Thị trường “bong bóng“ thường xuất phát từ phát triển quá nóng các BĐS caocấp. Do đó, Bộ Xây dựng kiến nghị hạn chế cho vay các dự án cao cấp, ưu tiêncác dự án có tính thanh khoản cao và tiến tới chấm dứt sử dụng tiền mặttrong giao dịch BĐS.
Phải chuyển nhượng do thiếu vốn
Nguồn vốn cho thị trường BĐS chủyếu từ hệ thống ngân hàng và tiết kiệm của người dân. Trái ngược với cácquốc gia có thị trường BĐS phát triển theo đúng nghĩa, nguồn tín dụng ở ViệtNam chủ yếu là ngắn hạn, còn trung và dài hạn hầu như không có.
Trong khi đó, lãi suất vay ngắn hạn cũng rất cao (đa số các ngân hàng đangáp dụng lãi suất từ 16%/năm đến 18%/năm hoặc cao hơn). Do đó, khi ngân hàngsiết chặt cho vay sẽ tác động tới kế hoạch triển khai dự án của các chủ đầutư, thậm chí phải dừng thi công, gây lãng phí, giảm nguồn cung cho thịtrường.
Lãnh đạo Bộ Xây dựng đã chỉ ra rằng, việc thiếu hụt nguồn vốn từ phíacác tổ chức tín dụng, ngân hàng đã làm cho các giao dịch BĐS giảm, tiếnđộ triển khai các dự án chậm lại.
Bên cạnh đó còn xuất hiện tình trạng các nhà đầu tư trong nước có dự ánnhưng thiếu vốn đầu tư đã phải chuyển nhượng dự án hoặc liên doanh, liên kếtvới các nhà đầu tư nước ngoài, các quỹ đầu tư nước ngoài, đặc biệt là các dựán tại khu vực Thành phố Hồ Chí Minh.
Về đầu tư nước ngoài, đây cũng là một trong những kênh thu hút tài chínhđáng chú ý đối với lĩnh vực BĐS. Trong năm 2010, vốn đầu tư trực tiếp nướcngoài (FDI) đăng ký đạt 18,58 tỷ đô la Mỹ, giải ngân 11 tỷ đô la tăng 10% sovới năm 2009.
Trong đó, vốn đăng ký vào lĩnh vực kinh doanh BĐS đạt 6,832 tỷ đô la Mỹ,chiếm 36,8% tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký mới của cả nước với 27 dự ánmới được cấp giấy phép.
![]() |
Thiếu vốn khiến nhiều dự án phải chuyển nhượng (ảnh minh họa) |
Tuy nhiên, theo báo cáo mới đây của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, một số dự án đãđược cấp giấy chứng nhận đầu tư nhưng chủ đầu tư không triển khai thực hiệndự án, các địa phương đã buộc phải thu hồi để kêu gọi các nhà đầu tư khác cóđủ năng lực thực hiện như: dự án Khu du lịch sinh thái Bãi biển Rồng ở tỉnhQuảng Nam (có vốn đầu tư đến 4,15 tỷ đô la Mỹ), dự án TAJ Vietstar ở Bà Rịa- Vũng Tàu, dự án Khu đô thị Bến Gót ở Phú Thọ, dự án Thành phố sáng tạo NamTuy Hòa ở Phú Yên...
Điều đó cho thấy, năng lực của các chủ đầu tư dự án FDI là vấn đề cần đượcquan tâm, nhất là trong bối cảnh các dự án FDI lợi dụng nguồn vốn trong nước(thông qua các hợp đồng góp vốn) không phải là hiếm.
Ưu tiên cho vay các dự án có tính thanh khoản cao
Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước, dư nợ cho vay BĐS chiếm trung bìnhkhoảng 10% tổng dư nợ của toàn hệ thống. Đến 31/12/2010, tổng dư nợ cho vayBĐS đạt khoảng 228.000 tỷ đồng, tăng 23,5% so với 31/12/2009 (tương đươngvới mức tăng trưởng tín dụng của toàn hệ thống cùng thời kỳ là 23,87%).
Bộ Xây dựng cho rằng, tuy ngân hàng có phân định được tỷ lệ vay của các loạihình BĐS, nhưng không phân biệt được loại hàng hóa thiết yếu và không thiếtyếu (nhà ở cao cấp, nhà ở bình dân, bất động sản nghỉ dưỡng ...).
Điều này dễ dẫn đến vốn tập trung nhiều vào các dự án nhà ở cao cấp, bấtđộng sản du lịch, nghỉ dưỡng, khi thị trường bão hòa sẽ dễ đổ vỡ, thị trường"bong bóng" thường xuất phát từ phát triển quá nóng các bất động sản cao cấp.
Việc cho vay tín dụng có thế chấp cho cá nhân mà các tổ chức tín dụng đangthực hiện hiện nay sẽ dễ dẫn đến việc chỉ những người có tài sản thế chấpmới được vay và vay nhiều lần với mục đích đầu tư, đầu cơ.
Vì vậy, trong báo cáo mới đây gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng kiến nghịcần phải có tiêu chí cho vay và ưu tiên cho vay các dự án có tính thanhkhoản cao, hạn chế cho vay các dự án cao cấp.
Bên cạnh đó, cần hạn chế tiến tới chấm dứt việc sử dụng tiền mặt trongcác giao dịch BĐS, nhất là đối với các hợp đồng huy động vốn, mua bán nhà ởhình thành trong tương lai, giao dịch thuê nhà ở để giảm áp lực tiền mặtvà hạn chế rủi ro cho các bên tham gia.
Đối với nhóm khách hàng có nhu cầu mua nhà, Bộ đề xuất các cơ quan chức năngsớm nghiên cứu thành lập Quỹ tiết kiệm nhà ở để hỗ trợ cho người lao động cóđiều kiện mua nhà. Đồng thời nghiên cứu thí điểm mô hình Quỹ đầu tư tín thácbất động sản để tạo thêm nguồn cung cấp vốn ngoài các tổ chức tín dụng chothị trường BĐS.
Đặc biệt, cần có quy định để đảm bảo vốn đầu tư nước ngoài trong lĩnh vựcbất động sản được đầu tư theo số vốn đăng ký, như quy định tỷ lệ hoàn thànhcông trình cao hơn mới được huy động vốn.
Theo Lan Hương
Dân trí