Tăng lãi suất để chống lạm phát là đúng nhưng lãi suất cao do cách thức bơmtiền không đúng địa chỉ từ NHNN là điều DN không thể hiểu nổi.
Đầu năm có dịp ngồi bàn tròn với nhiều CEO (giám đốcđiều hành), trong đó có không ít vị học rất bài bản ở nước ngoài, tôithấy có nhiều điều đáng để suy ngẫm.
Dòng tiền vẫn qua “thương lái tiền tệ”
Nhiều DN có những ước mơ thật đơn giản. Họ muốn biếtthật cụ thể, chẳng hạn thời gian ngắn sắp đến tỉ giá có còn tăng haykhông, lãi suất rồi sẽ ra sao. Họ mong sự tăng giảm này tuân theo nhữngnguyên tắc của thị trường.
Tăng lãi suất để chống lạm phát là điều không có gìphải bàn cãi nhưng lãi suất cao do méo mó và cách thức bơm tiền khôngđúng địa chỉ từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN) lại là điều không thể hiểu nổiđối với DN. Họ không biết vì sao lại diễn ra tình trạng này nhưng điềulàm họ ngạc nhiên nhất là vì sao đây là điều ai cũng thấy được nhưngkhông ai giải quyết?
Theo lẽ thường, tiền bơm từ ngân hàng trung ương cácnước đều có chủ đích, với đối tượng thụ hưởng chính mà ngân hàng trungương muốn hướng đến là ai, quy mô và thời điểm bơm hoặc hút tiền về làthế nào. Còn ở Việt Nam, chẳng lẽ do đặc thù riêng nên tiền bơm từ NHNNchủ yếu phải qua tay các “lái buôn” là ngân hàng quốc doanh rồi mới đếntay thị trường?
DN mong có câu trả lời
Đợt điều chỉnh tăng tỉ giá mới đây, Chính phủ vẫn cònnợ DN nhiều câu trả lời. Quyết định tăng mạnh tỉ giá có làm cho lạm phátvượt mức 7% như cam kết của Chính phủ? Thậm chí báo chí trong nước đưatin Eurocham còn đưa ra khả năng lạm phát 2011 sẽ vượt 10%.
 |
| Điều chỉnh tỉ giá, tăng lãi suất cần được nhiều biện pháp kèm theo để ổn định thị trường (Ảnh: HTD) |
Thực hư thế nào? Các DN cần câu trả lời từ phía Chínhphủ. DN tin rằng rồi đây Chính phủ sẽ có cách nghiêm trị hay tìm ra đượcchiêu thức đối phó với hành vi té nước theo mưa, sẽ không còn việc Chínhphủ vay nợ quốc tế với giá rẻ thay cho các tập đoàn nhà nước, Chính phủsẽ không còn dè dặt với các ngân hàng phá rào làm méo mó lãi suất. Tinchắc như thế, DN mới không có tâm lý đưa hết những bất định và rủi rovào trong giá bán dù biết rằng làm như thế thì họ cũng đâu được lợi lộcgì.
Nếu mục tiêu lạm phát lại cứ được điều chỉnh liên tụcnhư thông lệ, với những lý giải từ những nguyên nhân khách quan do giáthế giới tăng, thì hãy nhìn xem các nước quanh ta cũng có khác gì mìnhđâu mà mục tiêu lạm phát vẫn trong tầm kiểm soát. Thậm chí các nước cònkhông có được niềm tự hào với những tập đoàn mạnh của Nhà nước làm nòngcốt để hỗ trợ Chính phủ trong những thời khắc khó khăn như Việt Nam.
Chưa nói đến hành động cụ thể sau này thế nào, điềuđơn giản mà các DN mong muốn là cùng với điều chỉnh tỉ giá hay tăng giáđiện, than, xăng…, Chính phủ phải đưa ra một chương trình hành động thậtcụ thể để giải thích cho thị trường và các DN rằng Chính phủ sẽ có nhữngbước đi mang tính bước ngoặt để giảm những tác động không mong muốn củaviệc tăng tỉ giá hoặc giá điện, than, xăng, dầu sắp tới.
Chẳng hạn,chuyện trước mắt thật dễ giải quyết là đến khi nào sẽ chấm dứt tìnhtrạng lãi suất cao do méo mó trong hệ thống ngân hàng. Dường như đây làchuyện nhạy cảm nên không mấy ai dám đề cập đến nơi đến chốn. Nếu câuhỏi này vẫn còn được tiếp tục đặt ra thì kỳ vọng kiểm soát, giảm thiểulạm phát khó lòng giải quyết.
Cần tăng trách nhiệm sau mỗi lần điều chỉnh
Cú sốc tăng tỉ giá và lãi suất vừa qua, rất tiếc, lạithiếu đi những giải trình đến nơi đến chốn. Chúng ta chỉ mới thấy lãnhđạo ngành tài chính tiền tệ đưa ra lời giải thích mang tính trấn an làchính. Điều quan trọng là Chính phủ phải có kế hoạch thật toàn diện đểDN và công chúng tăng niềm tin vào đồng tiền Việt Nam.
Động thái tăng tỉgiá vừa qua được các phương tiện truyền thông thế giới đánh giá khá cao.Song họ đều cho rằng động thái này chỉ mới là một nửa của giải pháp. Mànửa giải pháp thì không phải là giải pháp. Nếu Chính phủ không có nhữngkế hoạch toàn diện đi kèm, e rằng môi trường đầu tư của chúng ta khóđược cải thiện trong mắt các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
DN mong chờ gì ở Chính phủ trong thời điểm khó khănnày? Thật đơn giản. Trước mắt cái gì vô lý phải làm cho nó bớt vô lýhơn. Chẳng hạn tiền mà NHNN bơm ra thị trường phải đúng địa chỉ để chấmdứt tình trạng “thương lái tiền tệ” mua rẻ bán đắt lãi suất nhờ vị thếđộc tôn. Điều đơn giản cuối cùng là các chính sách vĩ mô phải giúp cácDN yên tâm theo đuổi chuyện làm ăn, kinh doanh của mình.
GS-TS Trần Ngọc Thơ
Theo Pháp luật TPHCM
