Về Phú Yên phiêu du với đá

 Là tỉnh duyên hải nhưngPhú Yên có tới 3/4 diện tích rừng núi, với nhiều nhánh của dãy Trường Sơnvươn ra biển Đông.

Đa số các di sản văn hóa vàthiên nhiên của Phú Yên đều gắn kết thâm sâu với chất liệu đá.

Theo quốc lộ 1A, khi xe bắtđầu lên đèo Cả, ngay từ xa đã thấy một tảng đá khổng lồ nổi bật trên nềntrời cao, đó chính là Thạch Bi Sơn trên núi Đá Bia. Lê Quý Đôn đã viết trongPhủ biên tạp lục: “Khi vua Lê Thánh Tông đánh được Chiêm Thành lấy đấtvào xứ Quảng, đã tạc đỉnh núi lập bia làm địa giới…”. Núi Đá Bia cao 706m,với nhiều dải rừng nguyên sinh và thảm thực vật trên núi rất đa dạng vàphong phú.

Đến Phú Yên, bạn không nên bỏqua hai bảo vật quốc gia vô cùng ấn tượng: đàn đá và kèn đá Tuy An. Kèn đácó lỗ thổi hơi và thoát hơi. Bên trong ruột có gờ hình xoắn ốc, khi thổi tạonên những âm thanh với cao độ khác nhau. Đàn đá gồm tám thanh, đây là bộđàn đá có thang âm hoàn chỉnh nhất trong tất cả các bộ đàn đá đã được pháthiện tại Việt Nam, có niên đại cách đây khoảng hơn 2.500 năm. Nếu không tậnmắt chứng kiến, thật khó hình dung những âm thanh trầm bổng lại có thể đượcphát ra từ khối đá “rỗng”, hay từ những phiến đá thanh thanh, vô tri vôgiác.

Không chỉ được trưng bàytrang trọng trong bảo tàng của tỉnh, vào những dịp lễ hội hay các chươngtrình giao lưu văn hóa, nghệ thuật, đàn đá và kèn đá còn được biểu diễn bởicác nghệ sĩ địa phương. Tiếng đàn đá hòa theo tiếng gió âm âm, lan tỏa, mênhmang... nghe như tiếng người xưa từ ngàn năm vọng tới.

Đoạn giữa thành phố Quy Nhơncủa Bình Định với thị xã Tuy Hòa của Phú Yên, nếu rẽ trái về hướng núi, vượtlên một lối nhỏ khá dốc, bạn sẽ đến với chùa Tử Quang, một trong những ngôichùa cổ nhất của Phú Yên. Chùa Tử Quang hay Bạch Thạch tự nằm trên đỉnh núiXuân Đài, cao khoảng 100m, ở vùng đất từng là thủ phủ của tỉnh Phú Yên đầuthế kỷ XVII. Chùa nằm trên triền núi toàn đá trắng nên còn có tên là chùa ĐáTrắng, được công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia vào năm1997. Cổng chùa và khu bảo tháp còn khá nguyên vẹn, thể hiện rõ nghệ thuậtkiến trúc cổ, được trang trí hoa văn, phù điêu và tượng thú. Nếp chùa thanhtịnh, cảnh trí xung quanh rất hữu tình. Chùa tựa lưng vào núi cao với rừngrậm thâm u, bên dưới là sông lớn, con đường thiên lý Bắc Nam chạy ngang qua.

Từ trung tâm thành phố TuyHòa, theo quốc lộ 25 về hướng tây khoảng 8km, băng qua những cánh đồng baola trù phú, bạn sẽ tới một điểm tham quan dân dã rất lạ. Đó là một ghềnhđá trải dài tới gần 1km ở xã Hòa Thắng, huyện Phú Hòa. Do địa tầng biếnđổi, trải qua bao nhiêu thế kỷ “biển sâu hóa thành nương dâu”, đã hìnhthành nên những vạt đá răng cưa kỳ thú. Ghềnh đá như sống lưng của conkhủng long hóa thạch, những rìa đá, cột đá vươn cao giữa nền trời xanh, tạonên thành trì vững chắc bao quanh những cánh đồng lúa mênh mông của thôn MỹHòa.

Hòa Thắng còn có nhữngghềnh đá khác như: ghềnh Miễu, ghềnh Quan, ghềnh Dung, ghềnh Quýt,ghềnh Bồ, ghềnh Đuôi, ghềnh Do… với cấu tạo địa chất là các loại đá thạchanh như màu ám khói, màu sỏi, trắng đục hay tinh khiết. Trèo lên những mỏmđá cao, nhìn bao quát khắp một vùng xung quanh, du khách sẽ cảm nhận ghềnhđá Hòa Thắng không chỉ đẹp hùng vĩ, mà còn đằm thắm, dung dị với cánh đồnglúa êm đềm bên những rặng tre, làng xóm bình yên, lơ thơ làn khói bếp.

Đến Phú Yên - vùng đất bìnhyên và trù phú để phiêu du với hồn đá sẽ là những trải nghiệm khó quêntrên bước chân rong ruổi của bạn.

Theo Phương Anh
PNO