Xăng dầu không giảm giá, chờ... kiểm tra

Song hầu hết cácdoanh nghiệp đầu mối nhập khẩu (NK) xăng dầu trong nước đều “án binh bấtđộng” với giải thích: “Chúng tôi không được quyền định giá, chờ cơ quan quảnlý quyết”.

Tiếp tụctheo dõi diễn biến giá

Diễn biến giádầu thô trồi sụt theo những biến động chính trị của thị trường Mỹ, song giớichuyên gia phân tích cho rằng, động thái giảm giá dầu vẫn là chủ đạo. Chốtphiên giao dịch ngày 6.10, giá dầu thô ngọt, nhẹ giao tháng 11 tăng 2,91USD,tương ứng 3,7%, lên mức 82,59USD/thùng trên sàn giao dịch hàng hóa New York,nhưng theo các chuyên gia phân tích nhận định: Thị trường xăng dầu thế giớisẽ khó có khả năng tăng thêm do triển vọng kinh tế Mỹ không sáng sủa. Thôngtin tại trang web của TCty Xăng dầu VN (Petrolimex) cũng khẳng định:

Tính trong vòng 30 ngày của tháng 9.2011 so với tháng 8.2011, dầu WTI là85,97USD/thùng, giảm 0,39USD/tháng (tương đương 0,46%), dầu Brent là109,46USD/thùng (giảm 0,43USD/thùng (tương đương 0,39%); tương tự tại thịtrường Singapore - thị trường cung cấp giá tính giá cơ sở của VN, giá cácloại xăng A92, dầu hỏa, diesel, madút... biến động nhẹ hình sin theo xuhướng giảm. Theo các chuyên gia kinh tế trong nước, nếu tính toán theo Nghịđịnh 84, thời gian tối đa giữa 2 lần giảm giá là 10 ngày thì kể từ ngày giảmgiá gần nhất (26.8), giá NK dầu hỏa và dầu DO liên tục giảm, chí ít có thểgiảm tương ứng giá trong nước khoảng 1.000 đồng/lít.

Trong tháng9.2011, giá xăng A92 nhập khẩu có thời điểm giảm xuống chỉ còn114,88USD/thùng. Ngày 3.10, giá xăng A92 vẫn theo đà giảm sâu còn114,85USD/thùng và còn 113,85USD/thùng trong phiên giao dịch ngày 4.10. Nhưvậy, thị trường trong nước đã hầu như không có phản ứng gì trước mức giảmgiá liên tục của giá xăng dầu thế giới, mà theo quy định tại Nghị định 84,trường hợp các yếu tố cấu thành biến động làm giá cơ sở giảm trong phạm vi12%, thì DN đầu mối phải giảm giá bán lẻ tương ứng.

Các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu “án binh bất động”, chờ Bộ Tài chính trong việc điều hành giá xăng dầu. Ảnh: Kỳ Anh

Tới ngày7.10, khi giá xăng tại các thị trường lớn đều đồng loạt nhích lên, đượchỏi vì sao không giảm giá xăng dầu trong nước một thời gian dài, các DNđầu mối đều cho rằng, hiện thị trường xăng dầu không được vận hành theoNĐ 84. Đại diện DN chiếm thị phần chi phối thị trường, Petrolimex cũngkhẳng định: “Thời gian qua, chúng tôi gần như không kiến nghị gì với cácbộ, ngành về mức tăng, giảm giá xăng dầu. Hiện người “nắm giữ” (điềuhành) thị trường xăng dầu là Bộ Tài chính, Bộ Tài chính bảo tăng thìchúng tôi tăng, nói giảm chúng tôi giảm”.

Vẫn chờcơ chế minh bạch

Trên thực tế,khi triển khai thực hiện Nghị định 84 về kinh doanh xăng dầu, cả các cơ quanquản lý và DN đầu mối, các chuyên gia kinh tế đều nhìn thấy có quá nhiều bấtcập. Ông Phạm Minh Thụy - Viện Kinh tế - Tài chính cho rằng: Để đảm bảo ổnđịnh mặt bằng giá, thời gian qua, NĐ 84 có lúc đã không được thực thi. Nhànước thực tế là đã can thiệp vào giá thông qua các công cụ tài chính làm chohệ thống giá xăng dầu trong nước bị bóp méo.

Một bất cập nữalà việc tính giá cơ sở dựa trên giá CIF bình quân 30 ngày lấy theo giáPlatt’s Singapore chỉ mang tính ước lệ, là định hướng xem xét sự biến độnggiá, nhưng giá mua xăng dầu thực tế của DN vào từng thời điểm sẽ khác nhaukhá nhiều so với giá này. “Việc lấy giá cơ sở làm căn cứ để tính lỗ, lãi củaDN là không hợp lý” - ông Thụy nói. Thực tế đã chứng minh là DN khi thấy giábán lẻ thấp hơn giá cơ sở là kêu lỗ; ngược lại, thấy giá xăng dầu thế giớigiảm, dư luận trong nước lại phản ứng khi chưa thấy giá bán lẻ xăng dầu giảmngay, vì còn độ trễ.

Để minh bạch giáxăng dầu, Chính phủ cần quy định quy chế tính giá, các khoản thu và tỉ lệlợi nhuận cho DN (không ấn định khoản lợi nhuận định mức như nhau 300đ/lítnhư hiện nay), quy định các khoản nộp thuế, trích quỹ bình ổn là số tuyệtđối. Còn lại để cho DN quy định mức giá bán lẻ như công thức tính giá cơ sởhoặc Chính phủ áp giá trần bán lẻ xăng dầu trong bối cảnh thị trường xăngdầu vẫn còn DN độc quyền chi phối.   

Theo Hồng Quân
Lao động