng tiền chung, làm suy yếu các kỷ luật tài chính trong các quốc giathành viên. “Tôi bác bỏ việc phát hành trái phiếu Euro chung... Chúng ta cần cólãi suất khác nhau, từ đó có các phương án để đạt được sự vững chắc tài chính”.
Theo Diệp Anh
VnEconomy
