Một câu hỏi mà các thành viên tham gia thị trường đang đặt ra và tìm kiếmlời giải, để từ đó có phương hướng kinh doanh thích hợp là: liệu lãi suấtngân hàng có thể hạ được ngay trong quý 1/2011? Câu trả lời là chưa.
Định hướng vĩ mô dù khẳng định mục tiêu tổng quát đầu tiên cho năm 2011là tăng tính ổn định của nền kinh tế, nhưng chỉ tiêu tăng tổng sản phẩmtrong nước (GDP) của Việt Nam vẫn để ở mức phấn đấu cao: tăng 7,75% sonăm 2010.
Với chỉ số ICOR hiện tại 6,2, Việt Nam muốn đạt chỉ tiêu tăngGDP như đã đề ra thì mức cung tiền qua đầu tư công và tín dụng ngân hàngsẽ phải cao hơn năm 2010. Còn muốn hạ chỉ số ICOR xuống, phải liên quanđến đổi mới cơ cấu kinh tế cũng như phải tăng được hiệu quả đầu tư, đâykhông phải là việc dễ làm trong một khoảng thời gian ngắn tính bằngtháng hay quý.
Lạm phát quý 1 khó giảm
Kế đến, sự phối hợp trong điều hành chính sách tiền tệ và chính sách tàikhoá còn có những điểm chưa phù hợp và có thể còn xảy ra trong sáu thángđầu năm 2011, khi mà những khoản chi thiết yếu sẽ dồn dập xảy ra trướcvà sau tết cổ truyền. Nền kinh tế không thể chứa quá nhiều tiền mà khôngcó bất ổn xảy ra. Lượng tiền cần thiết cho lưu thông có thể tính toánđược vì qua hai van chính là ngân sách (thể hiện bằng chi tiêu đầu tưcông) và tín dụng ngân hàng.
Nhưng ngân hàng Nhà nước (NHNN), cơ quanthực thi chính sách tiền tệ quốc gia lại không thể quản và thực chất làkhông quản được “van ngân sách”; điều này đã được thống đốc thừa nhậntrong cuộc họp điều trần trước Uỷ ban thường vụ Quốc hội rằng “năm 2010ngân sách nhà nước đã ứng từ NHNN một số tiền rất lớn”. Một khi chínhsách tài khoá còn thiên về “bề rộng” nhưng lại kém hiệu quả thì chínhsách tiền tệ - tín dụng của NHNN khó đạt hiệu quả cao.
 |
Trên thế giới, các dự báo về giá cả hàng hoá và lạm phát đều cho rằngkinh tế thế giới còn diễn biến phức tạp, khó lường; những bất ổn về giácả và thị trường này chắc chắn sẽ tác động đến Việt Nam. Hơn nữa, giá cảthường tăng mạnh hơn trong tháng có tết Nguyên đán.
Như vậy, có thể thấytrước rằng, trong quý 1/2011, chỉ số CPI của Việt Nam nhiều khả năng vẫnở mức hai con số. So cùng kỳ năm trước lạm phát chưa giảm thì lãi suấtkhông thể giảm vì người gửi tiền khó chấp nhận lãi suất tiết kiệm thấphơn chỉ số lạm phát.
Tác động từ trái phiếu chính phủ
Bước sang năm 2011, với chỉ tiêu tăng trưởng GDP 7- 7,5% thì việc đầutư từ nguồn vốn ngân sách năm 2011 khó có thể giảm. Bộ Tài chính đã xácđịnh một trong những nhiệm vụ tài chính – ngân sách đặt ra cho năm 2011là thực hiện phát hành trái phiếu trong nước và huy động nguồn ODA để bùđắp bội chi ngân sách và cho đầu tư phát triển.
Theo kế hoạch, mức phát hành trái phiếu chính phủ năm 2011 là 45.000 tỉđồng. Nếu không có mức lãi suất hấp dẫn xấp xỉ lãi suất ngân hàng, thìChính phủ khó có thể bán được trái phiếu trong bối cảnh nhiều người muatrước đây là các ngân hàng thương mại hiện vẫn đang còn lo bài toánthanh khoản.
Chính vì vậy, lãi suất trái phiếu là một ẩn số khó lườngđối với việc hạ lãi suất tiền gửi/tiền vay bởi nó tuỳ thuộc vào Chínhphủ có vay được nước ngoài hay chủ yếu vay trong nước, cần vay nhiều hayít... trong mỗi đợt phát hành trái phiếu để đưa ra mức lãi suất.
Lãi suất ngân hàng vẫn phải “giữ chân” vốn ngắn hạn
Huy động vốn kỳ hạn ngắn trong nhiều ngân hàng chiếm tỷ trọng khoảngtrên 70% trong tổng nguồn vốn huy động, trong khi cho vay trung, dài hạnchiếm tỷ trọng khoảng trên 40% tổng dư nợ cho vay.
Nguồn vốn huy độngthiếu ổn định, chủ yếu là kỳ hạn ngắn, dễ dịch chuyển từ ngân hàng nàysang ngân hàng khác mỗi khi có sự biến động trong lãi suất huy động,khiến cho những ngân hàng thương mại đảm bảo thanh khoản vẫn không dámhạ lãi suất. Áp lực của nguồn tiền gửi ngắn hạn lên lãi suất huy động làrất nặng nề nếu những bất ổn kinh tế vĩ mô không được giải quyết.
Bên cạnh đó, năm 2011 được dự báo việc huy động vốn trên thị trườngchứng khoán không phải dễ dàng với rất nhiều doanh nghiệp, cho nên nguồnvốn bổ sung cho nhu cầu kinh doanh lại càng đè nặng lên vai hệ thốngngân hàng thương mại; quan hệ cung - cầu vốn trên thị trường như thế khókhiến cho thị trường xác lập mặt bằng lãi suất giảm trong ngắn hạn nhưmong đợi.
Theo Bắc Nam
SGTT
