Sau 2 năm triển khai xây dựng nhàở thu nhập thấp, không chỉ thất bại về mặt số lượng, nhiều dự án đang triển khaicũng đưa ra mức giá quá cao so với mức sống của người dân, đi ngược lại với mụctiêu nhà thu nhập thấp.
Theo Bộ xây dựng, tính đến nay,số lượng các dự án nhà ở cho công nhân và người thu nhập thấp được khởi công,bàn giao ít hơn nhiều so với kế hoạch. Nhà ở cho công nhân mới có 25 dự án (đạt53% so với dự kiến) được khởi công, trong đó 9 dự án hoàn thành bàn giao; nhàcho người thu nhập thấp mới khởi công 39 dự án (đạt 26% so với dự kiến), trongđó đã hoàn thành 1.714 căn hộ đáp ứng cho khoảng 6.800 người (đạt 1% kế hoạch).
Hỗ trợ... nửa chừng
Cũng theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam,thời gian đầu, nhiều địa phương đã báo cáo đề xuất nhu cầu đầu tư cho giai đoạn2009 - 2015 là 189 dự án, quy mô là 166.390 căn hộ, đáp ứng cho khoảng 700.000người.
Riêng trong hai năm 2009 -2010, các doanh nghiệp đã đăng ký 150 dự án,quy mô xây dựng 5.659.740 m²sàn, số vốn đầu tư 22.738 tỉ đồng, hoàn thành 152.372 căn hộ, đáp ứng cho640.000 người... Thực tế này cho thấy, số dự án và DN đăng ký tham gia xây dựngnhà ở thu nhập thấp nhiều nhưng rốt cuộc thực hiện không được bao nhiêu.
Phân tích nguyên nhân dẫn tới tình trạng này, Thứtrưởng Nguyễn Trần Nam cho biết, sau năm 2009, tức là sau thời điểm đăng ký dựán, các DN đã có thông tin về việc chỉ thực hiện các cơ chế, chính sách ưu đãivề thuế đối với nhà thu nhập thấp trong năm 2009, nên nhiều DN sau khi khởi côngđã tạm dừng hoặc triển khai dự án rất chậm.
Chẳng những không được áp dụng ưu đãi thuế, các DNcòn rất khó tiếp cận được nguồn vốn vay ưu đãi từ Ngân hàng Phát triển VN. Hiệnnay, sau rất nhiều “vòng đàm phán”, mới có 5 dự án được vay tại Ngân hàng Pháttriển VN với tổng số vốn vay 740 tỉ đồng, đạt 19% so với số vốn của các dự án đãkhởi công. Bên cạnh đó, khó khăn khi vay vốn từ ngân hàng thương mại (lãi suấtrất cao) nên chủ đầu tư giảm tiến độ thi công.
 |
| Mặc dù được xây dựng nhiều nhưng nhà thu nhập thấp vẫn "ngoài tầm với" của không ít người dân |
Giá bán cho người... thu nhập cao
Theo các chuyên gia, chính nguồn cung không đượcphát triển thêm cũng góp phần làm tăng giá bán, khiến giá bán chưa phù hợp vớikhả năng chi trả của đối tượng thụ hưởng. Hiện nhà ở dành cho người thu nhậpthấp chỉ thấp hơn chút ít so với nhà ở thương mại. Kể từ sau khi dự án nhà thunhập thấp CT1 Ngô Thì Nhậm (quận Hà Đông) được mở bán cuối năm 2010 với giá 8,8triệu đồng/m²,đến đầu năm nay, một số dự án nhà thu nhập thấp trên địa bàn Hà Nội đều có giáchào bán dự kiến từ 11 triệu đồng/m²trở lên.
Ông Lê Ngọc Ước - Phó giám đốc Cty đầu tư hạ tầngViglacera, chủ đầu tư dự án nhà thu nhập thấp Đặng Xá, cho hay, giá đền bù giảiphóng mặt bằng ở Hà Nội luôn cao nhất nước nên rất khó so sánh với khu vực miềnTrung. Tiền đền bù tính trung bình khoảng một triệu đồng mỗi m²,đầu tư cơ sở hạ tầng khoảng 500.000 đồng mỗi m²."Nếu được giao đất sạch, chúng tôi chỉ xây dựng mất khoảng 6 - 7 triệu đồng mỗim²"- ông Ước khẳng định.
Ngoài ra, tâm lý quen với phong cách nhà thương mạicũng khiến nhà thu nhập thấp trở nên đắt đỏ. Hiện nay, vẫn chưa có tiêu chí xâydựng nhà thu nhập thấp. số đông các đơn vị vẫn làm theo chuẩn nhà chung cư do BộXây dựng quy định. Gạch xây dựng có chất lượng loại một, nhà có thang máy, thậmchí có cả tầng hầm, không kém gì nhà thương mại. Đơn cử như nhà thu nhập thấpĐặng Xá mỗi căn hộ gồm hai phòng ngủ, một phòng khách, phòng bếp.
Là đơn vị đầu ngành trong các thiết bị gốm sứ,Viglacera không ngần ngại cho đến hai nhà vệ sinh trong mỗi căn hộ. Còn dự ánnhà thu nhập thấp ở Sài Đồng có tầng hầm, áp dụng cọc khoan nhồi, mỗi tòa đều cóthang máy chở hàng và chở người riêng biệt.
Trong khi đó, theo ông Nguyễn Đức Sơn - cán bộ thuộcBan quản lý dự án số 2, Cty Hanco 3: "Theo giá được lập từ ban đầu, mỗi m²chỉ khoảng trên 11 triệu đồng, song với mức trượt giá như hiện nay, nếu khôngđiều chỉnh, sau khi quyết toán, giá sẽ tiếp tục bị đội lên. Cty không muốn đẩyngười dân vào sự đã rồi nên buộc phải điều chỉnh giá".
Ông Nguyễn Trường Tiến - Phó chủ tịch Hiệp hội nhàthầu VN, Phó tổng giám đốc TCty Xây dựng Hà Nội cho rằng : sở dĩ nhà Hà Nội đangquá cao do chưa áp dụng công nghệ hiện đại. Ở Hà Nội, nhà ở thu nhập thấp đượcra giá 10 - 13 triệu đồng thì một tập đoàn liên danh giữa Đức và Malaysia sangVN đang chào công nghệ làm nhà 20 tầng với giá chưa đến 5 triệu đồng mỗi m².
Một số nước như Australia, Ấn Độ, New Zealand dùngcông nghệ xử lý rơm, tro, trấu, xơ dừa và một số chất liệu phế thải nên giáthành giảm chỉ bằng một nửa của VN. Ngoài ra, một số nước còn sử dụng công nghệlắp ghép có tuổi thọ 50 năm đến 100 năm như Singapore.
Chính phủ triển khai thực hiện có hiệu quả, Bộ Xâydựng đề nghị Bộ Tài chính tiếp tục nghiên cứu, đề xuất và báo cáo để Chính phủtrình Quốc hội sửa đổi, bổ sung các quy định trong luật thuế giá trị gia tăng,luật thuế thu nhập DN về các ưu đãi đối với nhóm dự án đầu tư xây dựng nhà ở chocông nhân khu công nghiệp và người có thu nhập thấp tại đô thị. Đặc biệt, cácgiải pháp kịp thời để giải quyết những khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy DN tiếp tụctriển khai đầu tư hiện đang rất cần thiết.
Theo Quang Minh
DĐDN
