Tổng công ty hàng hải VN (Vinalines) đã không làm tròn vai trò đầu tàu về vậnchuyển hàng hóa, bởi đội tàu già, cũ mua từ nước ngoài về chủ yếu cho thuê, thậmchí phải bán tháo để giảm lỗ. Trong khi đó, Bộ GTVT dự kiến rót thêm 100.000 tỉđồng.
>>
 |
| Vinalines đã phải bỏ ra hơn 1 triệu USD để giải quyết vụ việc tàu Vinalines Global bị Trung Quốc giữ. Ảnh: Vinalines |
Theo Quyết định 1366 của Thủtướng Chính phủ ký năm 2006, Vinalines phải phối hợp với các bộ, ngành liên quanvà các tập đoàn kinh tế lớn trong nước thực hiện tốt “kế hoạch vận chuyển hànghóa xuất khẩu” đảm bảo lợi ích của đất nước. Tuy nhiên, theo cơ quan chức năng,dù việc khai thác đội tàu được thực hiện dưới hai hình thức là cho thuê định hạnvà tự tổ chức vận chuyển, nhưng trên thực tế, trong giai đoạn 2005 - 2010,Vinalines chủ yếu cho thuê định hạn. Thậm chí có đơn vị cho thuê định hạn 100%.Trong tổng số 72 đơn vị thành viên của Vinalines chỉ có 1 đơn vị tự khai thác100% là Vosco.
Tàu bị bắt, chủ bị kiện... và “vụ án ụ nổi”
Việc khai thác tàu bằng cho thuê định hạn có doanh thu không ổn định, hiệu quảkhai thác thấp, mặt khác đã biến Vinalines từ đơn vị kinh doanh vận tải biển trởthành đơn vị kinh doanh “thuê mua tàu”. Đã vậy, tàu của Vinalines còn liên tụcbị giữ, bị phạt làm phát sinh chi phí rất lớn từ các khoản kiện tụng, hủy hợpđồng…
Đơn cử như tàu Vinalines Global, cho đối tác Ấn Độ thuê, nhưng đối tác này đãkhông trả tiền cước, dẫn tới chi nhánh Vinalines TP.HCM thông báo giữ hàng lạitàu. Tuy nhiên, chủ hàng đã khởi kiện Vinalines giữ hàng trái phép, dẫn tới tàuVinalines Global đã bị Trung Quốc giữ, phải chi 800.000 USD tiền bồi thường,cộng thêm thiệt hại gần 240.000 USD chi phí phát sinh. Tháng 8.2010, vìVinalines chưa thực hiện cho Công ty TNHH một thành viên vận tải tàu viễn dươngVinashin (Vinashinlines) vay 4,15 triệu USD để giải quyết vụ kiện với Công tyGMS Marine, dẫn tới tàu Cái Lân 4 và tàu Hoa Sen bị giữ tại Hàn Quốc, kết quảVinalines phải đứng ra bảo lãnh cho Vinashinlines vay 5,56 triệu USD.
Trong giai đoạn năm 2007 - 2010, Vinalines đầu tư 14 dự án cảng biển và cảngsông, 3 cơ sở sửa chữa tàu biển và xây dựng kho bãi, nhưng kết quả không đạt kếhoạch đề ra. Tại một số dự án, các cơ quan chức năng đã phát hiện dấu hiệu lãngphí vốn, thậm chí có dấu hiệu làm trái quy định pháp luật.
Tháng 6.2007, Vinalines phê duyệt chủ trương xây dựng nhà máy sửa chữa tàu biểntại tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu. Trong đó có hạng mục mua, lắp đặt 1 ụ nổi cũ có sứcnâng 25.000 tấn (đây là thành phần quan trọng trong một nhà máy sửa chữa tàu).Ban đầu, tổng mức đầu tư dự kiến cho ụ nổi này là hơn 14 triệu USD, bao gồm chiphí sửa chữa tại nước ngoài và chi phí vận chuyển về VN. Nhưng sau đó, Vinalinesquyết định tự đưa về VN và giao cho Công ty sửa chữa tàu biển Vinalines sửa chữa.Tuy nhiên, giá đưa ụ nổi này về VN đã là 13,5 triệu USD, quá trình sửa chữa tiêutốn thêm hàng trăm tỉ đồng. Chưa hết, ụ nổi này được xác định là đã qua sử dụng43 năm, vượt 28 năm so với quy định. Giá mua và chi phí sửa chữa hai lần tại VNlà 489,6 tỉ đồng (khoảng 26,3 triệu USD), tương đương 70% giá đóng ụ nổi mới.
