Ngà ôm con vào lòng. Cô nâng bầuvú nõn nà ấm áp lên, nhẹ nhàng đút núm vào miệng con. Đôi môi của bé như haicánh hoa hé ra chóp chép. Dòng sữa có mùi thơm ngọt ngào, mát lành chảy vào cổlàm thằng bé nằm yên. Ngà ngắm nhìn con với ánh mắt yêu thương và cả nỗi niềmtrầm uất dồn nén trong lòng. Ngà đã nhận ra những nét đặc trưng không thể nàonhầm lẫn trên gương mặt nó. Lòng cô đau nhói. Những giọt nước mắt ứa ra nóng hổichảy thành dòng lăn trên gò má: "Con ơi, con bú dòng sữa ngọt của mẹ. Mẹ mongcon chóng lớn khôn. Mẹ biết rồi đây con bú dòng sữa đắng chát, dòng sữa chua caycủa cuộc đời. Những dòng sữa ấy sẽ dạy con đứng vững giữa dòng đời nghiệt ngãcon ạ. Lúc ấy con sẽ hiểu lòng mẹ...".
Cú sốc như trận sóng thần ào đếnvùi dập cuộc đời Ngà, rồi nó cũng tan dần đi. Cái chân chất sâu xa của con ngườinhư trầm tích trong lòng đất thì đọng lại, lắng xuống làm cho Ngà như khôn, chínhơn. "Dù sao thì bố nó vẫn đó. Mà mang tiếng xấu thì đã xấu rồi...". Bây giờ nóđây. Thương nó lắm. Nó có tội tình gì. Ngà ôm chặt lấy con. Nghe con nuốt từngngụm sữa như nghe được chính nhịp con tim mình đang truyền sự sống sang con timbé bỏng của nó. Ngà đọc sách, cô đã biết ra nhiều điều. Ngà biết rằng con timcủa người nào chỉ to bằng bàn tay của người đó nắm chặt lại. Con tim của mìnhbiết phập phồng rung động, biết rạo rực yêu thương, biết đớn đau hờn tủi.... Còncon tim của nó đây chỉ bằng ngón tay cái, đã biết gì đâu. "Con ơi, rồi đây khicon lớn khôn có lúc con sẽ nghĩ về mẹ. Mẹ sinh con ra làm gì! Mẹ cho con bú mớm,nuôi nấng con để làm gì! Con khổ. Con làm cho đời mẹ khổ vì con. Người đời chêcười mẹ. Người đời khinh rẻ con. Sao mẹ không nạo bỏ con đi khi còn là cục máubất hạnh để mẹ không phải suốt đời mang nỗi nhục vì con".
Ngà xót xa hối hận về phút nôngnổi ấy. Đứa cấy giọt máu vào lòng Ngà đã lặn mất tăm rồi. Hắn lẩn trốn Ngà, cónghĩa là hắn chối bỏ đứa con của hắn. Những lúc ấy, người mà Ngà nhớ đến nhất làThắng. Thắng đang ở trên miền biên cương xa tít tắp. Ngà muốn kêu to lên chothấu đến trên ấy. Anh Thắng ơi! Anh nguyền rủa em đi. Anh xem em như một thứ rácrưởi, dơ bẩn của xã hội đi. Em quỳ lạy anh. Anh rủa réo em thế nào em cũng chấpnhận. Nhưng anh ơi. Anh hiểu cho lòng em. Không phải em phụ bạc anh. Em đã chảynhiều nước mắt trong những đêm không ngủ vì nhớ thương anh. Chỉ vì một phút nhẹdạ, em không ngăn cưỡng được... Giờ đây em hối hận, em tự căm giận sự hư đốnbuông thả của mình để đến nông nỗi này. Anh Thắng ơi!...
Ngà đã yêu Thắng. Ngày Thắng nhậpngũ lên Đồn Biên phòng vùng Tây Trang canh giữ đất núi biên cương, bố mẹ Thắngđã chạm ngõ, bỏ trầu "rào cửa". Nhưng rồi người bạn thân cùng phố trước đây họccùng trường phổ thông với Thắng, với Ngà là Sở đã gây ra cơ sự này.
