TTCK Việt Nam đang trong giai đoạn suy giảm nghiêm trọng và làm nản lòng hầuhết các NĐT tham gia thị trường. Ngoài những lý do như kinh tế vĩ mô đìnhtrệ, dòng vốn bị siết chặt…. thì có những lý do từ góc độ một cuộc chơikhông còn thực sự sòng phẳng.
Bất kỳ trò chơi nào cũng có luật chơi của nó, là người chơi, chúng taphải tuân thủ luật chơi để đảm bảo rằng mọi diễn biến là logic và có thểgiải thích được. Tất cả người chơi cùng phải tuân thủ và hiểu rằng đốiphương cũng tuân thủ luật chơi, sự đúng sai trong các hành vi đã cótrọng tài phân xử.
Suy nghĩ một cách giản đơn, nếu luật chơi mà khôngđược tuân thủ thì sẽ là sự bát nháo theo kiểu mạnh ai nấy giật, lúc đókhông còn là một trò chơi theo đúng nghĩa của nó nữa mà là sự biến tháikhông có tên gọi hay gọi bằng tên gì cũng được.
Trở lại vấn đề TTCK Việt Nam,chúng ta cũng có thể coi việc TTCK như một sân chơi, việc đầu tư CK như mộttrò chơi và NĐT như những người chơi. Để đúng nghĩa là trò chơi, chúng taphải tuân thủ các nguyên tắc, luật chơi cụ thể. Một là: Bình đẳng trước thịtrường và pháp luật. Hai là: Các nguyên tắc chuẩn mực về giá trị CP. Ba là:Sai sẽ bị trọng tài tuýt còi (các cơ quan quản lý, cơ quan pháp luật).
Để nhận biết bản chất vấn đề, tôi sẽ trình bày quan điểm cá nhân trên 3“luật” chính trên thị trường để từ đó rút ra kết luận liệu cuộc chơi này cóphải là cuộc chơi nữa hay không?
Vấn đề thứ nhất: Sựbình đẳng trước thị trường và pháp luật của các NĐT
Rõ ràng các NĐT được xác định là bình đẳng trước pháp luật, bình đẳng trênthị trường; tuy nhiên, mức độ bình đẳng này đã ngày một hình thức hơn khixuất hiện rất nhiều “đội lái” với những thông tin “gầm bàn” có thể làmkhuynh đảo thị trường, làm giá CP, nhóm CP biến động không theo chuẩn mựcgiá trị được thừa nhận chung trước đó.
 |
| TTCK đang làm nản lòng hầu hết các NĐT tham gia thị trường |
Kế đó là sự tham gia tích cực của các DN có CP niêm yết trên thị trường nhưnhững NĐT tích cực khi họ kinh doanh chính những CP của mình. Vậy không cầnphải giải thích hơn nữa, sự bình đẳng giữa những người chơi đã mất, có sựbất cân xứng về thông tin và do đó, lợi ích thuộc một nhóm NĐT thiểu sốtrong khi các NĐT khác chịu thiệt và rõ ràng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sựphát triển bền vững của thị trường.
Vấn đề thứ hai, các chuẩn mực về giá trị CP ở đâu?
Đến thời điểm này, có lẽ 100% NĐT cá nhân không còn tin tưởng vào giá trị CPvà cũng không loại trừ đối với NĐT tổ chức bởi tiềm lực tài chính không còndư dả để “bảo vệ” quan điểm về giá trị CP.
Các chuẩn mực về giá trị mà dựa vào đó các NĐT có thể xác định giá trị“thực” của CP là bao nhiêu? Độ rủi ro thị trường là như thế nào? Suất lợinhuận kỳ vọng nên là bao nhiêu?.... đã bị phá vỡ hoàn toàn.
Giờ đây, chúng ta không dám khẳng định PE bằng bao nhiêu là hợp lý, baonhiêu là rẻ, là đắt, chúng ta không có một chuẩn mực để từ đó có thể ước sựphản ứng của thị trường và chúng ta có thể dễ dàng để những diễn biến “lạ”trên thị trường dắt mũi.
Vấn đề thứ ba: Việc xử lý các sai phạm
Mặc dù gần đây các cơ quan giám sát đã tích cực tìm ra những sai phạm vàtiến hành xử lý, tuy nhiên, số lượng đó hẳn chưa phải là nhiều so với thựctế diễn ra trên thị trường, những biện pháp răn đe có tính cảnh cáo nhưngchưa đủ mức “đe dọa” để nó không tái diễn trong tương lai, vậy chưa thể nóiluật chơi đã được giám sát chặt chẽ.
Từ những nhận định nêu trên, cho thấy cuộc chơi trên sàn CK đã không còn làcuộc chơi sòng phẳng, khi các chuẩn mực giá trị bị mất đi, khi niềm tin vàosự minh bạch, công bằng không còn nữa. Nếu cứ miễn cưỡng tham gia, có thểchúng ta, những NĐT nhỏ lẻ sẽ phải nếm trải “luật rừng” và nhận phần thuathiệt về bản thân mình.
Thiết nghĩ để thị trường có thể hồi phục và phát triển trở lại, để cuộc chơitrên TTCK đúng nghĩa là cuộc chơi, các cơ quan quản lý, giám sát, các CtyCK, các NĐT cần chung tay gây dựng lại luật chơi, hình thành và bồi dưỡngcác nguyên tắc về giá trị như một quy định bắt buộc của cuôc chơi để cuộcchơi đúng nghĩa là một cuộc chơi.
Theo TùngLinh - VICF
Lao động
