Chuyên gia kinh tế Ngô TríLong cho rằng quỹ bình ổn giá xăng hiện nay ở nước ta lấy từ thu nhập của ngườidân, vì vậy việc xả quỹ bình ổn để bù lỗ cho doanh nghiệp là không nên.

Theo ông Nguyễn Tiến Thỏa, Cụctrưởng Cục Quản lý giá, Bộ Tài chính, phương án “giải khó” cho doanh nghiệp xăngdầu trong bối cảnh phải kìm giá là sẽ xả 1/3 Quỹ bình ổn giá.

Các doanh nghiệp xăng dầu ngay lập tức phản ứng, đồng loạt kêu lên Bộ Tài chínhphải có biện pháp “đính kèm” mệnh lệnh trên, như giảm thuế hoặc xả Quỹ bình ổn.

Cục Quản lý giá cũng dự kiến sẽ có 2 phương án, hoặc chỉ xả quỹ để bù lỗ và vẫngiữ giá bán lẻ hiện hành, hoặc vừa tăng giá ở mức độ nhất định, vừa xả quỹ để bùđắp một phần lỗ như Thông tư 159 qui định.

Giá mỗi lít xăng bị đội chi phí quá nhiều

Theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, trong cơ chế thị trường thì người ta khôngbao giờ lấy tiền đóng góp của người dân để trích vào quỹ bình ổn giá xăng, cáchlàm đó là không đúng. Lẽ ra quỹ đó phải lấy từ lợi nhuận của doanh nghiệp, chứkhông được lấy của người tiêu dùng để doanh nghiệp giữ và khi có vấn đề gì thìlấy quỹ đó xả ra để bù lỗ, giữ giá.

Có lẽ cách làm này, theo như bìnhluận của ông Long, là "không có nước nào làm như vậy".
Giá mỗi lít xăng phải đội thêm nhiều chi phí

Trước kia nước ta cũng có nguồn quỹ bình ổn,theo nghị định 155 của Chính Phủ thì được lấy từnguồn thu từ các nơi rồi tập trung về ngân sách,khi có vấn đề thì đem ra dùng. Tuy nhiên, saumột thời gian làm thấy có rất nhiều vấn đề tiêucực nên đành phải bỏ.

Bây giờ lại tính vào giá mỗi lít xăng thêm 300đồng để cho doanh nghiệp giữ lại, khi nào giáthế giới tăng lên mà không muốn ảnh hưởng đếngiá cả trong nước thì xả quỹ ra.

Nguyên tắc là không bao giờ lấy theo kiểu bắtdân phải đóng trước, trích ra một khoản cộngthêm vào giá xăng bán ra rồi lấy về đưa chodoanh nghiệp giữ. Như vậy là chiếm dụng từ giácủa người tiêu dùng trước.

Kinh doanh xăng dầu phải có lúc tăng lúc giảm,lúc lãi thì lãi phải cất đi đề phòng khi giá thếgiới tăng. Còn định giá theo thị trường mà làmchuyện này là hoàn toàn trái khoáy đối với quyluật.

Nguyên tắc là không bao giờ lấy theo kiểu bắt dân phải đóng trước, trích ra một khoản cộng thêm vào giá xăng bán ra rồi lấy về đưa cho doanh nghiệp giữ. Như vậy là chiếm dụng từ giá của người tiêu dùng trước.

"Cáiquỹ này cũng có rất nhiều vấn đề để bàn. Việc xảquỹ như Bộ Tài chính đưa ra có hợp lý hay khôngthì cũng đã trích rồi. Theo quy luật không baogiờ lấy tiền của người dân để làm", ông Long nói.

Giá mỗi lít xăng hiện nay đang bị thu quá nhiều,phí xăng dầu là 1.000 đồng, thuế nhập khẩu cũngcao rồi lại lấy thêm 300 đồng tiền đưa vào quỹbình ổn này nữa. Ngoài ra, doanh nghiệp làm ănquản lý yếu kém cũng làm cho chi phí đội lên caokhiến cho giá xăng trong nước cao hơn giá xăngthế giới. Trong khi đó thu nhập của người dânnước ta còn thấp, không bằng các nước phát triển,vì vậy không nên lấy tiền từ quỹ như vậy.