Sở là sinh viên Đại học. Sở đangthời kì đi thực tế vẽ kiến trúc đình chùa ở các vùng quê để làm bài tốt nghiệp.Sở rủ Ngà cùng đi. Một lần trên đường về, Sở rủ Ngà vào vũ trường xem nhảy. Lầnđầu Ngà được nghe tiếng nhạc sao mà rộn ràng đến thế. Tiếng nhạc làm đảo lộn mọisuy nghĩ, mọi tâm tưởng trong đầu. Tiếng nhạc làm cho đôi chân rậm rật, làm chođôi tay quờ quạng, làm cho đôi môi mấp máy, đứng ngồi không yên. Con tim rạo rựclên với những dư âm tiếng hát lả lơi. Rồi dưới ánh đèn xanh tím chập chờn như ởcõi âm ty, các vũ nữ mông vổng lên ngực ưỡn ra, những cặp đùi trần nõn nà ấp vàonhau lắc lư, quằn quại... Cánh con trai rào rào nhảy cẫng lên như bị kiến đốt,ngửa cổ dán mặt vào đấy. Chúng ngúc ngắc đầu giống như nong tằm ăn rỗi hướng vềngọn dâu non. Ngà nóng bừng mặt. Người rực lên. Mắt hoa. Tâm trí rối bời. Nhữngđộng tác gợi cảm đó cứ níu chân, giữ hồn hai người lại. Khuya, về đến đoạn vượtqua đường sắt rẽ vào thành phố, Sở dừng xe máy rủ Ngà ngồi nghỉ trên vạt cỏnon... Rồi đầu óc mụ mẫm, đần độn đi, người nhũn ra. Ngà không còn cầm cự nổi.Trời sao mênh mông, nghìn năm trong chớp mắt. Và cái chuyện "khôn ba năm dại mộtgiờ" xảy ra.
 |
| Minh họa: Lê Trí Dũng. |
Khi cái bụng đã lùm lùmthì Ngà thẫn thờ, lo sợ. Ngà nói với Sở. Sở thản nhiên, ậm ờ, bình chânnhư vại: "Anh sẽ liệu, em yên tâm đi". Ngà thấy sự bất hạnh đã đến. Ngàkhóc lóc, dồn giục: "Anh liệu bằng cách nào". Cậu sinh viên có nước datrắng trẻo, môi mềm nói dẻo quẹo, lần khân: "Em chờ, bố mẹ anh đang thuxếp".
Cái thai ngày càng già tháng"máy" càng nhặt, Ngà như ngồi trên đống lửa: "Anh! Còn chờ đến bao giờ nữa?". Sởnhếch mép cười gượng gạo, ấp úng: "Thì em cứ từ từ, rồi đâu sẽ vào đấy mà...".Khi nước đã đến chân, Sở mới thú thật việc tày trời đó với bố mẹ. Nghe thủng câuchuyện, mẹ anh riết róng: "Tao nói cho mày biết, nhà này không có cái loại chợbúa, có nghé rồi cưới cả mẹ lẫn con đâu nhá. Tao cũng hỏi thật mày, có phải concủa mày không hay là nó ăn ốc mày đổ vỏ đấy". Bố anh trừng mắt: "Tao là cán bộphường, mày làm thế, tao còn mặt mũi nào để quan trên nhìn xuống, dân phườngtrông vào. Tao chỉ có mình mày. Tao đã công cốc mất toi rải hàng chục triệu chocả trăm đám cưới rồi. Tao cứ đinh ninh việc cưới hỏi của mày sẽ làm rạng rỡ chocái mặt tao, làm danh giá cho cái nhà này. Bây giờ mày trở chứng như thế thìthiệt đơn, thiệt kép mất cả chì lẫn chài rồi con ơi là con". Sở chưa kịp phântrần thì mẹ anh đã sấn sổ đến gí ngón tay vào trán con trai. Bà nghiến răng,căng lưỡi mắng té tát: "Mày định cưới nó thì quyến nhau cuốn gói tìm chỗ mà xéo,tìm ổ mà nằm. Tao coi như không có mày. Không chi một đồng xu nào cho mày...".
