Không điều chỉnh tỷ giá từ nay đến Tết Âm lịch và thả nổi lãi suấtlà thông điệp được Chính phủ phát đi ngày 4-11-2010. Điểm nhấn củathông điệp là sự rõ ràng về thời hạn, sự dứt khoát và lần đầu tiênkể từ nhiều tháng qua một giải pháp có tính tháo gỡ mạnh mẽ nhữngtồn tại được áp dụng: trả lãi suất cho thị trường.
 |
| Lần đầu tiên kể từ nhiều tháng qua một giải pháp có tính tháo gỡ mạnh mẽ những tồn tại được áp dụng: trả lãi suất cho thị trường |
Không dọn đường cho dòng vốn “nóng”
Không điều chỉnh tỷ giá để kiểm soát lạm phát là một quyết địnhđúng trong thời điểm hiện tại. Nếu tỷ giá được điều chỉnh thêm 3-5%theo hướng tiền đồng mất giá so với đô la Mỹ, lạm phát sẽ tăng thêm0,6-1% ngay trong tháng 11 này. Dữ liệu tiền đồng mất giá 1% sẽ khiếnchỉ số CPI tăng 0,2% là tính toán của chính Ngân hàng Nhà nước (NHNN)trước đây.
Tuy nhiên việc giữ nguyên tỷ giá trong bối cảnh đồng đô la Mỹ đang rơitự do trên thế giới so với các đồng tiền khác cũng đồng nghĩa chấpnhận sự lên giá của tiền đồng. Liệu Việt Nam có đang dọn đường chodòng vốn “nóng” chảy vào? Một quan chức của Ủy ban Giám sát tàichính quốc gia,cho biết: “Dòng tiền “nóng” không vào, trongcái rủi có cái may, nó không gây bong bóng tài sản buộc chúng ta phảixử lý. Giữ ổn định tỷ giá là để ổn định vĩ mô và tạo sự luânchuyển bình thường, thu hút vốn đầu tư lâu dài”.
Nhưng dù thế nào đi chăng nữa, việc giữ nguyên tỷ giá không thể khôngtạo sự chú ý của dòng tiền “nóng” bên ngoài. Những tháng qua tiền“nóng” không vào là bởi giới đầu tư nước ngoài nghĩ rằng tỷ giáchính thức sẽ còn thay đổi. Nay rào cản tỷ giá được tháo bỏ, thìviệc họ vào chỉ còn là vấn đề thời gian.
Sự thay đổi của mục tiêu
Từ trước đến nay, NHNN có hai nhiệm vụ: ổn định giá trị đồng tiềnvà kiểm soát lạm phát. Nhiều tháng qua, nhiệm vụ kiểm soát lạm phátđược ưu tiên số một và bây giờ với thông điệp của Chính phủ, ổn địnhgiá trị đồng tiền đã nhảy một bậc từ số hai lên số một. Đây làbước nhảy hợp lý vì thả nổi lãi suất cũng chính là con đường gầnnhất để tăng giá trị cho đồng nội tệ, qua đó kiềm chế lạm phát.
Thả nổi lãi suất không phải là điều mới mẻ. NHNN đã áp dụng lãisuất thả nổi từ năm 2002. Song, gần đây thả nổi lãi suất vừa đượcphép thực hiện lại vừa bị cấm thông qua những đồng thuận về lãisuất trong khuôn khổ Hiệp hội Ngân hàng. Xét cho cùng những đồng thuậnđó đã làm chi phí vốn của cả ngân hàng và doanh nghiệp tăng cao, làmméo mó thị trường vốn.
Hơn nữa, thực tế cho thấy cho dù đồng thuận,lãi suất cũng không giảm được bao nhiêu. Lãi suất tiền gửi chính thứccủa các ngân hàng thương mại giảm được 0,2%/năm, thì các hình thứckhuyến mãi lại gia tăng dồn dập. Lãi suất thực tế không thể giảm,nhưng chúng ta đã cố gắng ép nó phải xuống. Một số ngân hàng quốcdoanh công bố lãi suất cho vay 12%/năm, nhưng thử hỏi có bao nhiêu doanhnghiệp được vay với lãi suất đó (lãi suất thuần không cộng thêm phí)?
Không ít người lo lắng việc thả nổi sẽ đẩy mặt bằng lãi suất lêncao. Sự lo lắng đó có cơ sở. Nhưng ít nhất, mặt bằng lãi suất tớiđây sẽ là lãi suất thật, không phải lãi suất báo cáo. Thực tế cácdoanh nghiệp vẫn đang vay với lãi suất 15-16%/năm, nay lãi suất báo cáocó “nhảy” từ 12% lên 16%/năm thì cũng chỉ là thực tế đó thôi, song làthực tế với đúng nghĩa của nó.
Mặt khác, các tổ chức tín dụng cũng không dại gì đẩy lãi suất tiềngửi lên quá cao, để rồi nâng lãi suất cho vay lên theo bởi như thế họsẽ mất khách hàng. Sẽ không có doanh nghiệp làm ăn chân chính nàochịu đựng được lãi suất quá cao. Ngoài ra, đẩy lãi suất lên cũngđồng nghĩa với việc ngân hàng tự hại chính mình. Vì thế các ngânhàng sẽ phải tính toán mức của lãi suất vừa phải để họ có lãi vàdoanh nghiệp cũng vay được.
Điều đáng quan tâm là lãi suất mà NHNN “bơm” tiền ra qua kênh thịtrường mở phải được điều chỉnh. Lãi suất chiết khấu và tái cấp vốncó thể phải ở mức 10%/năm, ngang với lãi suất liên ngân hàng. Mức cản10%/năm sẽ giúp giải quyết sự đầu cơ, ăn trên lưng vốn của NHNN vì vớimức lãi suất này, các tổ chức tín dụng sẽ không còn mặn mà giaodịch thị trường mở để lấy tiền quay vòng mua trái phiếu chính phủ.Tất nhiên, để phát hành được trái phiếu, có khả năng Bộ Tài chínhphải nâng lãi suất trái phiếu lên theo mặt bằng lãi suất chung và mộtkhi trái phiếu không bán được (vì người mua đòi lãi suất cao hơn) thìđầu tư công phải giảm đi. Đó cũng là một khía cạnh của kiểm soátlạm phát.
Theo TBKTSG
