Những thông tin về vàng bị pha lẫn tạp chất đang gây xôn xao dư luận nhiềungày qua. Thực chất vụ việc này là gì? Đó là gian lận thương mại hay chỉ làchiêu “đánh bóng” của các doanh nghiệp kinh doanh vàng? Người tiêu dùng liệucó trở thành nạn nhân?

Gian lận hay chiêu “đánh bóng” của “nhà vàng”?

Một vài năm trước, thị trường vàng bị “rúng động” vì sự cố vàng thiếu tuổi.Nhiều mặt hàng, cả vàng miếng và vàng trang sức, bị “ăn cắp” một lượng vàngnhất định. Nguyên nhân là do dù có những quy định về hàm lượng vàng trongmỗi loại nhưng khi “xuất xưởng” không có cơ quan nào thẩm định, kiểm trachất lượng của chúng.

Theo nhận định của các chuyên gia về vàng, hiện tượng này đây đó vẫn xuấthiện, gây thiệt hại không nhỏ cho người tiêu dùng. Ông Vũ Minh Châu - TổngGiám đốc công ty vàng bạc đá quý Bảo Tín Minh Châu - cho hay, vàng thiếutuổi thường xuất hiện ở các doanh nghiệp nhỏ lẻ, gia công chế tác đồ trangsức. Để cạnh tranh, các doanh nghiệp này rút bớt hàm lượng vàng đi và bán đồtrang sức với giá rẻ hơn thị trường.

“Vàng thiếu tuổi chủ yếu là vàng tây (vàng hợp kim) thành phẩm, hầu hếttừ phía nam ra, bán buôn cho các tiệm vàng nhỏ. Người tiêu dùng ham rẻnên lựa chọn song thực tế họ đã gánh một khoản thiệt hại lớn hơn ở cáigiá mà họ mua được” - ông Châu nhận định.

Cùng với hiện tượng vàng thiếu tuổi, gần đây, “sự cố” vàng “bẩn” lại tiếptục gây hoang mang dự luận. Nhiều người đặt câu hỏi, liệu vàng pha tạp chấtcó thật, gây ảnh hưởng đến thị trường, hay đó chỉ là một “chiêu” tạoxì-căng-đan của các doanh nghiệp kinh doanh vàng nhằm khoả lấp tình trạngvàng miếng, vàng trang sức thiếu tuổi.

Lý giải điều này, ông Vũ Minh Châu cho biết, thị trường vàng đang rơi vàomột cuộc khủng hoảng thực sự, mà hiện tượng vàng pha tạp chất “góp phần”không nhỏ. Trước đó, quy định của Nhà nước về siết chặt buôn bán, kinh doanhvàng miếng đã khiến những người kinh doanh vàng bạc giảm tới 50% doanh thu.Và với sự xuất hiện vàng “bẩn”, các hộ kinh doanh lại phải chịu thiệt hạikhoảng 10-20% doanh thu nữa khi phải tăng cường kiểm tra vàng nhập vào cũngnhư mua thiết bị kiểm định và đào tạo nhân viên.

“Đây là cuộc khủng hoảng lớn nhất của ngành vàng trong suốt hơn 20 năm quavới mức sụt giảm doanh thu tới 60-70%. Nhiều doanh nghiệp kinh doanh thualỗ, không ít doanh nghiệp phải đóng cửa. Bảo Tín Minh Châu cũng đã có nhữngthời điểm kinh doanh chỉ hoà vốn, thậm chí lỗ” - ông Châu nói.

