Vì sao giá USD không hạ nhiệt?

Việc Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh mạnh tỷ giá VND/USD vừa qua đã tạo nênnhiều phản hồi trái chiều, đặc biệt là sau diễn biến của giá vàng và giá USDtrên thị trường tự do vẫn cao và chênh lệch khá lớn với thị trường liên ngânhàng. Theo PGS.TS Ngô Trí Long: Năm 2010, chúng ta còn 16 tỷ USD dự trữngoại tệ, tính đến thời điểm hiện nay, chỉ còn khoảng 10 tỷ USD.

Việc Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh mạnh tỷ giá VND/USD vừa qua đã tạo nên nhiềuphản hồi trái chiều, đặc biệt là sau diễn biến của giá vàng và giá USD trên thịtrường tự do vẫn cao và chênh lệch khá lớn với thị trường liên ngân hàng.

Câu hỏi đặt ra lúc này là liệu việc điều chỉnh mạnh về tỷ giá cách đây hơn 1tuần của Ngân hàng Nhà nước có đạt được mục tiêu như kỳ vọng? Phóng viên VOV đãcó cuộc trao đổi với PGS.TS Ngô Trí Long, Nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứuKhoa học Thị trường Giá cả về câu chuyện sau khi điều chỉnh tỷ giá.

- Thưa ông, lý do tại sao USD không hạ sau hơn 1 tuần Ngân hàng Nhà nước điềuchỉnh mạnh tỷ giá?

- Theo tôi, thứ nhất là thực lực của nền kinh tế Việt Nam cònyếu. Đó là cái gốc. Các cân đối vĩ mô của chúng ta không ổn định như bội chingân sách lớn, nhập siêu lớn, dự trữ ngoại tệ mỏng. Lượng cung ứng tiền vẫn vậy,dự trữ ngoại tệ rất thấp, chỉ khoảng 10 tỷ USD.

Trong bối cảnh đó, Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh mạnh tỷ giá với kỳ vọng thu hẹpkhoảng cách giữa đồng USD ở thị trường tự do và thị trường chính thức. Thịtrường cũng chờ đợi sự can thiệp của Ngân hàng Nhà nước với việc tung USD ra bánđể hạ nhiệt.

Tuy nhiên, trên thực tế, Ngân hàng Nhà nước mới chỉ đưa ra tuyên bốchứ chưa thực ra bơm tiền ra thị trường. Đó là gốc của vấn đề chứ không phải chỉlà câu chuyện tâm lý. Trong cơ chế hiện nay, việc điều hành phải dựa vào thựclực kinh tế chứ không thể nói suông.

PGS.TS Ngô Trí Long (Ảnh: Phước Hà)

- Nếu quan sát thị trường có thể thấy, không chỉ giá USD mà giá vàng cũng tăngkhá mạnh?

-Giá vàng hiện nay ở Việt Nam phụ thuộc vào 2 yếu tố chính. Một là giá vàng thếgiới, hai là giá của đồng USD. Khi giá vàng thế giới tăng, đồng tiền Việt mấtgiá với đồng USD gần 10% thì rõ giá vàng sẽ phải tăng lên một cách hiển nhiên.Lâu nay, giá vàng trong nước đã tăng hơn giá vàng thế giới khoảng 1.000.000đồng/lượng.

- Vậy giá USD đang phụ thuộc vào những yếu tố nào thưa ông?

-Giá USD phụ thuộc vào các yếu tố của kinh tế vĩ mô. Một là chính sách tài chính.Hai là bội chi ngân sách phải ít đi, chính sách tiền tệ, lãi suất, tỷ giá, dựtrữ ngoại hối, cung ứng tiền... Thứ ba là nhập siêu ở Việt Nam đang rất lớn. Đấylà những lý do chính khiến cho chúng ta khó kìm được giá USD. Đó là chưa kểnhững yếu tố khác khiến giá của nhiều loại hàng hóa của Việt Nam tăng lên cũngcó tác động đến giá USD. Điều này dẫn đến việc sẽ vẫn còn tình trạng 2 giá trênthị trường.

- Vậy chúng ta đang trông chờ vào những nguồn thu ngoại tệ nào? Việc nguồn ngoạitệ thu về từ xuất khẩu có khả năng bù đắp cho sự thiếu hụt ngoại tệ như thế nào?

TIN LIÊN QUAN

-Các ngân hàng đang chờ các doanh nghiệp xuất khẩu thu được ngoại tệ sẽ bán lạicho ngân hàng. Tuy nhiên, các doanh nghiệp lại không bán. Hiện nay nguồn ngoạitệ ngân hàng có thể đáp ứng cho doanh nghiệp và các nhu cầu chính đáng khác vềngoại tệ là không đủ. Năm 2010, chúng ta còn 16 tỷ USD dự trữ ngoại tệ, tính đếnthời điểm hiện nay, chỉ còn khoảng 10 tỷ USD.

Theo Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), ngưỡng an toàn nhất là có đủ khả năng nhập khẩukhoảng 4 tuần, tuy nhiên, dự trữ của chúng ta chỉ có thể đáp ứng được nhu cầunhập khẩu trong 2 tuần. Nhập siêu lớn, bội chi ngân sách lớn, lạm phát còn tiếpdiễn… chắc chắn tình hình tỷ giá sẽ tiếp tục diễn biến như hiện nay.

Trong bối cảnh hiện nay, những người có tiền với tâm lý cho rằng, đang có sự mấtgiá của đồng Việt Nam nên họ sẽ tìm cách trú ẩn vào ngoại tệ, vàng và các loạitài sản khác. Trong khi bất động sản đang có xu hướng đóng băng, việc người tatìm kiếm USD và vàng là điều dễ hiểu để đảm bảo giá trị tài sản của họ.