Thế là Sở chỉ còn cách chạy làng,đánh bài chuồn, tránh mặt Ngà. Sở khóa máy điện thoại di động. Sở lặn một hơimất tăm vào tận Vũng Tàu, lên tận Lào Cai thăm ông chú, bà cô.
Bố mẹ của Ngà thương con muốn votròn mọi chuyện. Ông bà chịu nước lép đến gặp bố mẹ của Sở thưa chuyện. Ông bànói rằng đã lỡ làng ra thế, con dại cái mang, đã trót thì phải trét để khỏimiệng tiếng thế gian. Rồi vài lần nữa bố mẹ Ngà lại sang, lại bàn hết nước hếtcái rằng ông bà mở lòng nhân ái thương lấy chúng nó, lành thì làm gáo, vỡ thìlàm muôi. Ông bà cho hai đứa đăng ký để đứa con có bố rồi sau đó chúng nó chiatay nhau. Đời chúng còn dài...
Bà mẹ chàng sinh viên với thái độtrịch thượng, cong cớn mắng xơi xới. Bà nghĩ rằng, nhà bà đã cầm con dao đằngchuôi rồi. Bà chỏng vảnh. Giọng bà the thé. Bà chỉ tay vào Ngà đang ngồi cúi mặtkhóc nức nở: "Tôi nói cho cô biết, đàn ông như cái nơm gặp nơi nào úp được thìngười ta cứ úp. Mình là đàn bà con gái phải biết giữ thân chứ. Cô không giữ đượclà việc của nhà cô. Mà tôi nghe nói cô đi lại bờm xơm với nhiều người chứ đâu cómột mình thằng Sở nhà này". Mặt bà sa sầm. Bà bĩu môi. Hai vệt lõm hằn sâu haibên khóe miệng kéo dài xuống tận cằm. Các cụ dạy rồi đó là loại mồm "lượng xàxuất khẩu": "Hay là cô lang chạ mười phương rồi đến đây vu oan giá họa cho nhànày đấy...". Nói xong, bà lật đật chạy vào bếp xúc một bát gạo lẫn muối ném vungra sân, ra cửa.
Ngà đứng bật dậy. Hai vai cô runlên vì tức giận. Cô đưa mu bàn tay gạt những giọt nước mắt đục, dính như keo ứara quanh bờ mi: "Đã đến nông nỗi này thì tôi không còn giữ thể diện nữa". Ngàquay mặt về phía bố mẹ mình: "Con xin phép bố mẹ, con phải nói cho bà này mởmắt. Đây là con của anh Sở dòng máu của nhà bà. Anh Sở hèn hạ không xứng mặtthằng đàn ông đã phủi tay bỏ chạy. Nhà bà vô phúc cũng trở mặt không nhận giọtmáu của mình. Con tôi. Tôi đẻ. Tôi nuôi. Dù phải bế nó đi ăn xin, mẹ con tôicũng nuôi nhau". Nét mặt tươi tắn, dịu hiền thời con gái của Ngà thoắt trở nênđáo để chưa từng thấy. Đôi mắt cô cháy rực lên như hai đốm lửa. Cô nói méo cảtiếng: "Bà nhớ nhá. Đừng có cạn tàu ráo máng. Trời có mắt. Chờ đấy".
*
Theo tập tục từ xa xưa ông bàtruyền lại khi sinh con, người mẹ lấy nhọ ở ông đầu rau đánh lên mặt nó để "trừtà ma quấy nhiễu". Nay thì Ngà ấn ngón tay cái vào hộp son môi rồi chấm đẫm lêntrán con, in rõ dấu vân tay như để "khẳng định chủ quyền nó là của mình". Ngàđặt tên con là Thương. Cái tên gói trọn nỗi lòng trắc ẩn của người mẹ. Ngà khaisinh nhập hộ cho con mang họ của mình: Nguyễn Văn Thương.