Vàng “bẩn” - Gian lận hay chiêu đánh bóng của “nhà vàng”?
Không thể phân biệt được vàng nguyên chất và vàng động volfram (Ảnh: Dân trí)

Cảnh giác với vàng “bẩn”

Trở lại câu chuyện về “chất lạ” trong vàng, ông Vũ Minh Châu cho rằng, có 3cách độn tạp chất trong vàng: chỉ độn volfram, độn volfram cùng các kim loạinặng khác và chỉ độn 3 kim loại nặng là Iridi (Ir), Osmi (Os), Ruteni (Ru).Tuy nhiên, so sánh giá của các kim loại trên, theo ông Châu, kẻ gian sẽ chọnvolfram để có thể thu lời nhiều nhất từ vàng độn. Mỗi cây vàng, kẻ gian cóthể thu lời bất chính tới 10 triệu đồng.

Minh chứng cụ thể hơn, ông Châu cho biết, một công ty ở TPHCM (xin được giấutên) đã mua phải một khối vàng nguyên liệu bị pha tạp chất. Trong quá trìnhsản xuất, phát hiện vàng có thể trạng khác, công ty này đã nhờ công ty OTECkiểm tra. Đây là công ty chuyên cung cấp các thiết bị ngành vàng như thiếtbị chế tác, thiết bị thẩm định vàng.

Để khách quan, công ty OTEC đã lấy 2 mẫu vàng trong khối vàng bị phát hiệnpha tạp trên, mang đi kiểm định tại 2 công ty độc lập ở Hồng Kông và ĐàiLoan. Kết quả cho thấy, vàng bị độn 10% tạp chất, trong đó có tới 8% làvolfram.

Một mẫu vàng “bẩn” khác của một công ty ở Hà Nội cũng được công ty OTEC mangđi kiểm định. Lần này, kết quả cho thấy vàng bị độn 10% volfram và không cótạp chất khác.

Trước những thông tin về việc không thể độn volfram vào vàng vì vàng sẽchuyển sang màu xám đen, ông Châu cho rằng, việc này hoàn toàn có thể làmđược mà vàng không bị đổi màu và vàng giả sẽ qua mặt được hầu hết máy móc.

Với kinh nghiệm nhiều năm sản xuất vàng, ông Châu chỉ ra cách để “độn”volfram vào vàng. Đó là khi vàng nóng chảy, volfram được thả vào sẽ chìmtrong vàng, được vàng bao bọc mà không hề tan trong vàng nên sẽ không làmđổi màu vàng. Nhiệt độ nóng chảy của vàng chỉ là hơn 1.000 độ C, trong khiđó của volfram là hơn 3.400 độ C.

Như vậy, cho đến thời điểm này, mới chỉ có một số doanh nghiệp mua vàngnguyên liệu để sản xuất “dính” phải vàng pha tạp chất, chưa có người tiêudùng nào phản ánh tới các cơ quan chức năng hay các cửa hàng, doanh nghiệpkinh doanh vàng về hiện tượng này. Liệu người tiêu dùng có trở thành nạnnhân của trò gian lận này không?

Ông Vũ Minh Châu cho rằng, kẽ hở để kẻ gian có thể lợi dụng “ăn cắp” vàngcủa người tiêu dùng là không lớn. Bởi vì, vàng pha tạp chất khi sử dụng đểgia công, chế tác sẽ rất khó làm vì cứng, cơ tính không ổn định.

Tuy nhiên, theo ông Châu, việc này không phải là không thể, những kẻ “caotay” vẫn có thể gia công đồ trang sức từ vàng pha tạp này. Các doanh nghiệpnhỏ lẻ, mua buôn các vàng thành phẩm từ nước ngoài vào sẽ gặp nhiều nguyhiểm hơn mua vàng sản xuất trong nước.

“Hiện nay, máy phổ kế có thể kiểm định chất lượng cũng như hàm lượng vàngnhư trên vẫn chưa có mặt tại Việt Nam.Các phương pháp để phát hiện vàng có bị pha tạp chất hay không đều sẽ làmbiến dạng sản phẩm, khiến người dân e ngại không muốn thực hiện. Đây chínhlà kẽ hở để kẻ gian có thể lợi dụng “ăn cắp” vàng của người tiêu dùng” - ôngChâu cho hay.

TheoTiến Nguyên
Dân trí