Chậm nộp thuế: chịu lãi suất 1%/ngày

Đó là các chế tài mà Ủy bantài chính ngân sách yêu cầu phải siết chặt hơn so với dự án sửa đổi LuậtQuản lý thuế  mà Bộ Tài chính vừa trình sáng nay, 20/3 tại cuộc họp của Ủyban thường vụ Quốc hội.

Theo dự thảo này, vấn đề quảnlý nợ thuế sẽ được quy định nghiêm ngặt hơn. Ví dụ, liên quan tới thời hạnnộp thuế xuất nhập khẩu, Bộ Tài chính- cơ quan soạn thảo đã dự kiến bắt buộcngười nộp thuế  phải nộp thuế trước thời điểm thông quan hoặc giải phónghàng.

Nếu có bảo lãnh thì doanhnghiệp có thể được thông quan, giải phóng hàng hóa trước nhưng phải chịu lãichậm nộp là 0,05%/ngày tính trên số tiền thuế chậm nộp.

Bộ Tài chính cho hay, đa sốcác nước đều không cho nợ thuế đối với hàng nhập khẩu và đều phải nộp thuếtrước khi nhận hàng, như Thái Lan, Nhật Bản, Hoa Kỳ, Lào, Campuchia. Một sốnước cho chậm nộp thuế nhưng phải có bảo lãnh như Anh, hoặc chậm nộp vớiđiều kiện phải có tài khoản do cơ quan hải quan quản lý, ví dụ như ởNewzeland.

Kê khai sai thuế sẽcó thể bị phạt tăng lên gấp đôi hiện nay (ảnh: theo DDDN)

Trong khi tại Việt Nam,do cơ chế thông thoáng trong việc thành lập doanh nghiệp, doanh nghiệplại có thể không thường xuyên thực hiện xuất nhập khẩu nên đã có tìnhtrạng lợi dụng chính sách để chây ỳ nợ thuế. Thậm chí, có trường hợpdoanh nghiệp nợ thuế rồi bỏ trốn hoặc tự giải thể. Điều này cũng gây nênsức ép cạnh tranh bất lợi cho hàng hóa sản xuất trong nước so với hàngnhập khẩu.

Đối với trường hợp các doanhnghiệp khó khăn, nợ tiền thuế quá lâu đến mức vượt cả khả năng nộp đủ thuếmột lần, bộ này cũng đề nghị nên cho phép doanh nghiệp được nộp dần số tiềnnợ thuế làm nhiều lần trong một khoảng thời gian 12 tháng, nhưng có tính lãichậm nộp và phải có bảo lãnh của ngân hàng. Mức lãi suất chậm nộp cho tiềnnợ thuế cũng là 0,05%/ngày.

Theo Bộ Tài chính, quy địnhnày vừa sẽ đảm bảo thuận lợi cho doanh nghiệp, vừa đảm bảo thuế được nộp vàongân sách Nhà nước.

Đây cũng là bài học kinhnghiệm tham khảo ở nhiều nước trên thế giới. Ví dụ tại Malaysia, lãi nộpchậm là 10-15%/năm, Singapore có lãi chậm nộp thuế là 5-12%/năm, Trung Quốccó  mức lãi cơ bản là 5,35% và nếu chây ì quá 1 tháng, sẽ tăng thêm1%/tháng.

Tuy nhiên, Ủy ban tài chínhngân sách không đồng ý với mức lãi chậm nộp thuế xuất nhập khẩu và yêu cầucần nâng mức này lên là 1%/ngày.

Lý do là vì có nhiều doanhnghiệp hiện đang gặp khó vì không tiếp cận được vốn vay. Quy định mức phạtchậm nộp thuế là 0,05%/ngày là thấp, một số doanh nghiệp đã cố tình chiếmdụng  tiền thuế, chấp nhận bị phạt chậm nộp, gây khó khăn cho thu ngân sách.

Bên cạnh đó, Ủy ban tài chínhngân sách cũng yêu cầu bổ sung nội dung sửa đổi, phải tăng mức phạt đối vớihành vi kê khai sai so với mức hiện hành. Theo luật hiện nay, nếu kê khaisai dẫn tới thiếu số tiền thuế phải nộp, hoặc được hoàn thuế nhiều hơn mứcđược hoàn thì sẽ bị xử phạt 10% số tiền thuế nộp thiếu hoặc hoàn thừa đó.Tuy  nhiên, Ủy ban tài chính ngân sách đề nghị phải tăng mức xử phạt lên 20%để đảm bảo tính răn đe.

Ngoài ra, Ủy ban cũng đề nghịcần tăng mức phạt người trốn thuế lên là khoản tiền gấp 2-3 lần số tiền thuếđã trốn thay vì mức 1-3 lần như hiện nay.

Tuy nhiên, bộ trưởng VươngĐình Huệ giải trình cho rằng: "Việc tính lãi phạt chậm nộp thuế, nợ thuếphải hết sức cân nhắc. Mức 0,05%/ngày là đã tính toán kỹ vì cũng là tươngđương 18,25%/ năm sau thuế. Mức này bằng 23,5%/năm so với chi phí trướcthuế, là cao hơn rất nhiều ngân hàng. Răn đe nhưng phạt cao quá quá sức chịuđựng sẽ sinh tiêu cực cho cán bộ thuế".