Liên quan đến dự án này, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an đã vào cuộc vàmới đây đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với một số người là lãnh đạo củaCông ty TNHH sửa chữa tàu biển Vinalines về hành vi tham ô tài sản.
Hàng loạt công ty con thua lỗ
Việc mua tàu cũ, đã quá đát, cùng với giá nhiên liệu và chi phí khác tăng cao,khiến nhiều công ty do Vinalines làm chủ sở hữu kinh doanh thua lỗ. Để đối phóvới những khoản lỗ lớn ăn sâu vào vốn chủ sở hữu, vin vào lý do thanh lý tàu cũđể trẻ hóa đội tàu, các công ty này phải bán tàu để điều tiết lại doanh thu, lợinhuận, nhưng thua lỗ vẫn hoàn thua lỗ.
Công ty cổ phần (CTCP) vận tải biển (Vinaship) đã bị Sở Giao dịch chứng khoánTP.HCM (HOSE) đưa vào diện cảnh báo từ ngày 3.5.2012. Kết quả kinh doanh trongquý 1/2012 tiếp tục bị âm 17,6 tỉ đồng. Vinaship sở hữu đội tàu 14 chiếc thì có4 tàu trên 25 tuổi, trọng tải bình quân 14.800 DWT. Đơn cử như tàu Hà Đông doHàn Quốc đóng từ năm 1986, trọng tải 6.700 DWT, đưa vào sử dụng 2000; tàu Hà Namdo Nhật Bản đóng từ 1985 trọng tải 6.700 và tàu Hà Tiên cũng do Nhật Bản đóng6.500 DWT, có độ tuổi 33 năm. Do đội tàu già, tình trạng kỹ thuật kém, tốc độkhông đảm bảo dẫn tới chi phí nhiên liệu tăng cao. Năm 2011, Vinaship đã bánthanh lý 3 chiếc.
Cũng trong hoàn cảnh tương tự, CTCP vận tải biển VN (Vosco) lỗ ròng trong quý1/2012 60 tỉ đồng, trước đó, lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh năm 2011 bịlỗ hơn 245 tỉ đồng. Khoản lỗ của Vosco thực tế sẽ còn cao hơn, nếu công ty khôngbán tàu Đại Việt trọng tải 37.432 DWT đóng năm 2005 tại Hàn Quốc cho một đối táctại Singapore. Cũng trong 2011, công ty phải thanh lý tàu “cổ” Sông Tiền là loạitàu hàng khô có trọng tải 6.503 DWT đóng từ năm 1984.
CTCP hàng hải Đông Đô cũng bị lỗ liên tiếp trong nhiều năm từ hoạt động kinhdoanh, năm 2009 khoảng 28 tỉ đồng, năm 2010 khoảng 87 tỉ đồng và 2011 hơn 16 tỉđồng. Trước đó, công ty này đã chuyển nhượng một danh sách nhiều tài sản: Tàuchở hàng khô Đông Phong, 2 tàu container chuyên dụng Đông Mai/Đông Du, 2 nền đấtở khu trung tâm Hà Nội và Nha Trang...
CTCP vận tải và thuê tàu biển (Vitranschart), năm 2011 để “giải quyết những khókhăn cấp bách về tài chính” cũng đã phải bán tàu Phương Đông 1 và Phương Đông 3,tàu VTC Star. Tuy nhiên, công ty này vẫn đề xuất trong năm 2012 được bán tiếptàu VTC Light và tàu Viễn Đông 3, là những tàu có giá trị còn lại và dư nợ ngânhàng thấp để giảm bớt khó khăn.
Theo Thanh niên
