Những ngày đông trời se lạnh, trong bữa ăn thường nhật của người dân quê xứ Cù Lao Dung luôn có món cá kho khô ăn với cơm nóng. Thứ cá đặc trưng của vùng ven biển này là cá bống sao.
Cù Lao Dung là một đơn vị cấp huyện thuộc tỉnh Sóc Trăng. Vùng đất nổi này nằm giữa hai tỉnh Sóc Trăng và Trà Vinh, bao gồm 3 hòn cù lao nhỏ gộp lại: Cù lao Tròn, Cù lao Dung và Cù lao Cồn Cộc.

Ở vùng quê xứ Cù Lao Dung, cá bống sao là một loài cá mình tròn và dài như cá bống dừa nhưng nhỏ hơn thòi lòi. Vảy bống sao có nhiều đốm trắng li ti giống như những chòm sao.
Con cá bống sao vừa bắt (ảnh mang tính minh họa cho bài viết; Nguồn: Internet)


Cá bống sao thường làm hang sống trong bùn nơi các bãi bồi ven biển, nhiều nhất là những nơi có nhiều cây bần mọc hoang như những cù lao trên dòng sông Hậu.

Muốn bắt cá bống sao, người dân quê bơi xuồng ra bãi biển, tìm các hang ngách hoặc theo dõi các dấu vết trên mặt bùn để phát hiện ra chúng. Nếu cá ở hang, người bắt phải dùng tay thọc sâu xuống bùn để tóm gọn từng con.
Cá bống sao thịt màu hồng, săn chắc. Nếu mổ ruột sẽ thấy lá gan to màu hồng, khi nấu chín có vị béo, bùi và nhân nhẩn đắng do mật tiết ra. Cá bống sao ngon nhất là kho với tiêu, ớt. Sau khi ướp xong nước mắm, đường, tỏi, tiêu xay, ớt xắt lát để thấm đều rồi bắt lên bếp cho lửa cháy riu riu.

Khi cá sôi vài dạo mới cho thêm mỡ hành vào. Lúc ấy, mùi thơm sẽ tỏa ra ngào ngạt. Chính vị ngọt của cá hòa cùng với mùi cay cay của tiêu ớt đã tạo nên mùi thơm lựng khiến ai nấy cũng cảm thấy nao lòng.
Cá bống kho tiêu (ảnh mang tính minh họa cho bài viết; Nguồn: Internet)


Bên nồi cơm gạo mới ngào ngạt hương, chén nước cơm đặc quánh vừa mới chắt ăn với cá bống sao kho. Cơm đã hết dường như người ăn còn chưa muốn buông đũa.

Nhưng cơn gió biển rào rạt thổi, những cánh bông bần màu trắng tím lung linh trên mặt nước ngầu đục. Nét quê dân dã gợi nhớ hình bóng của cha ông những ngày đầu đến đây khai hoang lập làng và sáng tạo ra những món ăn độc đáo như nồi cá bống sao kho tiêu ấy.

"Ví dầu cá bống kho tiêu/ Cam phận đói nghèo quảy nóp tha phương!"

Hình bóng đượm buồn của câu ca ấy đã lùi xa vào dĩ vãng tự bao giờ!

Theo Dân Việt