Ngay cả những đại gia bất động sản cũng bắt đầu “nhỏ nước mắt” vì khan vốn.
Mới chưa đầy nửa năm sau ngày Chính phủ hạ lệnh thắt chặt tín dụng, ngay cả cácdoanh nghiệp “nhà giàu” như Tập đoàn Sông Đà, Tổng công ty Xi măng Việt Nam, Tậpđoàn Phát triển nhà và Đô thị... xưa nay vẫn “vỗ ngực” chẳng lo thiếu vốn giờcũng đã phải lên tiếng cầu cứu.
Cầm hơi
Thay vì thông lệ báo cáo thành tích đã quy hoạch được bao nhiêu khu đô thị,triển khai được bao nhiêu dự án, xây dựng được bao nhiêu mét vuông nhà... nhưtrước đây, cuộc giao ban hồi đầu tuần trước giữa các doanh nghiệp trong ngànhvới lãnh đạo Bộ Xây dựng đã trở thành diễn đàn để các doanh nghiệp than thở vềchuyện thiếu tiền.
Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Xi măng Việt Nam (VICEM) Lê VănChung “mở màn” với giọng điệu thê thiết: “Đi vay lúc này cũng chỉ là để nấu cháoăn qua bữa, giống như một người sắp chết buộc phải vay thôi”.
Ông Chung nóithẳng, lợi nhuận chỉ có vài phần trăm thì lấy đâu ra tiền để trả lãi trên20%/năm. Thắt chặt tín dụng mà dẫn đến sản xuất đình đốn thì không hợp lý. Nếusiết đến mức các đơn vị sản xuất, kinh doanh đổ bể thì ngân hàng cũng không thểđòi được nợ. Tổng công ty Xi măng là một đơn vị sản xuất thực sự, quanh năm đàođá, xúc đất nhưng lợi nhuận chỉ khoảng 2-3%.
Cũng viện dẫn những con số của doanh nghiệp mình, ông Dương Khánh Toàn, Tổnggiám đốc Tập đoàn Sông Đà cho biết, nhiều chỉ tiêu sản xuất kinh doanh 6 thángđầu năm nay thấp hơn hẳn so với kế hoạch, bởi chủ đầu tư các công trình mà tậpđoàn này đang thi công cũng kẹt tiền thanh toán, dẫn tới công nợ của Tập đoànđang ngày một phình ra. Vốn chủ sở hữu của Tập đoàn là 15.600 tỷ đồng, vốn Nhànước chỉ có 4.600 tỷ đồng, mà hiện nay Sông Đà đã đầu tư 8.000 tỷ đồng. Trongkhi đó dở dang công nợ quá lớn, đã lên tới 5.500 tỷ đồng.
Riêng tại dự án Thủyđiện Lai Châu - công trình trọng điểm của Nhà nước, tổng giá trị thi công củacác đơn vị, nhà thầu trong Tập đoàn đã lên tới 1.300 tỷ, nhưng vốn (cả ứng vàthanh toán của chủ đầu tư) thì đến nay mới được cả thảy 264 tỷ đồng. Ông Toànthan: “Hai tháng vừa rồi, các đơn vị thi công vẫn chưa được thanh toán một đồngnào. Chúng tôi phải huy động mọi nơi để trả lương cho công nhân. Khả năng chịuđựng của doanh nghiệp có hạn, tình hình hiện rất căng thẳng”.
Chia sẻ với người đồng nhiệm ở Tập đoàn Sông Đà, Tổng giám đốc Tập đoàn Pháttriển nhà và Đô thị (HUD) Nguyễn Đăng Nam cho rằng, chưa bao giờ các doanhnghiệp kinh doanh, đầu tư bất động sản lại khó khăn như thời điểm này.
Các doanhnghiệp hiện đang chịu tác động kép, bởi ảnh hưởng tiêu cực từ khủng hoảng kinhtế toàn cầu còn chưa chấm dứt, thì lại phải đối mặt với lạm phát tăng cao, chiphí xây dựng biến động, việc huy động vốn vào sản xuất kinh doanh gặp nhiều khókhăn trong bối cảnh thắt chặt tiền tệ.
