Trong vòng 10 ngày vừa qua tôi cảm thấy rất băn khoăn nhân hai sự kiện liên quanđến ngân hàng.
Nhả vàng miếng,dấu hiệu gì?
Thứ nhất, báo chí đưa tin Ngân hàng Đông Á đã sáng tạo ra chiếc máy ATM vàng,tức là đã lắp ráp được máy ATM có thêm chức năng bán vàng miếng. Đông Á có kếhoạch sản xuất và lắp đặt tiếp 50 chiếc ATM vàng nữa.
Sáng tạo kỹ thuật để chiếc ATM có thể nhả ra các miếng vàng không mấy phức tạp, sángtạo ra sản phẩm bán vàng miếngqua ATM quả thực độc nhất vô nhị ở Việt Nam và có lẽ cả trên thế giới.
Nhưng tôi không bị sốc vì các sự sángtạo có một không hai đó mà vìtai họa mà nó có thể mang lại cho hệ thống ngân hàng và nền kinh tế Việt Nam.
Vàng được dùng làm công cụ lưu trữ giá trị và cũng có thể được dùng làm công cụthanh toán. Nhìn từ khía cạnh đó, vàng thực sự là một loại tiền. Những ai trên30 tuổi đều còn nhớ thời lạm phát phi mã vào các năm 1980, nhân dân mất lòng tinvào VND, và vàng đã trở thành công cụ thanh toán khá phổ biến.
Mua bán bất động sản chủ yếu được tính và thanh toán bằng vàng. Rồi VND lấy lạiđược uy tín, thanh toán bằng vàng bớt đi song vàng vẫn còn phổ biến như công cụlưu trữ. Lạm phát tăng cao vài năm qua, vàng lại càng lấy lại vị thế, nhất làqua sự nở rộ của các sàn vàng. Ngân hàng nhà nước rất khó kiểm soát loại tiềnnày và rồi nhà nước cũng phải đóng cửa các sàn vàng.
Ngoài đồng tiền chính thức VND, USD và vàng là hai loại tiền khác khá phổ biến ởViệt Nam. Nền kinh tế nước ta bị đô la hóa và vàng hóa một cách trầm trọng.Chẳng nước phát triển lành mạnh nào để cho tình trạng đó xảy ra, vì nhà nước khóquản lý, chính sách tiền tệ còn ít dư địa hoạt động và có thể gây ra các rốiloạn nghiêm trọng trong nền kinh tế.
 |
| (Ảnh: VNE) |
Sự hiện diện của quan chức cao cấp của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tại buổi khaitrương ATM có thể nhả vàng miếng cho thấy dường như có sự ủng hộ cho việc dùngloại đồng tiền này. Đấy là một dấu hiệu rất xấu trước các giới chức tiền tệ quốctế cũng như các nhà đầu tư nước ngoài.
Không rõ các quan chức ấy có hiểu ý ngầm mà sự hiện diện của họ có thể gây rahay không? Lãnh đạo ngân hàng đưa ra sáng tạo này có ý thức được việc làm củamình? Trước các giới chuyên môn, các nhà đầu tư, họ đã làm một cuộc quảng cáorất tồi tệ về chính mình, về ngân hàng mình và về Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Tôi nghĩ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nên siết chặt việc quản lý vàng miếng vàcấm ngặt những sáng tạo tai họa như vậy, bắt ngân hàng đó tháo dỡ ngay chiếc ATMvàng này khi còn chưa muộn.
Mỗi hành động có thể gây ra nhiều tác động. Nhìn thấy các tác động phụ tai họacũng phải là cân nhắc của các quan chức và cơ quan quản lý.
Biện pháp hànhchính, hãy cẩn trọng
Việc thứ hai, cũng có thể có các tác động phụ mà những người soạn và người kývăn bản điều hành có thể chưa lường hết. Đó là Chỉ thị số 1875/CT-TTg ngày11-10-2010. Chỉ thị gồm chín điểm yêu cầu các bộ, các địa phương thực hiện cácbiện pháp nhằm thúc đẩy sản xuất, tiết kiệm, tăng lượng cung ứng hàng hóa, kiểmsoát giá cả, kiểm soát lượng cung tiền cũng như tăng trưởng tín dụng.
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bất ngờ tăng mạnh trong tháng 9. Để ngăn chặn lạmphát tăng cao, đã ra đời chỉ thị trên. Các biện pháp nêu trong chỉ thị là nhữngviệc cần làm, song cách làm bằng các biện pháp hành chính chưa chắc đã có hiệuquả như mong muốn.
|
Sau đây sẽ chỉ bàn đến khía cạnh có thể chưa hiểu hết, chưa lường hết của biệnpháp cuối cùng nêu trên. Chỉ thị viết, "Ngân hàng Nhà nước Việt Nam... nghiêncứu để có chính sách, cơ chế phù hợp cho phép cácngân hàng thương mại có thể rút nhanh tiền ra khỏi lưu thông đểgiảm bớt áp lực tăng giá,..."(NQA nhấn mạnh).
Đây là một hướng dẫn khó hiểu và có thể gây ra hiểu lầm.
Ngân hàng thương mại làm thế nào có thể rút tiền nhanh ra khỏi lưu thông? Họ cóthể tăng lãi suất tiền gửi và giảm lượng cho vay. Nhưng như thế mâu thuẫn vớiđòi hỏi cũng nêu ở chính điểm 4 của chỉ thị yêu cầu ngân hàng nhà nước "điềuhành để từng bước giảm lãi suất tín dụng". Tôi nghĩ chẳng ngân hàng thương mạinào lại tuân thủ các biện pháp hành chính như vậy.
Thực ra, việc rút tiền khỏi lưu thông là việc của Ngân hàng Nhà nước bằng tăngdự trữ bắt buộc, bằng phát hành tín phiếu với lãi suất hấp dẫn,… chứ đâu phảiviệc của các ngân hàng thương mại.
Nguyễn Quang A
Theo Tiền Phong