Cháu Thương đầy ba tháng, chắcmẩm, chuyện đã trơn bọt lọt lạch. Sở từ Vũng Tàu lò dò ra. Xuống ga tàu hỏa, Sởxách túi lững thững men theo đường sắt, đến vạt cỏ non thì vượt ngang sang. Điqua vạt cỏ rồi, Sở tần ngần ngoái lại nhìn. Cử chỉ ấy như nhắc điều gì đó thứcdậy trong lòng anh... Bước chân anh khựng lại. Anh thẫn thờ lắng nghe tiếng trẻcon khóc từ dãy phố bên kia vọng sang. Mắt anh như mờ. Tai anh như lảng... Anhnằm gọn trong bánh sắt con tàu lao tới. Phải mất mấy tiếng đồng hồ sau xe cẩumới đến. Xe cẩu phải nhấc bổng cả toa tàu lên, người ta mới kéo được thi thể anhra. Thật là thảm khốc. Ai cũng kinh hoàng.
Bữa đưa tang Sở, Ngà nghỉ đi làm,cô ngồi nhà ôm bé Thương vào lòng. Ngà tủi thân, thương mình một phần thì thươngcon đến trăm phần. Ngà khóc. Ngà đã được nghe ông bà nói rằng ở đời phúc thìkhuất nẻo nào cũng tìm đến mà họa thì dây mơ, rễ má mấy đời cũng không tha. Thếcác cụ, các kỵ nhà mình xưa có ai gieo tai họa gì cho thiên hạ không mà đời mìnhchuốc lấy quả báo tiền oan nghiệp chướng này. Ngà ôm chặt bé Thương. Vẻ mặt Ngànão nề. Ngà nhìn trân trân vào gương mặt, vào vành môi của bé, thở dài. Bất giácNgà lấy mảnh vải sô trắng gấp lại buộc lên đầu con. Đôi tay ngập ngừng run rẩy.Bé Thương nằm im trong vòng tay, gục đầu vào bầu vú ấm áp của mẹ. Tội nghiệp, nóđâu biết sự đen bạc đáng nguyền rủa người lớn gây nên mảnh vải sô oan nghiệtbuộc vào cuộc đời nó. Bú no, bé nhả vú mẹ mở mắt nhìn ra phía ánh sáng. Mắt bélơ mơ không biết nhìn vào đâu, không dừng lại chỗ nào... "Con ơi, có phải rồiđây cuộc đời con cũng sẽ không biết nhìn vào đâu mà chỉ bấu víu vào người mẹ bấthạnh này...". Giây phút đó hai mắt Ngà mờ nhòa như có màn sương chiều đông u ám.
*
Hầu như đêm nào, bố mẹ của Sởcũng mơ thấy con trai về đứng ngoài sân. Đầu mình, chân tay anh máu me bê bết.Anh nỉ non than khóc giọng buồn thê thảm gọi "Thương ơi! Thương ơi!" và gọi têntừng người.
Ông bố của Sở đã lẩn thẩn nói lảmnhảm một mình, giấc mơ dựng ông dậy, ông thở hồng hộc, mồ hôi đầm đìa. Ông lầnbước ra mở cổng đứng thẫn thờ đến sáng. Bà buồn sống trụi thùi lụi lúc tuổi già.Ông bà muốn thưa chuyện để xin được đón cháu Thương về lập đích tôn cho dòng họ.Những buổi chiều trước cửa nhà trẻ Hoa Hồng, nơi Ngà gửi bé Thương ông bà chốnggậy dắt díu nhau nhìn vào. Ông bà chờ lúc mọi người đón cháu, đón con để đượcnhìn thấy bé Thương. Bà đã chỉ thằng bé mởn mơn như bẹ cau mới trổ cho ông: "Nóđấy. Sao mà nó giống thằng Sở đến thế. Giống từ gương mặt, hai con mắt và cả cáimiệng cười. Đúng là giỏ...". Bà vội khựng lại, bẽ bàng nhìn ra xung quanh vớiánh mắt ngượng ngùng. Có lần, bà đánh bạo, gọi: "Thương ơi! Thương ơi!".