Lỗ hay lãi thì phải kiểm toán mới biết được

Đối với việc các doanh nghiệpxăng dầu Việt Nam thường xuyên kêu lỗ, ông Long cho biết: “Lỗ hay lãi là phải cơquan kiểm toán nhà nước vào, chứ quản lý chung chung như vậy thì biết là lỗ haylãi thực sự. Muốn biết chính xác phải kiểm tra, kiểm toán, chứ đừng chỉ nghe báocáo”.

Thời gian giá xăng dầu tăng không phải là liên tục nên không thể kêu lỗ mãi.Muốn biết thực chất phải kiểm tra hoạt động của các doanh nghiệp xăng dầu xem lỗhay lãi thực.

"Lấy tiền dân ra bình ổn, mà DN vẫn tăng giá thì phải xem xét"

Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long

Giá xăng trong nước phụ thuộc vào giá thế giới,nên khi giá thế giới tăng thì một là nâng giá,hai là hạ thuế nhập khẩu, ba là sử dụng nguồn dựtrữ chính là cái quỹ bình ổn đưa ra.

Khi sử dụng quỹ bình ổn thì phảixem nguồn gốc thu quỹ bình ổn có đúng không. Nếu nguồn quỹ lấy từ thu nhập củangười dân mà khi giá thế giới cao lại bắt người dân đóng vào nữa thì không ổn.  

Thực chất giá xăng của nước ta hiện nay đang cao hơn so với các nước hoạt độngtheo cơ chế thị trường. Việc đưa cái quỹ ấy ra để giữ giá chỉ là để mị dân.

Giá xăng phụ thuộc vào nguồn mua đầu vào. Hiện nay giá xăng không biến động nêntăng hay không thì nên xem giá thế giới hiện nay là bao nhiêu. Nếu nó không tăngmà bây giờ xả quỹ này ra để bình ổn thì phải xem xét.

Mặc dù kêu than ở những diễn đàn khác, nhưng khi được báo chí hỏi về vấn đề nàycác doanh nghiệp đều thoái thác trả lời. Ông Vương Thái Dũng, Phó tổng giám đốcPetrolimex thì từ chối biết thông tin đang hết sức nóng trong lĩnh vực của ông:“Tôi chưa nhận được thông tin gì về việc dùng quỹ bình ổn”. Còn ông Vương ĐìnhDung, Giám đốc Công ty Xăng dầu Quân đội, thì từ chối vì “Quá mệt với vấn đề nàyrồi".

Dùng quỹ bình ổn xăng dầu để bù lỗ phát sinh
Sau khi trao đổi với Bộ Công thương, Bộ Tài chính đã có Công văn số 4033/BTC-QLG gửi tới các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối yêu cầu các doanh nghiệp chưa điều chỉnh tăng giá xăng, dầu để thực hiện mục tiêu bình ổn giá.

Đồng thời, tiếp tục trích Quỹ bình ổn giá xăng dầu theo quy định tại Thông tư số 234/2009/TT-BTC ngày 9/12/2009 của Bộ Tài chính hướng dẫn cơ chế hình thành quản lý và sử dụng quỹ bình ổn giá xăng dầu.

Trường hợp doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối sau khi đã rà soát, phấn đấu tiết kiệm chi phí mà giá bán xăng, dầu không đủ bù đắp giá vốn kinh doanh, doanh nghiệp được sử dụng từ quỹ bình ổn giá xăng dầu để bù đắp mức lỗ phát sinh trong quá trình kinh doanh xăng, dầu. Doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối chịu trách nhiệm về việc trích lập, sử dụng, hạch toán và quyết toán quỹ hàng năm theo quy định hiện hành.

Khi giá xăng dầu thế giới giảm, doanh nghiệp kịp thời điều chỉnh giảm giá theo quy định. Nếu giá xăng, dầu thế giới tiếp tục tăng, doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối cần đề xuất với Liên Bộ (Tài chính - Công thương) biện pháp xử lý trước khi thực hiện. 

Trước đó, Bộ Tài chính cũng đã có Công văn số 3500/BTC-QLG ngày 22/3/2010 đề nghị các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối, trước mắt chưa điều chỉnh tăng giá bán lẻ mặt hàng xăng dầu.

Thái Anh

Theo Như Mai