Đến cuối tháng 5-2010, cảng Cát Lái (Q.2, TP.HCM) lại có hàng ngàn tấn thịt đônglạnh nằm ùn ứ. Trong đó có những lô hàng nằm phơi tại cảng nhiều tháng.

Các doanh nghiệp nhập khẩu thịt đông lạnh cho biết thịt đông lạnh nằm tại cảnglà do cơ quan thú y kiểm soát gắt gao, giá cả thịt nhập khẩu biến động và mộtphần là chất lượng “có vấn đề”.

Dễ nhập, khó thông quan

Tại cảng Cát Lái một ngày giữa tuần cuối tháng 5, từng dãy container hàng lạnhđược chất cao ngút. Máy lạnh chạy rì rì cho thấy hàng hóa tại cảng còn rất lớn.Tình trạng này diễn ra như thời điểm tháng 9-2009 (cũng có trên 5.000 tấn thịtđông lạnh nằm tại cảng Cát Lái).

Ông Nguyễn Bá Định, phó chi cục trưởng Chi cục hải quan cửa khẩu cảng Sài Gòn,cho hay tại cảng này còn trên 5.400 tấn thịt đông lạnh. Trong đó, ngoài hàngnhập về trong tháng 4 và 5, vẫn còn hàng ngàn tấn thịt nhập về cách nay nhiềutháng, thậm chí cả năm.

Cơ quan hải quan cho biết thủ tục thông quan đối với thịt đông lạnh vẫn làm nhưtrước đây, tức nhà nhập khẩu đóng thuế đầy đủ, trong đó hồ sơ xin thông quanhàng phải có giấy chứng nhận đạt vệ sinh an toàn thực phẩm do Cơ quan thú y vùngVI cấp. Vì vậy việc hàng ách lại tại cảng không phải do thủ tục hải quan.

Theo một số đầu mối nhập khẩu thịt đông lạnh, cách đây khoảng hai tháng lượngthịt đông lạnh nhập khẩu bắt đầu có xu hướng nhích lên, khâu kiểm soát thú y “dễthở” hơn hiện nay. Ở thời điểm đó, doanh nghiệp cho rằng khâu này đã thoáng nênlại bắt đầu nhập hàng về nhiều, đặc biệt trong tháng 4.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Xuân Bình, giám đốc Cơ quan thú y vùng VI, cho biết để đảmbảo không lọt lưới ra thị trường thịt kém chất lượng, cơ quan này tiếp tục kiểmtra gắt gao từ khâu lấy mẫu đến kiểm nghiệm. Theo ông Bình, hiện nay hàng đăngký kiểm nghiệm với cơ quan thú y chỉ 4-5 container/ngày.

Thịt nhập nằm phơi cảng

Hàng của Công ty Tổng hợp II (TP.HCM) là một trong số ít các lô hàng thịt nhập khẩu được thông quan trong tháng 5-2010 (ảnh chụp tại kho lạnh Nhan Hòa, Bình Chánh) (Ảnh: Xuân Trường)

Một cán bộ trong ngành thú y cho biết hiện việc xin phép nhập khẩu thịt đônglạnh vào VN khá dễ. Cơ quan cấp phép chỉ xem xét nhãn mác. Ngay cả với những lôhàng không được chấp nhận tiêu thụ ở một số thị trường như: Trung Quốc, Nga...vẫn được nhập về cảng VN.

Tuy được cho nhập vào VN nhưng nếu kiểm soát của thú y vùng không đạt chất lượng,hàng vẫn phải tái xuất. Từ đầu năm đến nay đã có không ít lô hàng bị yêu cầu táixuất vì không đạt chất lượng. Hiện tại cảng Cát Lái vẫn còn thịt nhập chờ táixuất.

 Vị cán bộ thú y này cho biết nhập dễ nhưng thông quan siết chặt là một trongnhững lý do khiến thịt phải nằm ùn ứ tại cảng.

Đặt cược rủi ro

Lo chất lượng

Không chỉ lo ngại tình trạng hàng tồn tại cảng lâu ngày, chi phí kho bãi đội lên làm giá cả bán ra tăng, một số nhà nhập khẩu còn lo ngại người tiêu dùng sẽ phải chịu thiệt về chất lượng.

Bằng chứng là hồi tháng 9-2009, cảng Cát Lái có trên 5.000 tấn thịt đông lạnh bị “bỏ rơi” nhiều tháng ròng. Nhưng dần dà đến đầu năm 2010, các doanh nghiệp nhân lúc kiểm soát “dễ thở” hơn đã lấy ra khỏi cảng hơn 2.000 tấn.

Ông T., giám đốc một công ty thương mại chuyên nhập khẩu thịt đông lạnh, cho haymức giá chào hàng đối với các lô hàng không vào được thị trường Nga và TrungQuốc chỉ 650-700 USD/tấn. Hàng này không phải tất cả đều kém chất lượng, nhưngchắc chắn không thể đảm bảo như các loại hàng đang có giá 800-850 USD/tấn.

Theo ông T., đơn vị này từng nhập trên 10 container thịt đông lạnh ở nguồn trênvà phải rất trầy trật mới chạy được giấy tờ, thủ tục xin thông quan hàng.

Hiện tại thị trường TP.HCM vẫn có một số doanh nghiệp nhập hàng này về với giárẻ hơn khoảng 20% giá thị trường. Các doanh nghiệp này chấp nhận đặt cược rủi rovà lợi nhuận, bởi giá đầu vào chênh lệch lớn nhưng giá đầu ra lại ở mức tươngđương các loại thịt khác.

Ông T. cho hay với những lô hàng này, may mắn thì có thể thông quan sớm, nhưngnếu bị siết lại thì doanh nghiệp phải lựa thời điểm thích hợp mới dám lấy hàngra. Chi phí kho bãi lại được tính vào giá bán cho người tiêu dùng.

Một nguyên nhân khác dẫn tới thực trạng thịt đông lạnh ùn ứ tại cảng, trong khicả lãnh đạo Cục Thú y cũng xác nhận lượng thịt cấp phép nhập về trong tháng 5không nhiều, là do biến động giá cả và dự báo thị trường chưa chính xác của mộtsố nhà nhập khẩu.

Các doanh nghiệp kinh doanh mặt hàng này cho biết cách đây 2-3 tháng, giá đùi gàgiao dịch trên thị trường thế giới có thời điểm lên tới 1.000-1.100 USD/tấn,nhưng nay giá đã giảm còn 800-850 USD/tấn.

Nhập hàng về ở thời điểm giá cao, nay giá lại giảm mạnh nên nhiều doanh nghiệpchưa lấy hàng ra, thậm chí có ý định bỏ hàng.

86% thịt nhập là gà đông lạnh

Theo hải quan cảng Cát Lái (hầu hết thịt đông lạnh nhập khẩu về khu vực phía Nam đều qua cảng này), tính từ đầu năm đến nay kim ngạch nhập khẩu các mặt hàng thực phẩm gồm: gà, bò, heo, cừu, dê, trâu và cả lòng động vật đông lạnh gần 65 triệu USD. Trong đó, đại đa số là đùi gà và cánh gà nhập khẩu, với kim ngạch chiếm tới 86%. Đứng thứ hai là thịt bò đông lạnh, giá trị nhập khẩu khoảng 7,7 triệu USD.

Riêng các loại lòng động vật, mề gà... cũng có 109 tấn đã được thông quan, giá trị khoảng 234.000 USD.

Theo Bạch Hoàn
Tuổi trẻ