Bé Thương ngoái cổ nhìn bà đầy vẻxa lạ và sợ hãi. Ngà kéo vội con đứng nép vào lòng, giống như gà mẹ xòe cánh chechắn cho con trước loài diều cú. Cặp lông mày cô nhướng cao. Mặt cô bừng bừng:"Nó là con tôi. Tôi cấm bà lân la gần nó". Ngà bế thốc bé Thương đi. Bà lão đứngchưng hửng nheo mắt nhìn theo. Bà nói với, giọng van vỉ: "Cô Ngà. Xin cô mỗituần cho tôi được gặp cháu một lần...". Ngà xẵng giọng: "Ai là cháu bà. Ngày nómới là hòn máu, nhà bà đã ruồng rẫy nó rồi...Trời có mắt cả đấy".
Bé Thương tròn đôi mắt đen láyngỡ ngàng nhìn nét mặt dữ dằn của mẹ. Bé đâu đã hiểu được nỗi lòng trắc ẩn củangười lớn. Được mẹ bế đi xa đến mươi bước rồi nhưng bé cứ ngoái cổ nhìn lại.Bỗng bé đập tay vào lưng mẹ:
- Mẹ! Mẹ ơi!
- Gì đấy con? - Ngà trả lời connhưng mắt vẫn nhìn thẳng hướng đường đi.
- Khóc... khóc .... mẹ dỗ... nínđi... Cô giáo dạy không được mắng... bạn khóc...
Ngà quay lại nhìn. Bà già lưngcòng gập xuống đứng nhìn theo: Hai tay bà run rẩy trụ vào cái gậy của ông giàmới đứng vững. Bà lảo đảo lúc tay phải buông gậy của ông để kéo vạt áo chấm nướcmắt.
Ngà bế con đứng tần ngần. Rồibước chân cô dùng dằng đi trở lại phía ông bà già...
*
Giáp tết, anh Thắng được gia đìnhđến trại điều dưỡng đón về. Anh bị thương. Cánh tay anh bại liệt rũ xuống nhưtàu chuối héo. Họa hoằn lắm như lúc thật xúc động hoặc giận hờn, tay anh mới cửđộng nhẹ được. Viên đạn tội ác của bọn luồn rừng buôn ma túy đã bắn trúng tayanh, lúc anh truy đuổi chúng.
Một buổi tối, gửi bé Thương chobà, Ngà đến thăm anh. Trước lúc đi, Ngà vỗ về bé, hôn bé. Ngà nhìn đắm đuối vàogương mặt con: "Mẹ đã sinh ra con như thế này đây. Lớn lên, con ơi, con hãy nhìnthẳng vào sự bất hạnh này để thành người đàn ông con nhé...".
Gái một con dáng Ngà vẫn đẹp. Côđẫy đà, mỡ màng hơn. Eo lưng vẫn mềm mại, bờ vai thanh tú, cổ cao gáy trắng nõnnà. Chỉ có đôi mắt Ngà thoáng vẻ buồn. Nhưng điều ấy làm cho vẻ đẹp của Ngà đằm,sâu lắng. Bước chân Ngà nặng trĩu, ngập ngừng. Một bước đi tới hai ba bước muốnquay về với con. Ngà xót xa nuối tiếc những kỷ niệm đầm ấm, hò hẹn bao nhiêu thìcàng bẽ bàng, hổ thẹn cho thân phận bấy nhiêu. "Ôi, mình giống như con nợ đanglén tìm đến gặp người chủ để kêu van, cầu khẩn lòng thương? Không! Đó chỉ làlĩnh vực nợ tiền tài. Còn nợ về nhân tình thì lương tâm cắn dứt suốt đời, vàkhông có gì đền trả được". Có lúc Ngà đứng khựng lại, mắt hoa lên những vòngtròn xanh đỏ chòn vòn phía trước. "Ôi! Sao trời không sai Nam Tào, Bắc Đẩu giángthiên lôi, sấm sét xuống đầu tôi! Sao sóng thần không ào đến cuốn tôi mất tăm,mất tích đi để tôi phải hứng chịu sự trừng phạt này...". Ngà thở