Mùa cải trời quê mẹ

“Phía tây nắng vãn chiều rồi. Bậu không lo liệu vác nồi nấu cơm. Xuống ao mà xúctép tôm. Ra vườn bứt đọt ngò om, cải trời”

Những câu ca dao trên đã gắn liền với cuộc sống người xứ Quảng quê tôi. Để rồikhi xa quê, ở nơi đất khách, những người con xứ Quảng lại nhớ đến cháy lòng mùacải trời quê mẹ.

Cải trời là một loại rau dại mọc rất nhiều vào mùa xuân. Rau mọc quanh nhà, nơihàng rào, bờ ao, ruộng, trên các ngọn đồi, nương dâu, hay giữa những cánh rừngvừa mới khai thác. Vào mùa xuân, cải mọc xanh thắm. Thoảng trong nắng gió miềnTrung là hương thơm dịu nhẹ của hoa và mùi lá cải trời ngai ngái. Những hạt cảigià có lông tơ, khi khô bay la đà, phát tán khắp nơi.

Vì thế cải trời không ai trồng,không chăm sóc nhưng hái cả mùa xuân mà vẫn không hết. Đến đầu hè, cây cải trờitàn dần trong nắng chói chang, rồi mùa xuân năm sau lại nảy mầm vụt lớn, bantặng cho đời một loại rau siêu sạch.

Cải trời gắn bó với chúng tôi suốt thời thơ ấu ngọt ngào. Nhớ những ngày cònnhỏ, lũ trẻ chúng tôi khi đi giữ bò thường hái hoa cải trời cột thành bó trêntay tung tăng chạy nhảy hay làm vòng hoa cài đầu, đeo cổ, làm tiền chơi trò muabán.

Lũ trẻ quêtôi ngày ấy, mỗi khi bị mụn nhọt chẳngbao giờ cần đến thuốc thang. Những bà mẹchỉ cần ra vườn hái một nắm lá cải trờirửa sạch, giã nhỏ với muối rồi đắp lênchỗ mụn nhọt, rịt lại. Thay miếng“thuốc” ngày hai lần, sau hai ngày làcái u nhọt rút mủ, mẹ cẩn thận nặn cồi,thế là khỏi bệnh.

Bữa cơm gia đình vào mùa xuân không thểthiếu những món ăn dân dã, thanh tao từcây cải trời. Những buổi làm đồng vềkhông kịp chợ búa, mẹ tất tả xách rổ ravườn, hái những ngọn cải trời mập mạp,xanh non, mang vào nhà chế biến thànhnhững món ăn ngon.

Cải trời có thể ăn sống hoặc luộc chấmnước cá hay mắm cái. Khi luộc rau, phảicho vào nồi nước luộc một ít muối giúprau giữ màu xanh. Phần nước luộc đượcnêm gia vị vừa ăn và một ít nước cốtchanh. Tô nước canh cải trời trong vắt,thoảng hương thơm dịu nhẹ.

Cải trời nấu canh kèm các loại rau nhàquê như rau ngót, rau mùng tơi, rau langvới một chút muối, bột ngọt, sang hơnthì thêm mấy con tôm, con tép mẹ bắtđược ngoài đồng, thế là thành món canhtập tàng ngọt ngào, mát lành. Món canhấy đã nuôi bao thế hệ trẻ thơ quê tôikhôn lớn, trưởng thành. Dưa chua cảitrời kho cá, xào mỡ cũng là những món ănrất quen thuộc và ngon miệng của ngườiquê tôi.

Nhưng có lẽ ngon nhất và nhiều hương vịnhất là món cải trời xào tỏi. Những cọngcải trời tươi non, mậm mạp được rửasạch. Phi thơm dầu phụng với tỏi rồi chocải vào đảo đều tay. Thêm chút nước mắmngon, bột nêm vào trộn đều.

 Khi rau chín, bắc ra khỏibếp và thêm ít tiêu bột vào đảo đều cho món xào thêm ấm nóng. Đĩa rau xào xanhthắm, mỡ màng, điểm vài lát tỏi trắng thật bắt mắt. Vị béo, thơm của dầu phụngquyện với vị cay nhẹ của tiêu, thơm của tỏi, vị dai và thơm ngai ngái của rauthật đặc biệt, hoàn toàn không giống những món rau xào khác.
 

Theo Kim Loan
PNO