Hà Nội: Quy hoạch khu phố Pháp đáng để suy ngẫm

Cây xanh cũng là di sản

Trên nền cơ cấu quy hoạch đô thị châu Âu khi xây dựng Hà Nội, người Phápđã có sự kết hợp, bảo tồn yếu tố truyền thống về phong tục, tập quán củaÁ Đông. Chính điều này đã hình thành một phong cách kiến trúc đô thị kháđộc đáo.

Thử thách của thời gian chứng minh các khu phố Pháp có giải pháp quyhoạch, kiến trúc đô thị, kiến trúc công trình được người dân chấp nhậnkhông chỉ vì tạo được môi trường sống hiện đại mà còn phù hợp với yếu tốkhí hậu nhiệt đới nói chung, khí hậu Hà Nội nói riêng.

Nhiều khu vực như vườn Bách Thảo, các vườn hoa, quảng trưởng, không gianquanh Hồ Gươm, cây xanh trên hè phố đã là những đặc trưng cho đô thị HàNội.

Cũng phải kể đến sự kết hợp giữa xây dựng mới lúc đó với các điểm dân cưcũ kiểu truyền thống như khu Hạ Hồi, Thụy Khuê, Cửa Bắc… với các côngtrình di tích tôn giáo đã rất thành công về tính hài hòa trong quy hoạch.

Đáng chú ý, khu phố Pháp được xây dựng theo các nguyên tắc của một thànhphố vườn. Di sản cây xanh trong khu vực này chủ yếu được thể hiện quacác hàng cây dọc hai bên phố tạo thành một mạng lưới theo ô bàn cờ giốngnhư các ô phố.

Những hàng cây này có từ thời Pháp thuộc và đến nay vẫn liên tục đượcduy trì và bảo dưỡng với nhiều loài cây có giá trị. Các loài cây hai bênphố rất phong phú, nhưng chiếm đa số vẫn là những loài có tán rộng nhưphượng, me, muồng vàng, điệp, bằng lăng…

Nhà hát lớn là một trong những di sản về kiến trúc trong khu phố Pháp

Theo ông Thierry Huan - chuyên gia quy hoạch cảnh quan (hiện đang thamgia Dự án bảo tồn và phát triển khu phố Pháp phía nam quận Hoàn Kiếm),các loại cây xanh trồng tại khu phố Pháp đã được lựa chọn rất kỹ lưỡng.Các cây đã được trồng và tạo ra khung cảnh chung đặc thù.

Cây xanh cũng là di sản cần được bảo tồn như là công trình xây dựng. Cónhững loại cây có rễ cổ, tạo nét rất riêng cho Hà Nội. Có những cái cây,nếu ở Pháp, đã được xếp hạng tương tự như xếp hạng đối với công trình.

Về giá trị của những di sản của khu phố Pháp, GS.TS Nguyễn Tấn Vạn, Chủtịch Hội Kiến trúc Sư Việt Nam khẳng định: “Nếu những hình ảnh đáng giánhất của đặc trưng khu phố Pháp không còn nữa thì giá trị của đô thị HàNội cũng tự đánh mất”.

Bài học cho các nhà làm quy hoạch ViệtNam

TIN LIÊN QUAN

Khu phố Pháp ở Hà Nội góp phần không nhỏ tạo nên nét hấp dẫn, sắc tháirất riêng cho Hà Nội. Theo đánh giá của TS-KTS Đào Ngọc Nghiêm, quỹ disản đô thị quý giá ấy còn là bài học kinh nghiệm cần học tập áp dụng chogiai đoạn tới.

Đánh giá cao về quy hoạch mà người Pháp đã thực hiện ở Hà Nội, PGS-KTSTrần Hùng, Phó Viện trưởng Viện Kiến trúc - Hội Kiến trúc sư Việt Namnhìn nhận: Đường trong khu phố Pháp tính đến nay đã qua gần một thế kỷsử dụng nhưng hiện nó vẫn thỏa mãn được nhu cầu đi lại, mà không hề bịlạc hậu, rất ít bị tắc nghẽn - đó là tầm nhìn đô thị.

Bởi cách đây gần 100 năm, khi làm quy hoạch ở Hà Nội, những nhà quản lý,chuyên gia của Pháp đã thấy rằng trong tương lai Hà Nội sẽ phát triểnlên, người và xe sẽ tăng lên rất nhiều lần so với hiện tại.

“Quy hoạch Hà Nội do Pháp lập có tầm nhìn lớn. Điều này rất đáng đểnhững nhà lập quy hoạch cho Hà Nội hiện nay suy ngẫm” - ông Hùng khẳngđịnh.

Nhưng hiện nay, khu phố Pháp đang phải đối mặt với những tác động mớicủa xã hội. Do điều kiện môi trường sống, giao thông tại khu vực này cókhả năng sinh lời cao đã lôi cuốn các nhà đầu tư khai thác, tăng hiệuquả sử dụng đất.

Chính điều này đã khiến nhiều người trong giới chuyên môn và cả nhữngngười dân Hà Nội vốn yêu mến từng góc phố, mỗi bậc thềm, mái hiên vànhững hàng cây của khu phố Pháp phải băn khoăn.

Ông Đào Ngọc Nghiêm cho rằng, điều chỉnh để gắn kết với môi trường, điềukiện sống mới là cần nhưng phải xem xét từ những định hướng chung. Khôngnên tùy tiện tạo nên những cao ốc “cục bộ”, “rải rác”, dẫn đến phá vỡgiá trị kiến trúc cả đô thị đã và đang được xem như là yếu tố cấu thànhdi sản đô thị Hà Nội.

Theo Lan Hương
Dân trí