Câu đố tiếng Việt: "Vì sao dùng "Cãi chày cãi cối" mà không phải là vật dụng khác?" - Có kiến thức đỉnh lắm mới đoán ra được

Là người Việt Nam, chắc chắn bạn đã từng nhiều lần nghe, thậm chí từng dùng câu thành ngữ: "Cãi chày cãi cối". Theo Lê Gia, tác giả quyển Tiếng nói nôm na (sưu tầm dân gian) thì "cối" do chữ "côi" là lạ lùng, hiếm có, quái gở; cũng do chữ "cứ" là bướng bỉnh, xấc láo; từ "chày" cũng có nghĩa là lâu lắc, kéo dài... 

Theo "Việt Nam tự điển" (1931) thì: "Chày là đồ dùng bằng gỗ hay bằng gang dùng để giã vào cối". Khi giã, chày được vận dụng sức người để giã liên tục, kéo dài. Dù vật dụng đó cứng/dai/rắn cỡ nào đi nữa, hễ đã cho vào cối thì chày cứ vung lên nện xuống cho đến lúc nhuyễn nhừ mới thôi. Vật trong cối, dưới chày nằm yên "chịu trận", không thể thoát ra ngoài.

Thành ngữ "cãi chày cãi cối" vì thế nói tắt là "chày cối" ngụ ý chỉ những người cố dùng lời nói lớn tiếng lấn át đối phương, phản đối đến cùng một điều gì đó không cần biết điều mình nói đúng hay sai, không chịu tiếp thu ý kiến của người khác.

Thành ngữ "cãi chày cãi cối" vì thế nói tắt là "chày cối" ngụ ý chỉ những người cố dùng lời nói lớn tiếng lấn át đối phương, phản đối đến cùng một điều gì đó không cần biết điều mình nói đúng hay sai, không chịu tiếp thu ý kiến của người khác và chỉ chăm chăm giữ lấy ý kiến của bản thân mình.

Lời ăn tiếng nói là một hình thức bộc lộ tình cảm, tính cách và nhân cách của con người trong đời sống cũng như trong xã hội. Khi cư xử, giao tiếp đúng mức, đúng chuẩn thì con người sẽ được yêu thương, tôn trọng. Ngược lại, nếu đặt điều, bất lịch sự, cố chấp không tiếp thu thì tất yếu sẽ bị xa lánh. Lời nói chẳng mất tiền mua/Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau. Lựa lời để vẫn diễn đạt được hết ý mình mà lại vừa lòng người. Kể cả trong những trường hợp khó nói, hay tế nhị, nhạy bén nhất…

Một số thành ngữ, tục ngữ khác liên quan đến vấn đề giao tiếp:

- Ăn đơm nói đặt: Nói theo cách vu khống, đặt điều, bịa chuyện cho người khác

- Ăn ốc nói mò: Người gặp gì nói nấy, không có chi mới lạ, không có sáng kiến, suy đoán dông dài. Nói năng xiên xẹo, không có căn cứ, không chính xác, hùa theo người khác.

- Ăn không nói có: Tức là nói những chuyện mà không phải mình tận mắt chứng kiến hay tham gia nhưng vẫn thể hiện mình là người hiểu rõ câu chuyện nhất, nói theo cách vu khống, bịa đặt.

- Khua môi múa mép: Lời nói ba hoa, khoác lác, phóng đại sự thật hoặc có thể là những điều không có nhưng lại nói như thật, cốt để khoe khoang hay phố trương thân thế.

- Nói dơi nói chuột: Nói lăng nhăng, linh tinh, không xác thực.

- Hứa hươu hứa vượn: Hứa hẹn lấy lòng nhưng không thực hiện.

- Ăn có nhai, nói có nghĩ: Ăn uống nên từ tốn, nói năng nên thận trọng, cân nhắc kỹ trước khi nói... Trước khi nói điều gì, phải suy nghĩ kĩ như ăn phải nhai.

- Chuông kêu thử tiếng, người ngoan thử lời: Cái chuông muốn biết tốt hay không phải thử tiếng kêu, còn con người muốn biết người đó có ngoan hay không cần phải dựa vào lời nói, xưng hô trong đời sống.

- Một câu nhịn bằng chín câu lành: Trong cuộc sống, đôi lúc chúng ta cũng sẽ gặp phải những chuyện bất đồng làm cho bản thân khó chịu, tức giận, không giữ nổi bình tĩnh. Những lúc như thế, điều cần làm là ta phải bình tĩnh, suy xét đầu đuôi kĩ càng, lời lẽ nhã nhặn, thậm chí có thể chịu thua thiệt về mình để lợi ích và những mối quan hệ được bền lâu.

Giáo dục

Câu đố Tiếng Việt: "Loại băng nào nằm hay ngồi lên được nhưng người bình thường không ai muốn?" – Nghe đáp án xong hú hồn hú vía

Theo Nhịp Sống Việt