Ông Nam nói: “Chỉ sau một thời gian ngânhàng siết chặt tín dụng, áp dụng lãi suất ở mức cao thì gần như ngay lập tức chiphí đầu vào của các doanh nghiệp đã bị ảnh hưởng. Kéo theo đó là tình trạng suygiảm, đóng băng của thị trường bất động sản khiến nguồn vốn huy động từ dânchúng càng khó khăn”.
 |
| Nhiều dự án bất động sản đang đứng bên bờ đình trệ do không còn vốn để tiếp tục thi công |
Cứ “thắt” là... xì
Nhìn lại những gì đã diễn ra, người ta mới càng thấy thấm thía bình luận “thịtrường bất động sản Việt Nam, hay nói cách khác là các doanh nghiệp bất động sảnViệt Nam, hiện nay lệ thuộc quá sâu vào hệ thống ngân hàng”. Không có tín dụngtừ ngân hàng, nhiều doanh nghiệp chắc chắn không thể trụ được lâu.
Gần đây nhất,năm 2010, thị trường cũng đã có giai đoạn ngắn bị đình trệ vì thắt chặt tíndụng. Cụ thể, tại thời điểm 31/7/2010, dư nợ cho vay xây dựng khu đô thị mớităng trưởng âm 2,35% so với mức tăng trưởng 10,2% của cả năm 2009.
Tương tự, dưnợ cho vay xây dựng, sửa chữa, mua nhà để ở chỉ tăng 5,47% so với mức 27,2% củacả năm 2009. Điều này cho thấy, nếu các yếu tố kinh tế vĩ mô không ổn định, lạmphát luôn đứng trước nguy cơ vượt ngưỡng cho phép thì khó có thể tạo dựng đượcmột thị trường bất động sản phát triển bền vững.
Để tháo gỡ khó khăn hiện nay, theo các chuyên gia bất động sản, một mặt, phảikhơi thông nhiều kênh vốn khác cho bất động sản như vốn FDI, nguồn tiền nhàn rỗitrong dân... Mặt khác, về lâu dài, cần thành lập Quỹ tiết kiệm nhà ở để hỗ trợcho người lao động có điều kiện mua nhà, góp phần kích cầu trên thị trường. Đồngthời, phải nghiên cứu thí điểm thành lập Cơ quan tái tài trợ thế chấp và mô hìnhQuỹ đầu tư tín thác bất động sản để tạo thêm nguồn cung cấp vốn ngoài các tổchức tín dụng cho thị trường.
Nhận định rằng giai đoạn trước mắt thị trường vẫn tiếp tục phụ thuộc nhiều vàonguồn vốn tín dụng ngân hàng, nhiều chuyên gia cho rằng, chính sách tài chính,tiền tệ cần rất linh hoạt để vừa đảm bảo không tạo ra “bong bóng” trên thịtrường, nhưng cũng không thắt chặt đột ngột gây đổ vỡ thị trường trên diện rộng.
Trước mắt, các doanh nghiệp như HUD, VICEM tha thiết kiến nghị với Chính phủ xemxét, đánh giá lại và phân định rõ các lĩnh vực trong “vòng kim cô” phi sản xuất,để từ đó có những chính sách tín dụng phù hợp, tạo điều kiện để các doanh nghiệpcó cơ hội tiếp cận nguồn vốn từ các ngân hàng.
Ông Nguyễn Đăng Nam đề xuất, BộXây dựng cần tiếp tục làm việc với Ngân hàng Nhà nước để xem xét đưa ra các tiêuchí, điều kiện cho vay đối với các dự án bất động sản đang triển khai dở dang,các dự án xây nhà cho người thu nhập thấp... cũng như quan tâm đến việc cho vaymua nhà đối với các đối tượng khó khăn, đối tượng chính sách trên cả nước.
Tậpđoàn HUD cũng đề nghị xem xét xây dựng cơ chế cho phép thế chấp dự án hình thànhtrong tương lai để có cơ sở vay vốn. Hàng loạt doanh nghiệp khác kiến nghị Chínhphủ chỉ đạo giảm lãi suất cho vay lẫn huy động để ngăn chặn nguy cơ thua lỗ dochi phí tài chính quá lớn...
Phải nói thêm rằng, hầu hết những đề xuất trên của các doanh nghiệp đã được BộXây dựng gửi tới Ngân hàng Nhà nước hồi cuối tháng 6 vừa qua.
Tuy vậy, gần 1tháng trôi qua, Ngân hàng Nhà nước vẫn chưa có câu trả lời. Thay vào đó, một sốchuyên gia tài chính - ngân hàng đã lên tiếng cho rằng, bất động sản thực rachưa tới mức phải giải cứu và không nên bơm thêm vốn ra để cứu các con nợ. Khôngrõ quá trình “thăm dò dư luận” còn kéo dài tới bao giờ trước khi một quyết địnhchính thức được Ngân hàng Nhà nước ban hành, gỡ khó cho doanh nghiệp?
Theo Phương Mai
Doanh nhân
