Một tháng sau khi áp dụng lãi suất cho vay thỏa thuận, đã có dấu hiệu cho thấydoanh nghiệp cân nhắc khi vay USD. Lãi suất VND đang giảm trong khi tăng trưởngtín dụng ngoại tệ bốn tháng đầu năm quá cao là lý do nhiều doanh nghiệp không cónguồn thu ngoại tệ đã “lo xa” chuyển sang vay VND.

Theo các ngân hàng, sức ép trả nợ lớn nhất là từ tháng 7 trở đi khi các doanhnghiệp (DN) đáo hạn khoản vay đã giải ngân cuối năm 2009 và đầu năm 2010.

Vay USD ít đi

Do chênh lệch lãi suất (LS) VND và USD lớn nên bốn tháng đầu năm hầu hết DN chọnvay USD để hưởng LS thấp hơn. Tại Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank),bốn tháng đầu năm dư nợ ngoại tệ đã tăng 8% trong khi huy động ngoại tệ tăng kháchậm. Tại nhiều ngân hàng khác, trong bốn tháng đầu năm DN vẫn chủ yếu vay USDđể tận dụng LS rẻ.

Giám đốc sở giao dịch 2 một ngân hàng lớn cho biết có thời điểm DN chỉ yêu cầuvay ngoại tệ để hưởng LS thấp, phổ biến chỉ 6-7%/năm, tính ra bằng phân nửa,thậm chí 1/3 so với vay VND.

Tỉ giá VND/USD những tháng đầu năm ít biến động nên tâm lý DN rất thoải mái khivay ngoại tệ. Nhiều ngân hàng đã phải liên tục tăng LS huy động USD, mức LS huyđộng hiện tại là 4,4%/năm kỳ hạn 12 tháng, thậm chí một vài ngân hàng nhỏ đẩy LShuy động USD lên gần 5%/năm.

Tuy nhiên, vài tuần trở lại đây tình hình đã có chuyển biến. Giám đốc khối kháchhàng DN một ngân hàng cổ phần cho biết chênh lệch LS USD - VND đã thu hẹp saumột tháng áp dụng LS thỏa thuận.

Hiện LS vay VND phổ biến chỉ còn 14-15%/năm, với DN xuất khẩu có sử dụng nhiềudịch vụ của ngân hàng thì LS chỉ từ 13-13,5%/năm. Một số ngân hàng lớn LS chovay ngắn hạn còn tối đa 13%/năm. Riêng cho vay tài trợ hàng xuất khẩu, cho vayphục vụ nông nghiệp và phát triển nông thôn, cho vay thu mua chế biến nông thủysản, gỗ, cà phê, cao su với kỳ hạn đến sáu tháng LS tối đa 12,5%/năm.

Vay ngoại tệ sẽ không còn tăng nóng
Các ngân hàng thương mại sẽ hạn chế cho vay bằng ngoại tệ (Ảnh: T.T.D.)

Chênh lệch LS giữa vay ngoại tệ và VND thay đổi khiến DN không có nguồn thu bằngngoại tệ cân nhắc hơn. Ông N.N.T. - giám đốc một DN nhập khẩu tại quận Bình Tân,TP.HCM vừa đáo hạn khoản vay ngoại tệ - cho biết đang tính toán giữa vay VND vàUSD. Tuy nhiên, nhiều khả năng sẽ chọn vay VND để tránh rủi ro tỉ giá.

“Đầu năm 2010 DN vay USD rõ ràng có lợi do LS thấp, đáo hạn lại được mua USD trảnợ với tỉ giá niêm yết. Tuy nhiên tình hình đã thay đổi, nếu tiếp tục vay USD sẽkhó tránh khỏi rủi ro tỉ giá vì tới đây nhiều DN sẽ phải mua USD để trả nợ ngânhàng” - ông T. nói.

Chuộng lãi suất cao?

Mười ngày trở lại đây tỉ giá mua bán USD tại ngân hàng đang tăng lên, một phầndo các DN vay USD ngắn hạn đến hạn phải mua USD để trả nợ cho ngân hàng. Từ mứcthấp nhất 18.990 đồng/USD cuối tháng 4, giá bán USD tại ngân hàng đã tăng đềuđặn, đến nay là 19.040 đồng/USD. Giá mua USD tiền mặt, chuyển khoản cũng tăng.

Dù giá mua bán USD vẫn chưa chạm trần nhưng cũng khiến DN, nhất là những đơn vịkhông có nguồn trả nợ bằng USD, phải tính toán lại. Nếu vay thời điểm hiện tại,thời hạn vay 3-6 tháng thì kỳ trả nợ rơi vào những tháng cuối năm. Khi các DNđồng loạt có nhu cầu mua USD trả nợ sẽ tạo sức ép rất lớn lên tỉ giá.

Hiện nhiều ngân hàng có các chương trình vay USD ưu đãi kết hợp hỗ trợ LS nếu tỉgiá thời điểm trả nợ biến động mạnh. Như Ngân hàng Xuất nhập khẩu VN (Eximbank)hỗ trợ LS 1%/6 tháng nếu tỉ giá ngoại tệ tại thời điểm trả nợ tăng cao hơn 5% sovới tỉ giá tại thời điểm giải ngân. Tuy nhiên theo các ngân hàng, vay USD chủyếu là các DN xuất khẩu có nguồn thu bằng USD.

Theo ông Đỗ Minh Toàn - phó tổng giám đốc Ngân hàng ACB, vay USD nhiều nhất vẫnrơi vào các DN xuất khẩu do có nguồn trả nợ bằng USD nên không lo biến động tỉgiá. Với DN nhập khẩu, nhiều DN vẫn chọn vay VND để bớt áp lực khi trả nợ.

Theo phân tích của tổng giám đốc một ngân hàng cổ phần tại quận 1, chuyển hướngsang vay VND của các DN nhập khẩu không phải không có lý do. Nhìn vào tương quanLS lúc này, rõ ràng vay ngoại tệ đang lợi hơn, nhưng thực tế với DN không cónguồn thu bằng ngoại tệ là “năm ăn năm thua” vì còn tùy thuộc diễn biến của tỉgiá, thứ mà khó ai đoán trước được.

Nếu tỉ giá biến động theo như dự đoán của DN thì DN được lợi, nhưng mức lợi còntùy thuộc mức tăng của tỉ giá, tăng ít thì coi như... hòa vốn. Trường hợp tỉ giá“đứng im” thì DN bị thiệt do phải trả LS cao hơn.

Hạn chế cho vay bằng ngoại tệ

Theo ông Nguyễn Hoàng Minh - phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP.HCM, Bộ Công thương vừa ban hành danh mục một số mặt hàng thuộc diện hạn chế nhập khẩu. Từ đó Ngân hàng Nhà nước cũng yêu cầu các ngân hàng thương mại hạn chế cho vay ngoại tệ với doanh nghiệp nhập hàng hóa thuộc danh mục này nhằm giảm bớt sức ép lên tỉ giá khi các DN này đến hạn thanh toán nợ.

Theo ông Minh, với quyết định này, tới đây tín dụng USD sẽ không còn tăng nóng như thời gian vừa qua.

* Tuần qua, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các tổ chức tín dụng báo cáo về tình hình huy động và cho vay ngoại tệ. Theo Ngân hàng Nhà nước, một số ngân hàng chuyển vốn ngoại tệ sang VND để cho vay với lãi suất cao hơn.

Theo Nhật Quỳnh
Vay ngoại tệ sẽ không còn tăng nóng