Thông tư 04/2011/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước vừa ban hành ngày 10/3 vừaqua (trong đó có quy định về mức lãi suất tối đa đối với tiền gửi rút trướchạn) được cho là sẽ chấm dứt cuộc đua lãi suất huy động VND tại các ngânhàng thương mại hiện nay.
Cụ thể theo Thông tư này, tổ chức tín dụng (TCTD) áp lãi suất tối đabằng mức lãi suất tiền gửi không kỳ hạn thấp nhất của TCTD theo từngđồng tiền trong trường hợp tổ chức, cá nhân rút tiền gửi trước hạn; mứclãi suất tiền gửi không kỳ hạn này là thấp nhất tại thời điểm tổ chức,cá nhân rút tiền gửi trước hạn.
Tiền gửi bao gồm các hình thức tiền gửitiết kiệm có kỳ hạn, tiền gửi có kỳ hạn, chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu,tín phiếu, trái phiếu và các hình thức nhận tiền gửi khác của tổ chức(trừ TCTD), cá nhân theo quy định tại Khoản 13, Điều 14 của Luật cácTCTD.
Hiện nay, mức lãi suất không kỳ hạn phổ biến tại các ngân hàng thương mạiđang dao động trong khoảng 2,4 - 3,6%/năm. Đáng chú ý, mức lãi suất kịchtrần 14%/năm được nhiều ngân hàng áp dụng cho cả kỳ hạn 1 tuần và 2 tuần.Với kỳ hạn 1 tháng, nhiều ngân hàng cũng áp dụng mức lãi suất cao ngấtngưởng từ 12,8 - 14%/năm.
Trước đây, khi đến hạn mà khách hàng không ra rút tiền, các ngân hàng thươngmại chỉ tự động chuyển sổ tiết kiệm của khách hàng thêm một chu kỳ mới (cùngloại kỳ hạn ban đầu), đến kỳ tiếp theo, nếu muốn tiếp tục gửi, khách hàngbuộc phải ra ngân hàng để đổi sổ, nếu không sẽ bị chuyển sang loại không kỳhạn.
Nhưng đến nay, theo quy định mới, ngân hàng sẽ liên tục tự động chuyển sổtiết kiệm của khách hàng sang chu kỳ mới, cho đến khi nào khách hàng có yêucầu khác. Như vậy, sự linh hoạt của các sản phẩm tiết kiệm và các mức lãisuất (hiện đều gần mức trần 14%/năm) sẽ vẫn cho người gửi tiền nhiều lựachọn.
 |
| Người gửi tiền sẽ không còn cơ hội “lướt sóng” tiền gửi tiết kiệm, theo kiểu đứng núi này trông núi nọ (Ảnh: Dân trí) |
Không những thế, theo các chuyên gia thì các ngân hàng thương mại đã tậndụng dòng sản phẩm rút gốc linh hoạt trước đây để “lách” quy định chỉ đượcsử dụng 30% vốn ngắn hạn để cho vay trung - dài hạn của Ngân hàng Nhà nước(Thông tư 15/2009/TT-NHNN). Với sản phẩm này, khách hàng có thể rút tiền gửibất cứ lúc nào (trừ số tiền lớn tới tiền tỷ) mà vẫn được hưởng mức lãi suấttheo thời gian thực gửi nên theo các chuyên gia thì phải xếp sản phầm nàyvào loại tiền gửi không kỳ hạn.
Thực chất, khi gửi tiền mà được rút gốc linhhoạt, phần lợi chủ yếu thuộc về khách hàng vì có thể rút bất cứ lúc nào(thậm chí chuyển sang gửi tiết kiệm ở ngân hàng khác với mức lãi suất caohơn) mà vẫn không bị ngân hàng áp theo lãi suất không kỳ hạn. Người gửi tiềncũng vì thế mà chọn lựa sản phẩm tiền gửi rút gốc linh hoạt này. Vô hìnhchung, ngân hàng thương mại nhận lấy khó khăn về thanh khoản khi phải trảlãi cao cho khách hàng rút trước hạn.
Do tính linh hoạt thái quá của dòng sản phầm này mà ngân hàng cũng khó hútvốn trung-dài hạn. Để gia tăng tiền gửi và giữ khách, các ngân hàng buộcphải chạy đua huy động vốn bằng các chiêu như thỏa thuận ngầm hoặc “mặc cả”lãi suất với khách hàng. Từ đó nảy sinh những bất ổn trên thị trường do cạnhtranh lãi suất.
Với Thông tư 04 mà Ngân hàng Nhà nước mới ban hành, theo ông Lê Quang Trung,Phó Tổng giám đốc kiêm Giám đốc Khối nguồn vốn và ngoại hối Ngân hàng TMCPQuốc tế, đây là hành động nhằm mục đích bình ổn mặt bằng lãi suất của thịtrường, tránh sự cạnh tranh không minh bạch giữa các ngân hàng. Người gửitiền cũng không còn cơ hội “lướt sóng” tiền gửi tiết kiệm, theo kiểu đứngnúi này trông núi nọ.
Tuy nhiên, một số chuyên gia ngân hàng cho rằng, hiện tâm lý lo ngại lạmphát cao vẫn tồn tại trong đa số người dân nên hiện tượng gửi tiết kiệm cókỳ hạn siêu ngắn sẽ có nguy cơ tăng. Điều này sẽ gây khó khăn cho các ngânhàng thương mại (phần vì các ngân hàng muốn cho vay trung và dài hạn là chủyếu trong khi tiền gửi kỳ hạn ngắn lại được nhiều khách hàng chọn lựa). Chưakể, mức trần lãi suất 14%/năm cũng đang là rào cản đối với các ngân hàngtrong việc hút vốn.
Lãnh đạo một ngân hàng thương mại cổ phần cũng thừa nhận, vấn đề quan trọngnhất hiện nay là ổn định kinh tế vĩ mô, tăng niềm tin trong dân. Chính phủvà NHNN đã và đang có những giải pháp đồng bộ để kiểm soát lạm phát, cácngân hàng thương mại cần đồng lòng đưa lãi suất huy động về với quy luật: kỳhạn càng dài, lãi suất càng cao.
Khách hàng khi gửi tiền tại ngân hàng cũngnên cân nhắc, chọn lựa kỹ kỳ hạn gửi phù hợp với nhu cầu sử dụng tiền củamình, tránh bị áp mức lãi suất thấp khi phải rút trước hạn.
Theo Kim Chi
Dân trí