- Trong tình thế khó khăn như ông vừa phân tích, điều chúng ta cần làm hiện naylà gì?

-Cần giải quyết cái gốc của vấn đề. Nói như thống đốc Nguyễn Văn Giàu, chúng takhông thể chạy theo để điều chỉnh mãi tỷ giá. Khi các mặt cân đối vĩ mô tôi đãđề cập ở trên không được giải quyết được, không ổn định, thì chúng ta sẽ phảiđiều chỉnh mãi.

Có một điều trớ trêu và nghịch lý là: thị trường USD tự do chỉ chiếm 10% thịtrường ngoại hối, nhưng nó lại đang làm chao đảo thị trường hối đoái hiện nay.Điều này là do thực lực của nền kinh tế Việt Nam còn quá yếu và quá mỏng.

- Theo ông, “cầu” thực sự về USD hiện nay xuất phát từ đâu?

-Cầu thực sự về USD để đi du học, chữa bệnh, nhập khẩu hàng hóa vật liệu về sảnxuất thì có thể giải quyết được. Tuy nhiên, bên cạnh đó là tâm lý e ngại nhữngyếu tố tiềm ẩn về lạm phát, nên người dân tích trữ vàng, USD và bất động sản.

Trong khi thị trường bất động sản đang đóng băng ở giá rất cao, giá vàng cũng ởmức cao và có độ rủi ro lớn, nên việc người dân chọn USD là điều dễ hiểu. Ngaytrước Tết Nguyên đán, người ta đã tiên đoán được sẽ điều chỉnh tỷ giá nên tìmmua USD. Chúng tôi đã thấy rất nhiều người dân rút tiền mua USD, chính vì thếcầu về USD lớn.

- Trong bối cảnh hiện nay, điều cần làm sau điều chỉnh tỷ giá là gì?

-Phải tìm mọi biện pháp để ổn định kinh tế vĩ mô. Cụ thể là giảm bội chi ngânsách. Xem xét lại chi tiêu công, nợ công đầu tư công có đúng hướng không? Bêncạnh đó, chúng ta cũng phải xem xét lại chính sách tiền tệ hiện nay, kiên quyếthạn chế nhập siêu.

Có thể hạn chế nhập siêu bằng nhiều biện pháp như: dùng chính sách thuế, chínhsách tài chính để đánh thuế mạnh đối với những mặt hàng không thiết yếu nhằm hạnchế những người có tiền tiêu dùng, hoặc những người có ý định cũng không dámtiêu dùng.

Hiện nay cũng là thời điểm thích hợp để tái cơ cấu nền kinh tế, phải đầu tư đúnghướng, đầu tư những ngành có hiệu quả. Coi trọng vấn đề năng suất hiệu quả củanền kinh tế và của doanh nghiệp. Đây là những vấn đề mà nhiều chuyên gia kinh tếcũng đã bàn, Chính phủ cũng đã thấy, chỉ có điều chúng ta sẽ thực hiện vấn đềnày như thế nào.

- Như ông nói, điều chỉnh tỷ giá sẽ có tác động đến lạm phát. Liệu chúng ta cógiữ được mục tiêu là lạm phát sẽ là 7% trong năm nay như Quốc hội đã đề ra?

-Nghị quyết Quốc hội đề ra là giữ lạm phát năm 2011 ở mức 7%, theo tôi mục tiêunày khó có khả năng thành hiện thực. Theo cảnh báo, tỷ lệ lạm phát ở mức 2 consố rất có thể xảy ra nếu như Chính phủ không quyết liệt kiềm chế.

Ông Lê Đức Thúy, Chủ tịch Ủy ban giám sát tài chính quốc gia đã từng nói, theomô hình chạy cũ, tỷ giá tăng 10%, lạm phát sẽ tăng 1-2 %. Tuy nhiên, đó chỉ làlý thuyết, trong từng giai đoạn, từng điều kiện khác nhau thì tác động sẽ khácnhau, nhất là khi có yếu tố tâm lý. Tóm lại, nếu không quyết liệt khó có thể đạtmục tiêu kiềm chế lạm phát như mong muốn.

-Hiện nay, doanh nghiệp đang đứng trước 2 cái khó về tỷ giá và lãi suất. Trongkhi tỷ giá diễn biến như đã phân tích, còn lãi suất khó có thể hạ xuống trongthời gian tới, ông bình luận thế nào?

-Theo quy luật, người ta gửi tiết kiệm khi lãi suất phải là thực dương. Trong bốicảnh lạm phát leo cao, muốn thu hút tiền về chỉ có cách là nâng lãi suất. Cóngười nói cần cố gắng phấn đấu hạ lãi suất, theo tôi với các cân đối vĩ mô cộngvới thực tế điều hành hiện nay, việc hạ lãi suất là không khả thi.

- Vậy cụ thể thì lãi suất chỉ ổn định và giảm xuống trong điều kiện nào?

-Lãi suất chỉ hạ xuống và ổn định trong bối cảnh lạm phát hạ. Cho nên lạm phátphải là ưu tiên số 1. Trong trường hợp này chúng ta phải đánh đổi lạm phát vàtăng trưởng. Có lẽ chúng ta phải chấp nhận hạ bớt đà tăng trưởng để kiềm chế lạmphát, vì nếu lạm phát tăng cao, mọi thành quả của tăng trưởng kinh tế đều khôngcó ý nghĩa.

- Xin cảm ơn ông!

Theo VOV