dài đứng tầnngần. Sự day dứt giằng xé tâm can. Ngọt bùi chưa nhiều, nhưng đắng cay đầy ắptrong ký ức, Ngà đã gồng mình lên để chống chọi với cuộc đời... Giờ đây Ngà phấpphỏm không biết anh sẽ xử sự với mình thế nào đây? Anh mắng mỏ mình ư? Anh xỉ vảmình ư? Anh trách móc, chửi bới mình ư? Thực ra anh có quyền làm như thế. Anh sẽném vào mặt mình cái nhìn căm ghét thù hận. Ngà biết rằng đàn ông mười người thìmười một tâm địa vị kỷ nhỏ nhen trong tình cảm. Ngà nhớ năm xưa, trong một bữacơm chiều được nghe ông nội nói câu "hôn nhân điền thổ vạn cổ thâm thù". Ngàkhông hiểu, xin ông giảng giải. Ngà mới rõ, hai điều ấy trong cuộc sống thìkhông ai mềm lòng chịu nhường ai. Mà ví như có điều đó thật thì mình cũng khôngcòn mặt mũi nào. Mình bây giờ chỉ biết sống bằng sự cứng cỏi của lý trí thôi.Còn sự rung động mềm yếu của con tim đã làm mình bổ chửng thế này đây. Anh Thắngơi! Đến nước này anh xử sự thế nào em cũng cam lòng. Em đành muối mặt vậy thôi.Biết làm sao....
Ngà đứng lặng dưới mái hiên ngoàirèm cửa. Sương đêm cuối năm rơi dày. Sương thấm ướt mái tóc. Sương chảy thànhdòng xuống gò má, xuống cổ thấm vào da thịt. Và, cái lạnh tái tê của khối bănggiá trong tâm can làm cho Ngà rùng mình, run rẩy. Đã mấy lần Ngà đưa tay lênvuốt những hạt sương đậu trên mái tóc. Bất giác làn môi cô thầm thì một cách vôthức: "Sương ơi! Đừng rơi nữa".
Gặp Thắng, Ngà ngước cặp mắt nhưbiết nói lời buồn của người có lỗi, chào anh. Nước mắt Ngà ứa ra. Ngà đưa haibàn tay lên che mặt. Nước mắt trào ra từ các kẽ ngón tay. Và tiếng nức nở cũngthoát ra từ các kẽ ngón tay. Bỗng nhiên đôi chân Ngà như nhũn ra. Bước đi lểuđểu. Hai đầu gối trùng xuống. Ngà không còn đứng vững được nữa. Cô quỳ sụp xuốngtrước mặt Thắng. Ngà nói, giọng thương cảm, méo cả tiếng: "Em có tội với anh...Anh hãy xem em như đứa em gái hư hỏng, tội lỗi của anh. Anh...". Ngà nghẹn ngào.Sự xúc động làm cho Ngà không tự chủ được mình. Cô ôm lấy cánh tay mềm nhũn,thõng xuôi theo chiều ống áo của Thắng. Thắng vẫn ngồi im. Nét mặt anh lặng chìmtrong ký ức. Đôi mắt anh trầm tĩnh, xa xăm nhìn vào màn đêm thăm thẳm. Trông anhhiền như tượng ông Thiện trong chùa tỏa hương thơm và sáng ánh hào quang. Bỗngnhư có một sức mạnh thần kỳ nào chuyền vào cánh tay thương tật của anh. Nó độngđậy, nhúc nhích rồi nâng nhẹ lên đủ độ bám được vào bờ vai của Ngà.
Đừng... Đừng... Anh. Em khôngcòn.... Ngà nức nở như trẻ con. Nước mắt cô nóng hổi thấm ướt tay áo Thắng. Imlặng, nghe rõ tiếng thổn thức của Ngà.
Ngoài hiên ngọn gió lướt nhẹ trênkhóm mai chiếu thủy. Những chùm hoa trắng ngát thơm…
Truyện ngắn của Trần Hữu Tòng
VNCA
