Nấm mối là một trong những “lộc trời” được thiên nhiên ban tặng cho người dân huyện Phù Yên (Sơn La). Đây là một trong những sản vật rất hiếm và được rất nhiều người “săn lùng” bởi nó là nguyên liệu chế biến ra các món ăn ngon, ngọt, lạ miệng và khó quên.
Theo tìm hiểu, nấm mối chỉ xuất hiện trong thời gian rất ngắn, vào khoảng tháng 5 đến tháng 6 Âm lịch. Thời điểm này là đầu mùa mưa. Cứ sau trận mưa, nấm sẽ mọc lên thành từng đám, quanh những tổ mối đất. Những cây nấm này mọc thành từng đám kéo dài lên đến hàng mét.
Nấm mối mọc sau mỗi trận mưa.
Sở dĩ gọi là nấm mối bởi loại nấm này chỉ mọc ở những nơi có nhiều tổ mối sinh sống. Chúng thường xuất hiện ở những mô đất cao, nấm có màu trắng, gốc hơi ngả vàng.
Để tìm được nấm, chị Hiền – một người dân ở Phù Yên (Sơn La) cho biết chị phải tìm ở những khu vực có nhiều cây mục, nơi có những tổ mối to.
“Tuy nhiên, nấm mới mọc thì khó hái vì nó còn nhỏ vẫn ẩn mình trong đất. Chỉ cần đợi đến hôm sau, nấm sẽ nhô ra khỏi mặt đất, rất dễ hái. Để nhổ nấm, người hái cần có kinh nghiệm vì cây rất dễ đứt, gãy… Phải cầm thật nhẹ nhàng và nhổ hết phần chân nấm thì bán mới được giá”, chị chia sẻ.
Chị Nguyễn Quyết – một đầu mối thu mua nấm mối tại Sơn La, cho biết thời điểm này nấm mối đang vào mùa, số lượng cũng không quá nhiều. “Mới hôm qua, tôi thấy có một gia đình đi vào rừng hái được đến 14kg nấm mối. Tôi nghe tin vội đến thu mua nhưng không ngờ họ đã bán hết sạch”, chị thông tin.
Đã 2 hôm nay, chị không thu mua được một cân nấm mối nào để bán cho khách. Trong khi đó, khách quen của chị vẫn hỏi và có nhu cầu đặt mua vài cân về để ăn.
“Có ngày nào may mắn, tôi mua được một vài cân, cũng chỉ đủ bán cho 2-3 khách là hết. Mấy nay, nhu cầu khách mua nấm mối nhiều, tôi chậm chân là không thể mua được”, chị nói.
Nấm mối được chị Quyết thu mua lại và bán cho thực khách.
Hiện tại, chị đang bán nấm giá 220.000 đồng/kg. Theo chị, mức giá này vẫn ở mức trung bình, có người mang ra chợ bán còn rao giá 300.000 – 350.000 đồng/kg.
Theo chị, nấm mối dù chế biến đơn giản hay cầu kỳ thì vẫn mang vị ngọt dịu đặc trưng, riêng biệt và không thể trộn lẫn.
Nấm mối ăn mềm nhưng không bở, có thể chế biến nhiều món ăn ngon. Khi mua về, người làm chỉ cần phủi lớp đất bám ở rễ rồi rửa sạch qua nước muối. Sau đó, xé ra bỏ vào nồi, cho thêm ít muối và đặt trên bếp lửa, nấm sẽ tự tiết nước, chờ nước sôi liu riu là có thể dùng được. Ngoài ra, nấm còn có thể để xào thịt bò, nấu cháo cũng rất ngon
Theo kinh nghiệm của bà con, khi chế biến nấm, người làm không nên dùng dao thái nấm mà nên dùng tay xé thì mới giữ được hương vị thơm ngon nhất.
Theo Nông thôn Việt
