Nhằm góp ý cho việc sửa Luật thuế thu nhập cá nhân (TNCN) vào năm tới, Hiệphội các nhà đầu tư tài chính VN (VAFI) vừa có đề xuất phương pháp tính thuếmới với chính sách thuế TNCN từ chuyển nhượng chứng khoán.
Theo Luật thuế thu nhập cá nhân hiện hành, nhà đầu tư cá nhân được lựa chọn haihình thức tính thuế. Thuế chuyển nhượng vốn được xác định bằng tổng giá bán trừđi tổng giá mua, trừ đi tất cả chi phí hợp lý liên quan đến quá trình đầu tư vốnvà sau đó nhân với thuế suất 25%; Tiến trình này được quyết toán sau 1 năm tàichính. Phương pháp 2: Thuế khoán được xác định trên giá bán chứng khoán nhânvới thuế suất 0,1% sau mỗi giao dịch bán và thu ngay.
Tuy nhiên, ngay từ khi xây dựng Dự Luật thuế thu nhập cá nhân, VAFI đã rất nhiềulần bày tỏ quan điểm không đồng tình với phương pháp này vì nó không khả thi.
Thực tế cho thấy chưa một nhà đầu tư chứng khoán nào đăng ký với cơ quan thuế đểđược áp dụng phương án này. Bởi nhà đầu tư cá nhân không phải là 1 tổ chức DN,có số vốn đầu tư được hạch toán riêng, không có bộ máy kế toán. Vốn của nhà đầutư cá nhân được dùng lẫn lộn với nhiều mục đích chi tiêu khác nhau như chi tiêusinh hoạt gia đình, chi đầu tư bất động sản, tiền tệ... Các khoản chi phí chođầu tư chứng khoán khó có thể hạch toán riêng...
Ngoài thị trường niêm yết, còncó thị trường OTC và với thị trường OTC thì không thể xác định được giá mua giábán chính xác. Ngay đến những tổ chức kinh doanh chứng khoán nhỏ lẻ thì nhà nướccũng không thể kiểm soát được thuế TNDN chính xác.
Còn đối với phương pháp thứ 2 cũng đã được một số quốc gia áp dụng vì nó đơngiản, dễ quản lý việc kê khai tính thuế. Đối với thị trường niêm yết cổ phiếu,thì phương pháp này đảm bảo nhà nước thu được 100% tiền thuế của nhà đầu tưchứng khoán cá nhân.
 |
| (Ảnh: Tuổi trẻ) |
Nhưng nhược điểm cơ bản của phương pháp này là kinh doanh thua lỗ thì cũng phảichịu thuế TNDN. Trong bối cảnh thị trường chứng khoán như hiện nay thì nhà đầutư cá nhân cảm thấy không hài lòng vì người ta nghĩ nó không hợp lý. Điều nàyđối với các nhà đầu tư giá trị, đầu tư lâu dài hay ít giao dịch chứng khoán thìmức thuế khoán 0,1% trên giá bán là không lớn, có thể chấp nhận được.
Với các nhà đầu tư bám sàn chứng khoán, mua mua bán bán hàng ngày với giá trịgiao dịch rất lớn so với vốn tự có thì khoản thuế khoán này là không nhỏ, nhấtlà trong giai đoạn thị trường chứng khoán trầm lắng như hiện nay. Mặt khác, họphải mất rất nhiều khoản chi phí cao như phí môi giới chứng khoán, lãi vay ngânhàng và thuế khoán trên các giao dịch mua bán liên tục. Nếu kinh doanh có lãi,thì trừ hết các khỏan chi phí như lãi vay, phí môi giới, thuế, phần lãi chỉchiếm nhỏ nhoi.
Tuy nhiên trong gần 2 năm qua, đại bộ phận các nhà đầu tư bámsàn đều kinh doanh thua lỗ, nhiều người mất hết vốn. Vì thế, VAFI đề xuất phương pháp CGT: Thuế chuyển nhuợng của 1 loại chứng khoán = (Tổng giá bán bình quân - Tổng giá mua bình quân) x Thuế suất (1%).
Phương pháp này được áp dụng phổ biến tại nhiều quốc gia trên thế giới. Phươngpháp này về bản chất cũng là 1 hình thức thuế khoán vì không đưa chi phí vào,tức là cũng không thể xác định lợi tức kinh doanh một cách chính xác, tuy nhiênphương pháp này có nhiều ưu điểm hơn so với thuế khoán gắn với giá bán.
Với cácgiao dịch chứng khoán không thuộc diện lãi, gần lỗ thì không phải đóng thuế;Diện phải đóng thuế sẽ thu hẹp nhiều so với phương pháp hiện hành. Với nhữngtrường hợp lỗ ít thì vẫn phải đóng thuế CGT vì đã không đưa chi phí vào. Khi ápdụng phương pháp CGT thì các Cty chứng khoán có thể phải chỉnh sửa bổ sung phầnmềm nhưng không quá phức tạp (rất đơn giản).
Đối với thị trường OTC, VAFI đề xuất vẫn nên duy trì phương pháp hiện hànhvì cơ quan thuế không xác định được giá tính thuế đối với giá mua, giá bán.Với những trường hợp mua cổ phiếu trên thị trường OTC, sau đó niêm yết thìcũng cần áp dụng phương pháp giá bán nhân với thuế suất 0,1%.
Theo Hoàng Hà
DĐDN
