Chiều nay cô bạn thân dưới quê gọi điện: “Nhanh lên, về ăn gỏi sầu đông kẻo tiếccả mùa xuân đấy…”. Tôi thấy lòng mình bâng khuâng lạ. Ừ nhỉ, vậy là đã đến mùasầu đông. Bao nhiêu năm rồi, nơi phố thị vắng bóng sầu đông, dường như mình chưamột lần được thưởng thức món ăn chơi rất đặc biệt của một thời này.
Mùa này, những cây sầu đông hai bên đường dẫn vào làng tôi đã nở những cánh hoabiêng biếc tím, thơm dịu dàng, man mác một miền quê. Những đọt sầu đông non timtím, mơn mởn, mập mạp, khẽ nghiêng mình đung đưa dưới nắng xuân ấm áp. Đấy cũnglà thời điểm người quê tôi hái hoa, hái lá sầu đông chế biến thành những món ănvừa ngon, vừa lạ miệng.
Lá sầu đông non luộc chấm mắm cái, nước cá kho hay ăn kèm thịt kho là những mónăn dân dã, đã đi vào lòng người bởi những hương vị rất đặc trưng, không thể lẫnvào đâu được.
 |
| Gỏi sầu đông |
Nhưng hấpdẫn nhất là gỏi sầu đông. Làm gỏi sầuđông không khó, nhưng muốn có món gỏithơm ngon, mặn mà và đẹp mắt đòi hỏingười nội trợ phải nhẹ nhàng, tinh tế,khéo léo và cần một chút bí quyết. Mẹluôn chọn những đọt sầu đông non nhất,mập nhất, những chùm hoa sầu đông mớivừa hé nở. Nhìn cái mẹt mẹ đựng nhữngchồi non mơn mởn, những chùm hoa timtím, xinh xinh thật đáng yêu và bắt mắt.
Mẹ nhẹ nhàng rửa hoa và lá sao cho khôngbị dập. Tiếp theo mẹ luộc miếng thịt heoba chỉ cho chín rồi cắt lát mỏng. Mẹ lấymiếng khô cá ra nướng trên bếp than hồngcho khô cá chín vàng, tỏa mùi hương thơmngát cả gian bếp nhỏ rồi xé sợi.
Sầu đông được chần qua nước sôicho vị đắng vơi dần. Mẹ lại lục đục giã ớt tỏi làm nước mắm chua ngọt. Bí quyếtcủa mẹ là ở chỗ: phải pha nước mắm với nước me giằm thì món gỏi mới thơm, ngonvà dậy mùi. Nếu dùng giấm hay nước cốt chanh thì món gỏi sẽ không thể là một mónăn làm say lòng người được. Mẹ cẩn thận trộn các thứ lại với nhau và để trongnăm phút cho món gỏi ngấm gia vị và đậm đà.
Nếu người nào lần đầu thưởng thức món gỏi sầu đông thì sẽ cảm nhận sầu đông cóvị đắng. Nhưng nếu nếm thử qua vị đắng đó thì phần thưởng sẽ là sự ngọt dịutrong vòm họng, tạo cảm giác khoan khoái, man man rất khó tả. Khi thưởng thứcgỏi sầu đông, cần phải nhai chậm để cảm nhận vị đắng dìu dịu của sầu đông quyệnvới vị mặn, ngọt, dai của khô cá và béo của thịt heo. Món gỏi có mùi đặc trưng,vị lạ, hoàn toàn không giống các món gỏi khác.
Vào mùa xuân, khách đến quê tôi thường được đãi món gỏi sầu đông giữa không giandìu dịu, thoáng mùi hương sầu đông man mác. Món gỏi có vị đắng nhẹ nhưng lại cósức níu kéo lòng lữ khách, để một mai xa rồi lại quay quắt nhớ khôn nguôi.
Theo Kim Loan
Lao động
