“…Chưa bao giờ LS lại méo mó như hiện này. Chưa bao giờ đạo đứctrong hệ thống ngân hàng (NH) xuống cấp như hiện nay. Cũng chưa bao giờ ngành NHcó hai hệ thống kế toán như hiện nay. Lỗi này là lỗi điều hành chứ không phảilỗi thị trường. Việc điều hành giật cục, thiếu nhất quán khiến cho hệ thống NHnói riêng, nền kinh tế nói chung đang phải đối mặt với rủi ro… ”.
Đó là lời nói thẳng của TS Lê Xuân Nghĩa, Phó Chủ tịch Ủy banGiám sát Tài chính quốc gia tại buổi công bố Báo cáo thường niên KT Việt Nam2011 hôm qua, tại Hà Nội…
Tiềm ẩn “rủi ro đôi”
Với tiêu đề “Nền kinh tế trước ngã ba đường”, Báo cáo thườngniên kinh tế Việt Nam 2011 do nhóm nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu kinh tếvà chính sách (VEPR) thuộc trường ĐH Kinh tế, ĐH Quốc gia Hà Nội công bố đã đưara một bức tranh không có nhiều gam màu sáng về nền kinh tế của VN.
“Trong số những rủi ro vĩ mô căn bản của VN thì tâm điểm của nguycơ rủi ro vĩ mô nằm trong khu vực NH thương mại”- TS Nguyễn Đức Thành, Giám đốcVEPR, Chủ biên Báo cáo khẳng định. Theo TS Thành, khu vực này chịu áp lực rủi rotừ 2 khu vực lớn là khu vực DN, trong đó hệ thống DNNN với những tiềm ẩn rủi rotài chính đóng vai trò chủ chốt, và khu vực thị trường tài sản, trong đó thịtrường bất động sản, với giá cả bị kìm giữ ở mức cao (bong bóng) trong một thờigian dài tích tụ những nguy cơ tiềm tàng.
| |
| (Ảnh minh họa) |
Nhóm tác giả cảnh báo, VN đang dần lún sâu vào quỹ đạo điển hìnhcủa một nền KT hàm chứa rủi ro NH đi liền với rủi ro khủng hoảng tiền tệ (khủnghoảng đôi). “Có thể rủi ro về khủng hoảng nợ là chưa rõ ràng nhưng có thể sẽdiễn ra rất nhanh khi hệ thống NH và tài chính lậm vào khủng hoảng buộc chínhphủ phải đứng ra giải cứu trong khi nguồn thu suy giảm, khiến ngân sách bị cạnkiệt trong một thời gian ngắn…” - TS Thành phân tích.
Đã bóp thì… bóp chặt
“Chúng tôi tìm hiểu liệu lãi suất VN có được điều hành dựa trênmột quy tắc chuẩn mực nào không, cụ thể là quy tắc Taylor tổng quát. Kết quả chothấy lãi suất của VN không tuân theo quy tắc chuẩn”- TS Thành cho biết.
Đồng tình với nhận định của Báo cáo, TS Lê Xuân Nghĩa, Phó Chủtịch Ủy ban Giám sát Tài chính quốc gia cho rằng lãi suất năm nay còn cao hơnnăm 2008 và cao nhất trong vòng chục năm gần đây. “Chưa bao giờ lãi suất lại méomó và thiếu minh bạch như hiện này. Chưa bao giờ đạo đức trong hệ thống NH xuốngcấp như hiện nay. Cũng chưa bao giờ ngành NH có hai hệ thống kế toán như hiệnnay. Lỗi này là lỗi điều hành chứ không phải lỗi thị trường…” - ông Nghĩa khẳngđịnh.
Cũng theo Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính quốc gia, việcđiều hành chính sách tiền tệ hiện nay là giật cục, thiếu nhất quán, “đã bóp làbóp thật chặt, đến khi thả ra nó không thở nổi, sống lay lắt”…
Một “sự khác thường” trong điều hành chính sách tiền tệ của VN là trên thịtrường liên NH, các NH có thể cho nhau vay với lãi suất 20- 22%/năm, thế nhưnglại cấm các NH vay của dân với LS trên 14%, do đó buộc các NH phải tìm mọi cách“lách trần”, “đi đêm”… “Thực ra LS càng cao, vốn càng chảy vào khu vực công càngnhiều. Vì khu vực công không chấp lãi suất, đằng sau nó là Chính phủ. Nếu có nợxấu thì lại khoanh ngoài bảng... Vốn càng cao càng chảy vào lĩnh vực phi sảnxuất và rủi ro cũng vì thế mà tăng lên” - TS Nghĩa bình luận.
Theo đề xuất của nhóm tác giả, trong thời gian tới Ngân hàng Nhànước nên điều hành chính theo một quy tắc nhất quán để cân bằng các mục tiêu.“Việc theo đuổi chính sách tiền tệ dựa trên một quy tắc điều hành lãi suất nhấtquán sẽ giúp chính sách của NHNN trở nên minh bạch, độc lập và dễ dàng giao tiếpvới thị trường...” - TS Nguyễn Đức Thành quả quyết.
Theo Thanh Lan
Pháp luật Việt Nam
